Η δικτατορία της ανησυχίας

Στον Ηνίοχο, που μπορεί κάποιος να θαυμάσει στο μουσείο των Δελφών, υπάρχει σκέψη δίχως ταραχή. Γαλήνη χωρίς αποχαύνωση. 

«Mη ουν μεριμνήσητε λέγοντες, τι φάγωμεν ή τι πίωμεν ή τι περιβαλώμεθα; Πάντα γαρ ταύτα τα έθνη επιζητούσιν· οίδεν γαρ ο πατήρ υμών ο ουράνιος ότι χρήζετε τούτων απάντων. Ζητείτε δε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού, και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν. Μη ουν μεριμνήσητε εις την αύριον· η γαρ αύριον μεριμνήσει τα εαυτής· αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής».
Κατά Ματθαίον, ΣΤ', 31-34.

«Η εποχή της αθωότητας». Τι σημαίνει η φράση; Πώς προέκυψε και επικράτησε; Τι είναι αθωότητα; Πώς κάποιος την αντιλαμβάνεται όταν υπάρχει; Τι είναι εκείνο που την αφαιρεί και προσφέρει τη θέση της στην ενοχή; Γιατί η αθωότητα έχει συνδεθεί με τη χαρά και την ελευθερία κινήσεων και η διάδοχη κατάσταση της αθωότητας έχει ταυτιστεί με την θλίψη, την στεναχώρια – η οποία στην κυριολεξία σημαίνει στενότητα χώρου; Ο Χριστός απάντησε και σε αυτές τις απορίες. Η αθωότητα χάνεται όταν προελαύνει η μέριμνα. Η μέριμνα ως ανησυχία και ως διάχυση της ισχύος μας σ' ένα...
αύριο που δεν ήλθε ακόμα.

Σταδιακή αυτοχειρία

Η σύνδεσή μας με το παρελθόν είναι το ένστικτο και τα αρχαιολογικά ευρήματα. Η χρονολόγηση του ενστίκτου δεν είναι εφικτή αλλά των απτών κατάλοιπων της Ιστορίας μας, είναι. Μια προσεκτική ανάλυσή τους θα δείξει ότι όσο πιο πίσω πάμε τόσο λιγότερη άσκοπη ανησυχία δέσποζε στις καρδιές και τους νόες των προγόνων μας – ανεξαρτήτως εθνότητας και προέλευσης. Οι άνθρωποι αντιδρούσαν σε όλα όσα αντιμετώπιζαν εκείνη την στιγμή και επηρέαζαν άμεσα την υλική διάσταση του βίου τους. Δεν σώρευαν αποθέματα δυσθυμίας εισπνέοντας την αιθάλη μακρινών κινδύνων και καταναλώνοντας περισσότερες δυσάρεστες ειδήσεις απ' όσες μπορεί να αντέξει ο άνθρωπος. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται, η υπερκατανάλωση περιττών και δυσαρέστων πληροφοριών βλάπτει σοβαρά την πνευματική και την σωματική υγεία αλλά υπονομεύει και την ίδια την αίσθηση του ανήκειν σε μία κοινότητα.
Ζώντας φαντασιακά, συμμετέχοντας σε καταστάσεις στις οποίες δεν μπορούμε να εισφέρουμε οτιδήποτε, προετοιμάζουμε το έδαφος για την επόμενη τυραννία.
Στον πολίτη που κοινοποιούνται πράγματα αδιανόητα, φρικώδη, εφιαλτικά, δημιουργείται το εξαρτημένο αντανακλαστικό της ανημπόριας. Τόσα πολλά πεδία όπου το καλό ηττάται. Τόσες πολλές προκλήσεις που μένουν αναπάντητες. Τόσος μεγάλος θρίαμβος της απελπισίας, της ανάγκης, της αδικίας, της πενίας, του λοιμού, του θανάτου κι ο ακροατής άπραγος! Κι όσο μεγαλώνει η αίσθηση της αδυναμίας άλλο τόσο κορυφώνεται η ανησυχία για το αύριο – ένα γύρισμα του χρόνου που κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι θα το δούμε. Το χθες υπήρξε αλλά δεν έχουμε πρόσβαση πια σε αυτό. Το αύριο δεν υπάρχει. Ίσως να υπάρξει, ίσως όχι. Κι αυτό είναι η πιο ουσιαστική σκέψη που μπορεί να κάνει κάποιος για να σταματήσει το φλερτ με την ανθρωποφάγο μέριμνα.
Κι αυτή η κατάσταση, του βομβαρδισμού με εικόνες δαντικής κόλασης στις οποίες εμείς δεν μπορούμε να ρίξουμε ούτε σταγόνα ύδατος για να κατασβέσουμε τις φλόγες, προλειαίνει το έδαφος για την επόμενη μεγάλη τυραννίδα. Όταν καταρρέει εντός μας η πεποίθηση πως μετράει κάπου και κάπως η συμβολή μας, τότε είναι σαν να καλωσορίζουμε στο θρόνο του τον σφετεριστή, τον άρπαγα της ελευθερίας μας.
Ο άνθρωπος που χάνει την πίστη στον εαυτό του αρχίζει μόνος του να τοποθετεί τις αλυσίδες γύρω από τα χέρια, τα πόδια και το λαιμό του. Γίνεται άθυρμα εκείνων που τον τροφοδοτούν με ικανές δόσεις κατάθλιψης και αποκαρδίωσης. Άθελά του γίνεται κι αυτός πραξικοπηματίας, παραδίδοντας τα κλειδιά της συνείδησής του σε όσους έχουν συμφέρον να την ελέγξουν.
Γι' αυτό η αθωότητα, για την οποία έγινε λόγος στην αρχή του παρόντος, μπορεί να σώσει τον κόσμο. Αθωότητα είναι η αυθεντική ύπαρξη. Όχι εκείνη η στρεβλή, μεταλλαγμένη, τοξική εκδοχή της που έχει δηλητηριαστεί έπειτα από περιπλάνηση στο θανάσιμο πεδίο του «αόρατου, επερχόμενου κακού». Τα παιδιά είναι αθώα επειδή καταγίνονται με αυτό που έχουν μπροστά τους στον ενεστώτα χρόνο. Το παιχνίδι, την πείνα, τη νύστα, τη χαρά. Ξεκινούν να γερνούν μόλις εμείς αρχίζουμε να ρίχνουμε στις ψυχές τους το σπόρο της ανησυχίας για το αύριο.
Η ανασφάλεια, ο φόβος του αγνώστου μέλλοντος προδίδουν εμάς, την οικογένειά μας και τον Θεό τον ίδιο. Ας αφήσουμε αυτά πίσω μας κι ας αφήσουμε το αύριο να μεριμνήσει για το αύριο. Αρκετή κακία είχε η ημέρα μας...