Ο Ευριπίδης είναι ένας από τους μεγάλους τραγικούς ποιητές της Ελλάδας και ένας από τους βασικούς μετόχους της βιομηχανίας του θεάματος, που ταΐζει αδιάκοπα τα όνειρά μας με φαντασμαγορίες και διδάγματα, εκφράζει τα απωθημένα και κατευνάζει τα πάθη και τους φόβους μας. Αυτή η σεβάσμια φιγούρα είναι ένας από τους ουσιαστικούς εργοδότες δεκάδων εκατομμυρίων ηθοποιών, σκηνογράφων, μακιγιέρ, φωτιστών, σεναριογράφων, σκηνοθετών και λοιπών επαγγελματιών του θεάτρου, του σινεμά και της τηλεόρασης. Είχε την τύχη και την ατυχία να ζήσει ακριβώς στο μεταίχμιο. Η αρχή του βίου του (485 π.Χ.) έλαβε χώρα μέσα στην κάψα του ελληνικού θαύματος, που έσωσε τον πλανήτη από το σκοτάδι της απολυταρχίας. Γεννήθηκε στο μεσοδιάστημα της μάχης του Μαραθώνα (490 π.Χ.) και της ναυμαχίας της Σαλαμίνας (480 π.Χ.) και της μάχης των Θερμοπυλών. Το τέλος της ζωής του (406 π.Χ.) προέκυψε δύο χρόνια πριν από την τελεσίδικη ήττα των Αθηναίων στον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Πρόλαβε δηλαδή να δει την όψη μιας απαστράπτουσας πόλης, που έγραφε άπαξ διά παντός τις καλύτερες σελίδες της Ιστορίας του είδους μας. Δυστυχώς οι καιροί του παρέρχοντο με τον ρυθμό που περνούσε στο αίμα του σώματος του ιερού μας πτολιέθρου το μικρόβιο της παρακμής και της παράδοσης στην εθνοβόρα, εμφύλια διαμάχη.
«Ταξικό» μίσος
Ο Ευριπίδης, έχοντας την οξύνοια, την ευαισθησία και το καινοτόμο βλέμμα ενός ποιητή που επικοινωνούσε με τις διαχρονικές αλήθειες, μπόρεσε να κατανοήσει τι είναι αυτό που προσφέρει ακμή σε μια κοινωνία. Ήταν σε θέση να καταλάβει που μπορεί να βασιστεί μια πόλη και τι πρέπει να αποφεύγει. Τέλος, όλα τα παραπάνω κατάφερε να τα προσφέρει στους θεατές με ελάχιστες λέξεις σε λεπτοδουλεμένες φράσεις, που σε υποχρεώνουν να μελαγχολήσεις όταν αναλογίζεσαι τις βλάσφημες απεραντολογίες άχαρων κι αχρείαστων πολιτικών, καλλιτεχνών και δημοσιολογούντων. Η ανάλυση για τους «ανωφελείς» για τον δήμο πλουσίους, τους φθονερούς και ευκολοπαράσυρτους πένητες καθώς και τους αξιόπιστους εκπροσώπους της μεσαίας τάξης βγαίνει από το στόμα ενός βασιλιά. Ο Θησεύς των Αθηνών, ο γιος του Αιγέα και της Αίθρας, ήξερε από την αυγή του ελληνικού χρόνου πώς μπορεί να βοηθηθεί μια πολιτεία να υπάρξει και να ακμάσει. Ο Ευριπίδης διά των χειλέων ενός από τους δημοφιλέστερους μυθικούς ήρωες του έθνους μας δίνει συμβουλές για την οικονομία, την πολιτική και την κοινωνική συγκρότηση τις οποίες επιμένουν να αγνοούν οι χρυσοπληρωμένοι ειδήμονες – οι κάκιστοι διαχειριστές κάθε κρίσης. Προς αποφυγήν παρεξηγήσεων: ο Ευριπίδης δεν διέπετο από κάποιου είδους «ελιτισμό», την παιδική ασθένεια που πλήττει τους μη συγκροτημένους ανθρώπους που τυχαίνει να γίνουν γνωστοί. Δεν είχε «ταξικό» μίσος με τους πλούσιους ή περιφρόνηση για τους φτωχούς. Απλώς επισήμαινε ποίων η άποψη πρέπει να θεωρείται σεβαστή από την πόλη και ποια τάξη πρέπει να μεγαλώσει ώστε να ενισχυθούν τα θεμέλια της κοινωνίας.
Απόδοση τιμής
Η ρηχή προσέγγιση στους τραγικούς και τα διαχρονικά μηνύματά τους είθισται να μην ξεπερνάει κάποιες ώρες διδασκαλίας στα σχολεία (τις οποίες οι σεσημασμένοι μισέλληνες προσπαθούν να... καταργήσουν) και μερικά «ανεβάσματα» των έργων τους σε χώρους που παραπέμπουν στην εποχή που γέννησε την τραγωδία. Ωστόσο, άλλη θα ήταν η τιμή που οφείλουμε (στους εαυτούς μας, πρώτα) να αποδώσουμε στους δημιουργούς. Να προσέχουμε καλά τι λένε, πώς το εννοούν και να προσαρμόζουμε τον ιδιωτικό και συλλογικό βίο μας σε όσα κελεύσματά τους εξασφαλίζουν το ζην και το ευ ζην μας. Αντί να συμμορφωνόμαστε με το ορθό συνηθίζουμε να πράττουμε το ακριβώς αντίθετο. Μια ματιά να ρίξουμε στις εφημερίδες, τα περιοδικά, τα ιστολόγια και τα ενημερωτικά portals και θα δούμε πόσο προβάλλονται οι «ανωφελείς» πλούσιοι, πόσο χαϊδεύονται (με κούφια προπαγάνδα) τα αυτιά των φθονερών απελπισμένων και πόση μεγάλη επίθεση δέχεται από το εκάστοτε κράτος η μεσαία τάξη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου