Σημίτης: «Ταπείνωση και καταστροφή η προσφυγή στο ΔΝΤ»

«Η προσφυγή στο Δ.Ν.Τ θα είναι μια ταπεινωτική για την Ελλάδα εξέλιξη, η πιο καταστροφική κατάληξη της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας», έγραφε ο Σημίτης στην Καθημερινή στις 21/12/2008. Τώρα θα γράψει άρθρο; Θα λέει τα ίδια;
Αναδημοσιεύουμε από το site του πρωθυπουργού των Ιμίων http://www.costas-simitis.gr

Τέλος Εποχής

του Κώστα Σημίτη

Η συζήτηση του προϋπολογισμού που κλείνει σήμερα το βράδυ ήταν περισσότερο από ποτέ άλλοτε μια υποχρεωτική παράσταση ενός έργου, που όλοι συμπεριλαμβανομένων των κυβερνητικών πρωταγωνιστών την θεωρούν χωρίς σημασία. Οι προϋποθέσεις πάνω στις οποίες στηρίζεται ο προϋπολογισμός είναι κατά κοινή παραδοχή εκτός πραγματικότητας. Για παράδειγμα, ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι πολύ κατώτερος του προβλεπόμενου 2,7%. Ίσως χαμηλότερος του 2% και κατά άλλους γύρω στο 1%. Η συζήτηση αυτή, όπως διεξάγεται, μόνο και μόνο για τα μάτια του κόσμου, επιβεβαιώνει ότι η κυβέρνηση έχει χάσει την ικανότητά της να διαβλέπει τι συμφέρει τη χώρα.

Πέρυσι, την ίδια εποχή, στη συζήτηση του προϋπολογισμού η κυβέρνηση εξέφρασε αλαζονικά την ενόχλησή της, γιατί είχα κάνει λόγο για «φαινομενική επιτυχία της οικονομικής πολιτικής». Ήταν πραγματική, όχι φαινομενική, μας είπε ο Υπουργός Οικονομίας. Μάλιστα επικαλέστηκε την άρση της διαδικασίας επιτήρησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, και είπε εμφατικά, ότι η κατάσταση υπερβολικού ελλείμματος ξεπεράστηκε κατά τρόπο αξιόπιστο και βιώσιμο. Επιπλέον, ακούσαμε, ότι η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία για πρώτη φορά δεν αμφισβητούσε πλέον την αξιοπιστία των ελληνικών στοιχείων.

Τα όσα μεσολάβησαν έκτοτε έδειξαν πόσο αδικαιολόγητη ήταν η έπαρση της κυβέρνησης. Η διάψευση της κυβερνητικής αλαζονείας ήρθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τη μορφή διπλής απόρριψης. Η πρώτη, γιατί αποδείχθηκε, ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2007, που αρχικά εμφανίστηκε ως 2,2%, αυξήθηκε τελικά στο 3,5%. Η δεύτερη διάψευση ήρθε με την απόρριψη της αξιοπιστίας των στοιχείων της κυβέρνησης από τις κοινοτικές υπηρεσίες. Η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία δεν δέχτηκε τις εκτιμήσεις της κυβέρνησης για τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και τις προσαρμογές που απαιτούν διάφορα στοιχεία, τις λεγόμενες εθνικολογιστικές διαφορές. Η ουσία είναι, ότι τελικά, η Ελλάδα βγήκε από την επιτήρηση με παραποιημένα στοιχεία για να μπορέσει η κυβέρνηση το Σεπτέμβριο του 2007 να κάνει τις εκλογές παρουσιάζοντας μια ψεύτικη εικόνα, που ένα χρόνο μετά κατέρρευσε.
Αναφέρομαι στο θέμα αυτό γιατί λόγω της υπέρβασης του ανώτατου ορίου ελλείμματος της Ελλάδος του 2007 αυτόματα τίθεται θέμα υπερβολικού ελλείμματος και νέων μέτρων της Ένωσης με βάση το Σύμφωνο Σταθερότητας. Αυτά θα αποφευχθούν μόνο αν το έλλειμμα του 2008 είναι κάτω από το όριο του 3% τουλάχιστον κατά 0,5 μονάδες. Όμως το έλλειμμα του 2008 θα αυξηθεί πάνω από το 4%. Η γνωστή σε όλους υστέρηση εσόδων και οι αποφάσεις της Ένωσης ως προς τα τα αποθεματικά των ασφαλιστικών οργανισμών θα επιφέρουν την αύξηση. Η Ελλάδα θα βρεθεί πάλι αντιμέτωπη με τους εταίρους της.

