Υστερα από τέσσερα χρόνια προσπαθειών, οι επικρατέστερες προτάσεις είναι μια καρδούλα, ένα καραβάκι και ένας κίονας

Σε τραγέλαφο εξελίσσεται η προσπάθεια να αποκτήσουν τα ελληνικά προϊόντα και οι υπηρεσίες σήμα. Δεν φτάνει που χρειάστηκαν τέσσερα χρόνια για να ολοκληρωθεί το θεσμικό κομμάτι της διαδικασίας, οι επικρατέστερες προτάσεις για το εθνικό μας brand name κάτι θυμίζουν (για να το πούμε ευγενικά), ενώ ακόμη και η ηλεκτρονική ψηφοφορία νοθεύτηκε (κοινώς τα περίφημα ρομποτάκια «πήραν φωτιά»), με αποτέλεσμα να διακοπεί για να ξαναρχίσει, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης, από τη Δευτέρα 24/3!
Επί του πρακτέου, οι Ελληνες, χωρίς να αποκλείονται φυσικά οι ξένοι, καλούνται να ψηφίσουν ηλεκτρονικά ποιο θα είναι το «Ελληνικό σήμα προϊόντων και υπηρεσιών» μεταξύ μίας καρδούλας, σχεδόν ίδιας με εκείνη της Eurovision του 2006 που έγινε στην Αθήνα, μίας...
αφαιρετικής βαρκούλας, που θυμίζει το σήμα της αυτοκινητοβιομηχανίας Chrysler ή τη σημαία της Σκωτίας, και ενός κίονα, που... τεντωμένος θυμίζει το σήμα του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Greek America Foundation, ο οποίος έχει ως σκοπό να προάγει και να διαφυλάττει την ελληνική κουλτούρα και την ιστορία στη Βόρεια Αμερική!

Οι τρεις αυτές προτάσεις (καρδούλα, καραβάκι και κίονας) επικράτησαν μεταξύ των 160 που κατέθεσαν οι 96 συμμετέχοντες στον σχετικό διεθνή διαγωνισμό (ο κάθε δημιουργός μπορούσε να καταθέσει μέχρι και τρεις προτάσεις) και κρίθηκαν μεταξύ άλλων για την πρωτοτυπία (!), την καλαισθησία, την αμεσότητα, το εύρος χρήσης (το σήμα να ανταποκρίνεται σε όλα τα πιθανά προϊόντα/υπηρεσίες), την έκφραση της σύγχρονης ταυτότητας της Ελλάδας, τη δυνατότητα να είναι ευδιάκριτο και στη μικρότερή του διάσταση (1,5 εκατοστά), και την αξιοπιστία, ως επίσημο σήμα του ελληνικού κράτους.

Η αξιολόγηση των προτάσεων έγινε από 11μελή επιτροπή, πρόεδρος της οποίας είναι ο Στέφανος Κομνηνός, γενικός γραμματέας Εμπορίου. Η σύνθεσή της έχει μάλλον πρόβλημα εάν πάρουμε τοις μετρητοίς τα λεγόμενα της Διεθνούς Ενωσης Designers (IGOGRADA), ότι δηλαδή «ο αριθμός των εν ενεργεία σχεδιαστών που έχουν την ιδιότητα του κριτή πρέπει να είναι μεγαλύτερος από τον αριθμό των άλλων ειδικών». Τότε, η ελληνική επιτροπή αξιολόγησης είναι τουλάχιστον άκυρη, πλην φωτεινών εξαιρέσεων.

Επιπλέον, οι ψηφοφόροι δεν γνωρίζουν το λεκτικό κομμάτι (στα ελληνικά και τα αγγλικά), το οποίο θα καθοριστεί τον Μάιο, σύμφωνα με το υπουργείο Ανάπτυξης. Να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με τους όρους του διαγωνισμού, το λεκτικό τμήμα του σήματος μπορεί να διαχωριστεί από το απεικονιστικό, ενώ δίνεται η δυνατότητα στους διενεργούντες τον διαγωνισμό να χρησιμοποιήσουν διαφορετικό λεκτικό από αυτό που συνοδεύει την πρόταση, η οποία θα επικρατήσει στην ψηφοφορία.

