Ο Πυθαγόρας νίκησε τὸ στρες!

Πρωτοποριακὴ μέθοδος που συνδυάζει τὴν σύγχρονη ἰατρικὴ μὲ τὴν ἀρχαία ἑλληνικὴ φιλοσοφία καταπολεμᾶ τὴ μάστιγα τῆς ἐποχῆς

Οἱ στατιστικὲς λένε ὅτι περίπου τὸ τῶν ἀσθενειῶν που ταλαιπωροῦν τὸν πληθυσμὸ τοῦ πλανήτη ἔχουν ἄμεση σχέση μὲ τὸ στρές. Διαβήτης, ἄγχος, ὑπέρταση, κατάθλιψη, αὐτοάνοσα νοσήματα (ὅπως σκλήρυνση κατὰ πλάκας), καρδιαγγειακὰ κ.ά. εἶναι ἀπότοκα τοῦ ἐντελῶς ἐσφαλμένου τρόπου ζωῆς που ἔχουν ἐπιβάλλει οἱ συνθῆκες τῆς ὑλιστικῆς φρενίτιδας καὶ τοῦ πνευματικοῦ ἀποπροσανατολισμοῦ τῶν σύγχρονων κοινωνιῶν καὶ σχετίζονται μὲ τὸ ἔντονο στρὲς που βιώνουν οἱ πολῖτες κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ «κυνηγιοῦ» τοῦ ἐπιούσιου, τῆς καταξίωσης καὶ τῆς… εὐτυχίας. Ἡ ἀπόλυτη εἰρωνεία: Νὰ δυστυχεῖς προσπαθώντας νὰ εὐτυχήσεις! Τα ὄπλα γιὰ νὰ καταπολεμηθεῖ αὐτὸ τὸ μεῖζον πρόβλημα, ὑπάρχουν καὶ εἶναι αποτελεσματικά.

Ἐρευνητὲς μὲ ἐπικεφαλῆς τοὺς καθηγητὲς  τοῦ  Μεταπτυχιακοῦ προγράμματος σπουδῶν  ἡ «Ἐπιστήμη τοῦ Στρὲς καὶ ἡ Προαγωγὴ τῆς Ὑγείας» τῆς Ἰατρικῆς Σχολῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Γεώργιο Χροῦσο καὶ Χριστίνα Δαρβίρη, δημιούργησαν μία νέα τεχνική, μὲ τίτλο «Πυθαγόρειος αὐτογνωσία γιὰ  διαχείριση τοῦ στρές,  βελτίωση  μνήμης καὶ  εὐεξία». Ἡ ἐφαρμογὴ της γίνεται σὲ
συνεργασία μὲ τὴν «Ἐπιστημονικὴ Εταιρία Ἐλέγχου τοῦ Στρὲς καὶ Προαγωγῆς τῆς Ὑγείας» (πληροφορίες  γιὰ τὸ πρόγραμμα μπορεῖ νὰ διαβάσει κάποιος στὴν ιστοσελίδα www.stresssociety.gr - τηλ.: 2106512389). Ἡ ἐν ἐξελίξει ἔρευνα που ἤδη καταγράφει σημαντικὰ θετικὰ ἀποτελέσματα ἐφαρμόζεται σὲ πολλὲς διαφορετικὲς ὁμάδες ἀσθενῶν ἀλλὰ καὶ σὲ ὑγιεῖς, ἀποσκοπώντας νὰ συμβάλλει στὴν μείωση τοῦ στρὲς καὶ τὴ βελτίωση τῆς ὑγείας στὴ χώρα μας, στὴν ὁποία καὶ λόγω τῆς οἰκονομικής κρίσης ἔχουν αὐξηθεῖ τὰ χρόνια μὴ μεταδιδόμενα νοσήματα  τὰ ὁποῖα σχετίζονται μὲ  τὸν ἀνθυγιεινὸ σύγχρονο τρόπο ζωῆς καὶ τὸ στρὲς που κουβαλάει. Ἡ συζήτηση που ἀκολουθεῖ μὲ τὴν κ. Χριστῖνα Δαρβίρη, Καθηγήτρια Πρόληψης καὶ Προαγωγῆς τῆς Ὑγείας,  ἡ ὁποία τὰ τελευταία 8 χρόνια ἀσχολεῖται μὲ τὴν ἐκπαίδευση καὶ τὴν ἔρευνα στὸ στρὲς  τὶς ἐπιδράσεις τοῦ στὴν ὑγεία καὶ τὴν ἀντιμετώπιση τοῦ, εἶναι διαφωτιστικὴ τόσο γιὰ τὸν τρόπο προσβολῆς τοῦ ἀνθρώπινου ὀργανισμοῦ ἀπὸ τὸ στρὲς ὅσο καὶ γιὰ τὰ ἐξαιρετικὰ ὀφέλη που μπορεῖ νὰ ἀποκομίσει ὁποιοσδήποτε θελήσει νὰ παρακολουθήσει αὐτὸ το πρόγραμμα, ἐντάσσοντας τὴν πυθαγόρεια φιλοσοφία στὴν καθημερινότητὰ τοῦ καὶ ἀκολουθώντας τὶς συμβουλὲς τῶν κορυφαίων  ἰατρῶν,  ἐπιστημόνων ὑγείας καὶ ἐπιστημόνων τοῦ στρὲς  που σχεδίασαν αὐτὴ τὴν πρωτοποριακὴ τεχνική.

