Η υπόθεση της δραχμής

Φίλος οικονομολόγος απέστειλε στο blog το κείμενο που ακολουθεί, το οποίο συμβάλλει στην έναρξη ενός εποικοδομητικού διαλόγου για την υπόθεση της επιστροφής στη δραχμή. Ο συντάκτης την θεωρεί χείριστη λύση. Παρατίθεται ως έχει...

Ποιους συμφέρει η επιστροφή στη δραχμή

Υπάρχουν αρκετοί στα δυο άκρα του πολιτικού φάσματος που πιστεύουν πως η επιστροφή στη δραχμή αποτελεί την μαγική λύση για τα προβλήματα της Ελλάδας.

Η Ελλάδα δεν γεννήθηκε εντός του στενού κορσέ του ευρώ. Για δεκαετίες πορεύθηκε με τη δραχμή και σπανίως αυτό τη βοήθησε να παίξει το ρόλο μιας οικονομικής τίγρης του νότου της Ευρώπης.

Κάποιοι αναφέρουν σαν λαμπρό παράδειγμα την περίοδο οικονομικής ανάπτυξης που δρομολόγησε η υποτίμηση Μαρκεζίνη το 1952 επί πρωθυπουργίας Παπάγου.

Όντως, η υποτίμηση εκείνη, καθώς ακολούθησε το πρόγραμμα δημοσιονομικής σταθεροποίησης Καρτάλη, των κυβερνήσεων Πλαστήρα, έδωσε ώθηση. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε όμως τον ρόλο που έπαιζε τότε ο περιορισμός της συνδικαλιστικής δράσης, ο τρόμος του αστυνομικού μετεμφυλιακού κράτους, οι εξορίες και η διατήρηση του Κομμουνιστικού Κόμματος στην παρανομία.

Θλιβερές εποχές, γεμάτες μισαλλοδοξία και προστατευτισμό. Για να γίνει κάποιος επιχειρηματίας έπρεπε να έχει όλο το υπουργικό συμβούλιο φιλικά προσκείμενο. Η παρουσία εξωφρενικών δασμών τότε σε συνδυασμό με τις πολιτικές δοσοληψίες, έκανε πολλούς περιπτεράδες επιχειρηματίες ολκής.

Σήμερα, είναι ενδιαφέρον πως θύτες και θύματα (η άκρα δεξιά με την άκρα αριστερά) νοσταλγούν εκείνη την περίοδο. Είναι ζήτημα της ψυχανάλυσης όμως, οπότε πάμε παρακάτω...

Η ζωή με τη δραχμή...

Είναι αλήθεια όμως πως η επιλογή δραχμής ή ευρώ περικλείει σαφείς διαχωριστικές γραμμές στο ποιες κατηγορίες πληθυσμού και εργαζομένων ευνοούνται στην μια και στην άλλη περίπτωση...

Η τάξη του πελατειακού κράτους και της κομματοκρατίας π.χ. μοιάζει περισσότερο ευνοημένη από τη δραχμή. Όσο υπήρχε, η οικονομική πολιτική που εφαρμοζόταν, ήταν 2-3 χρόνια συγκέντρωση χρήματος με δημοσιονομική πειθαρχία και τον τέταρτο χρόνο που πλησίαζαν οι εκλογές, Τσοβόλα δώστα όλα...

Εντός του ευρώ και με υπουργό οικονομικών στις Βρυξέλλες που θα αποφασίζει για έσοδα έξοδα, αυτό θα είναι δύσκολο να επαναληφθεί. Επιπλέον, το σύστημα Τσοβόλα δώστα όλα... δεν σημαίνει πως αυτά που είχαν συγκεντρωθεί τα τρία χρόνια μοιράζονταν ισομερώς στους δικαιούχους. Ο σκληρός πυρήνας του πελατειακού κράτους που ξεκινούσε από δημόσιο και τις συντεχνίες έπαιρνε τη μερίδα του λέοντος.

Σε γενικές γραμμές δεν θα απείχαμε πολύ από την πραγματικότητα, αν υποστηρίξουμε πως στη συγκέντρωση των εσόδων συνέβαλε κατά 75% η κοινωνία και κατά 25% η πελατεία, ενώ η διανομή γινόταν το αντίστροφο. Αυτό συνέβαινε γιατί η κοινωνία δεν ήταν οργανωμένη σε συνδικάτα και συντεχνίες που διαπραγματεύονταν ή και εκβίαζαν την πώληση των ψήφων της...

Η δραχμή των τζιτζικιών

Η δραχμή ήταν ένα «μαλακό» νόμισμα και βρισκόταν σε συνεχή διολίσθηση και τακτικές υποτιμήσεις. Δεν συνέφερε κάποιον να αποταμιεύει. Είχε μεν υψηλά επιτόκια αλλά συνήθως είχε υψηλότερο πληθωρισμό... Γι’ αυτό όποιος μπορούσε προσπαθούσε να κρατάει αποταμίευμα και σε δολάρια.

Η μεγάλη διαφορά όμως μεταξύ δραχμής και ευρώ συναρτάται στην έννοια της συναλλαγματικής υποτίμησης που σηματοδοτεί η πρώτη και της εσωτερικής υποτίμησης, δηλ. της μείωσης των μισθών, που σηματοδοτεί το δεύτερο στα πλαίσια της αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας.

Όποιος έχει εργαστεί οπουδήποτε πέραν του δημοσίου, γνωρίζει αυτό που είχε πει κάποτε ο Γιάννης Δοντάς: Έναν καλό υπάλληλο όσα και να του δίνεις είναι λίγα και ένα κακό υπάλληλο όσα λίγα και αν του δίνεις είναι πολλά.

Με λίγα λόγια, με την εσωτερική υποτίμηση (ευρώ) πλήττονται λιγότερο οι εργαζόμενοι που έχουν καταστήσει τους εαυτούς τους αναγκαίους στις επιχειρήσεις και οι καλά εξειδικευμένοι...

Και ο πιο «στραβός» επιχειρηματίας είναι σε θέση να γνωρίζει πόσα του στοιχίζει και πόσα φέρνει στην επιχείρηση και ο τελευταίος εργαζόμενος. Δύσκολα μπορεί να αδικήσει κάποιον επί μακρόν καθώς υπάρχει αγορά που δεν αφήνει κενά και αδικίες για πολύ...

Με την εξωτερική υποτίμηση (δραχμή) πλήττονται όλοι το ίδιο. Αν επιστρέψουμε αύριο στη δραχμή και υποτιμηθεί κατά 50%, μέχρι και η Ακρόπολη θα χάσει το 50% της αξίας της. Γι’ αυτό και τρελαίνονται οι καταθέτες και κρύβουν τα ευρώ σε θυρίδες και κήπους. Η μείωση είναι οριζόντια και αφορά σε πρώτη φάση, το ίδιο τους πάντες, παραγωγικούς και μη.

Φυσικά κάποιος που δεν έχει αποταμίευμα, συνταξιοδοτικό δικαίωμα, ακίνητο πλήττεται λιγότερο, καθώς το μισό του τίποτα παραμένει τίποτα.

Έχει και ταξική χροιά το δίλημμα αναμφισβήτητα, αλλά το ζήτημα είναι σαν κοινωνία ποιον θέλεις να ανταμείψεις: τον Τζίτζικα ή τον μέρμυγκα...

Θ. Α.