Πολλοί σχεδιαστές αντέδρασαν έντονα τόσο για την αισθητική της επιτροπής αξιολόγησης όσο και για την ετοιμότητα των μελών της να εντοπίσουν τις ομοιότητες, αποκλείοντας τους «αντιγραφείς». Από την πλευρά της Νομικής Υπηρεσίας της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου υποστηρίζεται ότι όλα έγιναν απολύτως σωστά, καθώς, σύμφωνα με το γράμμα του νόμου, αποκλείστηκαν όσοι δημιουργοί κατέθεσαν σήμα που παρέπεμπε σε άλλα καταχωρισμένα σήματα. Και να που ο διάβολος για άλλη μία φορά κρύβεται στις λεπτομέρειες. Ούτε το σήμα της ελληνικής Eurovision 2006 ούτε και το λογότυπο του Greek America Foundation είναι καταχωρισμένα επισήμως, άρα το επίσημο «ψαχτήρι» δεν τα εντόπισε! Το νόμιμο και το ηθικό και πάλι στο προσκήνιο...


Η περιπέτεια που ξεκίνησε επί Χρυσοχοΐδη

Για την Ιστορία, να πούμε ότι η περιπέτεια του «Ελληνικού σήματος προϊόντων και υπηρεσιών» έχει ξεκινήσει πριν από τέσσερα χρόνια, όταν τον Δεκέμβριο του 2010 ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Μιχάλης Χρυσοχοΐδης παρουσίασε την Εθνική Στρατηγική για τις Εξαγωγές. Ενας από τους στόχους που έθετε τότε ήταν «η δημιουργία ενός εθνικού brand, μια ελληνική ταυτότητα που θα πιστοποιεί την ποιότητα και την αυθεντικότητα» των ελληνικών προϊόντων, έτσι ώστε να βελτιωθεί η εικόνα της χώρας μας στο εξωτερικό και να δοθεί ώθηση στις εξαγωγές, στις επενδύσεις και την περαιτέρω ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου.

Την εποχή εκείνη, το εθνικό brand θα ετοιμαζόταν μέσα από τον συντονισμό και τη συνεργασία των συναρμόδιων υπουργείων (ειδικότερα Ανάπτυξης, Πολιτισμού και Τουρισμού). Αναφερόταν, μάλιστα, ότι είχαν ήδη ξεκινήσει οι διαδικασίες για να δημιουργηθεί ένα κοινό λογότυπο και ένα ενιαίο σύστημα πιστοποίησης των εξαγόμενων ελληνικών προϊόντων.

Χωρίς να έχει γίνει τίποτα, το project «ελληνικό σήμα» ανέλαβαν ο Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος μάλιστα είχε εγκαλέσει τον Μ. Χρυσοχοΐδη για ολιγωρία, και ο Θανάσης Σκορδάς. Ο σχετικός νόμος ψηφίστηκε επιτέλους το 2012, ενώ τον Νοέμβριο του ίδιου έτους συνεστήθη ειδική επιτροπή και ακολούθησε εξάμηνη διαβούλευση με τους παραγωγικούς εταίρους. Τον Ιούνιο του 2013 τροποποιήθηκε η σύνθεση της ειδικής επιτροπής και τον Ιούλιο προκηρύχθηκε ο διαγωνισμός για τον σχεδιασμό του σήματος. Υστερα από δύο παρατάσεις, σε ό,τι αφορά την υποβολή των προτάσεων, παρουσιάστηκαν στις 13 Μαρτίου τα τρία επικρατέστερα σήματα.

Ξανθή Γούναρη, εφημερίδα «κυριακάτικη δημοκρατία»