Ἐρώτηση: Τι εἶναι τὸ στρές; Πῶς ὁρίζεται; Ποῖες εἶναι οἱ ἐπιπτώσεις τοῦ στὴν ὑγεία;

Ἀπάντηση: Παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ λέξη στρὲς βρίσκεται στὸ καθημερινὸ λεξιλόγιο τῶν περισσότερων ἀνθρώπων, ἡ ἐπιστημονικὴ ἀλήθεια γιὰ τὸ τὶ εἶναι στρὲς εἶναι λιγότερο διαδεδομένη. Το στρὲς εἶναι μία φυσιολογικὴ ἀντίδραση τοῦ ὀργανισμοῦ σὲ καταστάσεις ἀπειλῆς ἤ θεωρούμενης ἀπειλῆς (π.χ μία ἀπώλεια, ἕνα ἀτύχημα, ἕνας διαπληκτισμὸς στὸ δρόμο). Πλέον γνωρίζουμε ὅτι ὑπάρχει τὸ  σύστημα τοῦ στρές, τὸ κέντρο τοῦ ὁποίου ἑδράζεται στὸν ἐγκέφαλο. Ἀπὸ ἐκεῖ ἐνορχηστρώνονται συμπεριφορικὲς καὶ βιολογικὲς λειτουργίες που ἀποσκοποῦν στὴν προσαρμογὴ τοῦ ὀργανισμοῦ στὴ νέα "«ἀπειλητικὴ" » κατάσταση, καὶ οἱ ὁποῖες συναποτελοῦν τὴν λεγόμενη ἀντίδραση προσαρμογῆς τοῦ στρές.
Ἄν καὶ τὸ στρὲς θεωρεῖται ἀπὸ πολλοὺς ὡς κάτι "«κακό", », ἐντούτοις ἀποτελεῖ ἕναν προστατευτικὸ μηχανισμὸ που ἀναπτύχθηκε κατὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ εἴδους καὶ εὐνόησε τὴν ἐπιβίωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπέναντι στὶς ἀπειλὲς τοῦ  πρωτόγονου περιβάλλοντος. Παρόλα αὐτά, στὶς σύγχρονες κοινωνίες οἱ περιορισμένου χρόνου φυσικὲς περιβαλλοντικὲς ἀπειλὲς ἔχουν ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἀντικατασταθεῖ ἀπὸ ἄλλες χρόνιες, που ἀφοροῦν τὴν ἐργασία μᾶς, τὴν οἰκονομικὴ μᾶς ἐπιβίωση, τὶς διαπροσωπικὲς μας σχέσεις, τὴν κοινωνικὴ μας θέση, τὴν οἰκογένεια κ.α.
Αὐτοὶ οἱ σύγχρονοι παράγοντες στρὲς εἶναι σαφῶς πιὸ πολύπλοκοι, εἶναι μικρότεροι σὲ ἔνταση, ἔχουν μεγαλύτερη διάρκεια, ἀλλάζουν πολλὲς φορὲς τὰ χαρακτηριστικὰ τοὺς και σίγουρα ἐκλαμβάνονται διαφορετικὰ ἀπὸ κάθε ἄτομο. Ἐδῶ ὑπεισέρχεται ἡ ἔννοια τοῦ ἀντιλαμβανόμενου στρές. Κάθε ἄτομο βιώνει μία τέτοια απειλή(π.