Η εξέλιξη αυτή πιστοποιεί ότι τα εξωραϊσμένα μεγέθη του προϋπολογισμού που συζητάμε στη Βουλή κάθε χρονιά μετατρέπονται σε όνειδος, όταν ένα χρόνο αργότερα δημοσιοποιηθούν τα πραγματικά μεγέθη. Τα μεγέθη του 2007, τα μεγέθη του 2008 αλλά και ο προϋπολογισμός του 2009, που θα είναι μια ακόμη πιο θεαματική αποτυχία, θα επιβεβαιώσουν ότι επαναλαμβάνεται συστηματικά και ενσυνείδητα από την κυβέρνηση, η προσπάθεια παραπλάνησης. Η ιστορία επαναλαμβάνεται από τη Νέα Δημοκρατία και δυστυχώς καταλήγει σε γελοιοποίηση της χώρας.

Την εξαιρετικά δυσοίωνη προοπτική εκφράζουν και τα επιτόκια δανεισμού του ελληνικού Δημοσίου, που έχουν εκτιναχθεί σε πρωτοφανή επίπεδα, όχι εξ αιτίας της ανόδου των διεθνών επιτοκίων, αλλά εξ αιτίας του καταποντισμού της εμπιστοσύνης των διεθνών αγορών στη φερεγγυότητα της κυβερνητικής πολιτικής και των προοπτικών της οικονομίας μας.

Η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου που ζητείται να καταβάλει η Ελλάδα για να της χορηγηθούν δάνεια και του επιτοκίου που καταβάλει η Γερμανία κατά την έκδοση δεκαετών ομολόγων, ως γνωστόν, ανεβαίνει σταθερά. Τέλος Νοεμβρίου το επιτόκιο για την Ελλάδα ήταν κατά 1,68% υψηλότερο εκείνου για τη Γερμανία, αρχές Δεκεμβρίου 1,73% και πριν λίγες μέρες 2,20%. Ένα στοιχείο σύγκρισης, αποτελεί η διαφορά του επιτοκίου στο τέλος του 2003, ήταν μόνο 0,2%. Αντίστοιχη με τη σημερινή αρνητική κατάσταση υπήρχε μόνο προτού γίνει η Ελλάδα μέλος της ΟΝΕ.
Ο δανεισμός της χώρας έχει γίνει θέμα στον διεθνή τύπο. Η Ελλάδα αναφέρεται ως η χώρα η οποία αναλογικά με το ΑΕΠ της θα έχει το 2009 τον υψηλότερο δανεισμό στην Ευρώπη. Την δυσοίωνη εικόνα συμπληρώνει το γεγονός, ότι το κόστος της ασφάλισης έναντι του κινδύνου μη αποπληρωμής των πενταετών ελληνικών ομολόγων έχει τετραπλασιαστεί σε ελάχιστο χρόνο από 3% σε 12% περίπου. Είναι και αυτό μια απόδειξη της εξαιρετικά αρνητικής γνώμης που επικρατεί στις αγορές χρήματος για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης και τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Η αρνητική γνώμη για τη χώρα συνδέεται με την αρνητική πορεία του δημοσίου χρέους και της ελληνικής οικονομίας. Μεταξύ τέλους 2003 και του 2009 στο οποίο αφορά ο προϋπολογισμός που συζητάμε, η πολιτική της κυβέρνησης οδήγησε σε μια αύξηση του δημοσίου χρέους της κεντρικής Κυβέρνησης -το οποίο κατ’ εξοχήν εκφράζει τη δημοσιονομική διαχείριση- κατά το ιλιγγιώδες ποσό των 91 δις ευρώ, χωρίς σε αυτό να υπολογίζεται η επιβάρυνση του χρέους από το πακέτο στήριξης των τραπεζών και τις βέβαιες υπερβάσεις του ελλείμματος το 2009. Οι αιτίες της αύξησης είναι συναρτημένες με την πελατειακή νοοτροπία της κυβέρνησης και την σταθερή επιδίωξη ενίσχυσης της εξουσίας της. Οι προσλήψεις την περίοδο 2004-2008 για παράδειγμα έφτασαν τις 60.000 περίπου, με συνέπεια την αύξηση των μισθών που κατέβαλε η κυβέρνηση κατά 40%. Η κυβέρνηση συγκάλυψε την πορεία αυτή με την αλλαγή των στοιχείων του ΑΕΠ, ώστε να προβάλει τον ισχυρισμό ότι το χρέος μειώθηκε ως ποσοστό του ΑΕΠ. Το επιχείρημα της αυτό βεβαίως ελάχιστα έπεισε τους δανειστές της χώρας.

Αποτελεί κοινό μυστικό στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ότι η Ελλάδα δεν προσαρμόζεται στις επιταγές της ΟΝΕ και ότι νουθεσίες και επιτηρήσεις δεν αρκούν. Θεωρούν ότι η τωρινή πολιτική ηγεσία της χώρας, που στηρίχθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε όλες τις σημαντικές επιδιώξεις της, την απογραφή, την αναθεώρηση του ΑΕΠ, την γρήγορη ολοκλήρωση της διαδικασίας της επιτήρησης, εκμεταλλεύτηκε αυτή τη συμπαράσταση για να χειροτερεύσει κατά πολύ τα πράγματα και να μην τηρήσει δεσμεύσεις. Απλά, τους κορόιδεψε. Η Ελλάδα, πιστεύουν, καλό θα ήταν να αναγκαστεί να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.) για να εξασφαλίσει τον απαραίτητο δανεισμό, ώστε η παρακολούθηση της Ελληνικής οικονομίας να είναι αρμοδιότητά του και όχι φροντίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αφορμές για μια τέτοια κίνηση μπορούν, να βρεθούν, αν συνεχιστεί η σημερινή πορεία. Η Ελλάδα σύμφωνα με τον προϋπολογισμό που συζητάμε θα πρέπει να δανειστεί το 2009 τουλάχιστον 40 δις. αλλά πιθανότατα ένα ποσό 50 δις. Τα χρήματα στις διεθνείς χρηματαγορές θα είναι δύσκολο να βρεθούν την περίοδο που θα επιδιώξει τον δανεισμό η Ελλάδα. Γιατί και άλλες χώρες και προπαντός ξένες τράπεζες θα επιθυμούν να δανειστούν και θα προσφέρουν ικανοποιητικότερο επιτόκιο ή περισσότερη φερεγγυότητα. Στην περίπτωση που παρουσιαστούν δυσκολίες δανεισμού του ελληνικού κράτους θα έχει δοθεί η αφορμή να διατυπωθεί η υπόδειξη, ότι η λύση του προβλήματος θα πρέπει να επιζητηθεί μάλλον με προσφυγή στο Δ.Ν.Τ. Θα είναι μια ταπεινωτική για την Ελλάδα εξέλιξη, η πιο καταστροφική κατάληξη της διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας.

Όλες οι ανεπτυγμένες χώρες της Ένωσης έχουν παρουσιάσει σχέδια για την αντιμετώπιση της ύφεσης και την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας. Σε μας η διαμόρφωση μιας στρατηγικής αντιμετώπισης της κρίσης αργεί. Η αδράνεια της κυβέρνησης δεν δικαιολογείται. Εάν περιμένεις για να δράσεις τη στιγμή που θα εκδηλωθούν τα αποτελέσματα της ύφεσης έντονα, τότε τα όποια μέτρα δύσκολα θα μπορούν να ανατρέψουν την κατάσταση. Όπως μάλιστα έχει τονιστεί από πολλές πλευρές η κρίση μπορεί να εξελιχθεί χειρότερα στην Ελλάδα απ’ ότι σε άλλες χώρες, όπως η Σουηδία ή η Ολλανδία που έχουν υψηλή ανταγωνιστικότητα και στηρίζονται σε ανεπτυγμένη τεχνολογία. Η κρίση στην Ελλάδα μπορεί να οδηγήσει σε αλλεπάλληλους και ισχυρούς κλυδωνισμούς, γιατί μας λείπει η ικανότητα να ανταποκριθούμε σε νέες εξελίξεις, να αλλάξουμε τις παραδοσιακές δομές μας, δεν έχουμε την ανταγωνιστικότητα που θα μας επιτρέψει να εκμεταλλευτούμε γρήγορα ευκαιρίες.

Η Νέα Δημοκρατία παρουσίασε ένα πακέτο μέτρων ως αντίδοτο για την κρίση για να βοηθήσει τους πιο αδύναμους συμπολίτες μας ύψους 370 εκατ. Ευρώ που θα καλυφθούν από τους πόρους του Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής. Θα παρατηρήσω ότι η κυβέρνηση εδώ και τρία χρόνια κομπάζει ότι το Ταμείο θα προικοδοτηθεί με 2 δις ευρώ. Του χρόνου θα διαθέτει όμως μόνο 450 εκατ. Ευρώ και γι’ αυτό το πακέτο της κυβέρνησης υστερεί σε σχέση προς τις ανάγκες.

Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι η αντιμετώπιση της ύφεσης δεν απαιτεί απλώς ορισμένες ενισχύσεις για τα τμήματα του πληθυσμού που υποφέρουν. Χρειάζεται μια συνεκτική και συνθετική αντίληψη για τον τρόπο για να αντιμετωπίσει την υστέρηση της χώρας. Γιατί η υστέρησή της βαθαίνει την κρίση. Χρειάζεται ένα επεξεργασμένο σχέδιο συστηματικής και στοχευμένης ενίσχυσης της οικονομικής δραστηριότητας. Ενδεικτικά αναφέρω ορισμένες κατευθύνσεις. Η επιτάχυνση της κατασκευής των ήδη προγραμματισμένων έργων. Η προώθηση χωρίς καθυστέρηση των προγραμμάτων του Δ’ Κ.Π.Σ. Η αύξηση των πόρων και η ενεργοποίηση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων και για τις μη χρηματοδοτούμενες από την Ένωση επενδύσεις. Η βοήθεια προς τις επιχειρήσεις, ιδίως τις μικρές και μεσαίες. Οι διαρθρωτικές αλλαγές αποτελούν επίσης μια άμεση προτεραιότητα. Όλα όσα δεν έκανε η κυβέρνηση για να αυξήσει την ανταγωνιστικότητα και να βελτιώσει την παραγωγικότητα τα τελευταία πέντε χρόνια, πρέπει να προχωρήσουν τώρα. Χρειάζονται παρεμβάσεις για την αναμόρφωση της διοίκησης, την έρευνα και τεχνολογία, την ανεύρεση νέων ενεργειακών πόρων, τη μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων, την προστασία του περιβάλλοντος κλπ.


Το κρίσιμο θέμα για την Ελλάδα αυτή τη στιγμή είναι να διαμορφώσει και να ακολουθήσει μια πολιτική τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και στο εξωτερικό που δημιουργεί την πεποίθηση, ότι επιχειρείται σοβαρά, με συνέπεια και για μακρύ χρονικό διάστημα η αντιμετώπιση των αδυναμιών της και της υστέρησής της. Μόνο έτσι θα γεννήσει η χώρα εμπιστοσύνη. Μόνο έτσι θα μπορεί η κυβέρνηση να πείσει ότι θέλει η Ελλάδα να παραμείνει στην τροχιά της ευρωπαϊκής πορείας. Και η εμπιστοσύνη συνδυαζόμενη με τη συνέπεια στην εφαρμογή των προγραμμάτων θα εξασφαλίσει τους πόρους που χρειάζονται. Όλα αυτά δεν μπορούν να γίνουν όμως από μια κυβέρνηση που έχει χάσει την κοινωνική συμπαράσταση.

Η Νέα Δημοκρατία θεώρησε καλό να μεταχειριστεί χωρίς τον ελάχιστο ενδοιασμό όποια μέσα την εξυπηρετούσαν για να κατακτήσει και να διατηρήσει την εξουσία. Αρνήθηκε ότι είχε καταφέρει με κόπο ο ελληνικός λαός. Λοιδόρησε και συκοφάντησε τις προηγούμενες κυβερνήσεις. Θεώρησε ότι μπορεί να πορευτεί χωρίς κανόνες, χωρίς σεβασμό, χωρίς συγκρότηση. Εξυπηρέτησε χωρίς δισταγμό τους έχοντες, αδιαφορώντας για τους πολλούς. Προέτρεψε την κοινωνία να μη νοιάζεται για τη σκληρή προσαρμογή στην παγκοσμιοποίηση, να ικανοποιηθεί με μικρές λύσεις σε μεγάλα προβλήματα, να θεωρήσει ότι η ηθικολογία του «σεμνά και ταπεινά» αποτελούν τη νέα και επαρκή κοινωνική αντίληψη και να ασπασθεί την πράξη των ρουσφετιών, των εξυπηρετήσεων, των κουμπαριών και των ειδικών σε συνεργασία μαζί της ρυθμίσεων. Η Νέα Δημοκρατία κατάργησε έτσι το απαιτητικό παράδειγμα που χρειάζεται κάθε πολιτική παράταξη και η κοινωνία. Ο εκτροχιασμός της οικονομίας είναι η συνέπεια. Και από τις επιπτώσεις αυτού του εκτροχιασμού δεν πρόκειται να την διασώσουν μέτρα, εξαγγελίες και στομφώδεις διαβεβαιώσεις, Γιατί όλοι ξέρουν ότι στο σημείο που φτάσαμε χρειάζονται άλλα πρότυπα και άλλη πολιτική. Οι σημερινοί πρωταγωνιστές έχουν ενταχθεί πια ανεπανόρθωτα στο χτες.