χ.ανεργία) μὲ διαφορετικὴ ἔνταση καὶ διάρκεια, ἀνάλογα μὲ τοὺς ψυχικοὺς καὶ φυσικοὺς πόρους που ἔχει διαθέσιμους γιὰ νὰ τὴν ἀντιμετωπίσει κάθε φορὰ. Σε ἄτομα που ἡ ἀντίδραση τοῦ στρὲς εἶναι ἔντονη ή/και παρατεταμένη μπορεῖ νὰ προκύψει τὸ λεγόμένο χρόνιο δυσπροσαρμοστικὸ ἤ “«κακό” » στρὲς (distress).
Το "«κακὸ" » στρὲς εἶναι ἐκεῖνο που τελικὰ προκαλεῖ προβλήματα στὴν ψυχική, πνευματικὴ  καὶ σωματικὴ καὶ πνευματικὴ ὑγεία τοῦ ἀτόμου. Περίπου τὸ 70% τῶν σύγχρονων ἀσθενειῶν σχετίζονται ἄμέσα ἤ ἔμμεσα μὲ τὸ στρές. Σήμερα ὑπάρχει πλῆθος ἐρευνῶν που μᾶς παρέχουν ἰσχυρὲς ἐνδείξεις, ὅτι τὸ στρὲς συνδέεται μὲ σοβαρὲς σωματικὲς ἀσθένειες ὅπως ἡ ὑπέρταση, τὰ καρδιαγγειακὰ νοσήματα, ὁ σακχαρώδης διαβήτης, τὰ αυτοάνοσα νοσήματα (π.χ. σκλήρυνση κατὰ πλάκας), οἱ κεφαλαλγίες, τὸ εὐερέθιστὸ ἔντερο καὶ ψυχικὲς ἀσθένειες ὅπως ἡ κατάθλιψη, τὸ ἄγχος, ἡ μετατραυματικὴ διαταραχὴ τοῦ στρὲς κ.α. Ταυτόχρονά, τὸ στρὲς και η αναποτελεσματική διαχείρισή τοῦ φαίνεται να πυροδοτεῖ τὴν ὑιοθέτηση ἀνθυγιεινῶν συμπεριφορῶν, ὅπως τὸ κάπνισμα, ἡ κακὴ διατροφή, ἡ ἔλλειψη σωματικῆς ἄσκησης, συμπεριφορὲς καὶ συνήθειες που σχετίζονται με τα σημαντικότερα σύγχρονα νοσήματα. Συνεπῶς, ὅσο καὶ νὰ προσπαθοῦμε νὰ βελτιώσουμε αὐτὲς τὶς συμπεριφορές, ἂν δὲν ἀντιμετωπίσουμε πρωτίστως τὸ στρές, κάθε προσπάθεια πρόληψης ἤ διακοπῆς τοῦς κινδυνεύει νὰ ἀποτύχει.

Ερ.: Πῶς ἐμπνευστήκατε τὴ χρήση τῆς πυθαγόρειας φιλοσοφίας γιὰ τὴν καταπολέμηση τοῦ;

Ἀπ.: Τα εὑρήματα καὶ ἡ ἐμπειρία ὅλων τῶν σύγχρονων ἐρευνῶν καταδεικνύουν ὡς πιὸ ἀποτελεσματικὲς τὶς νοητικὲς μὲθόδους, ὅπου τὸ ἄτομο αὐξάνει τὴν κυριαρχία καὶ τὸν ἔλεγχο στὴν καθημερινότητὰ τοῦ, ἐνισχύει τὴν αὐτογνωσία τοῦ καὶ μαθαίνει νὰ ἀντιμετωπίζει τὶς καθημερινὲς προκλήσεις. Με ἄλλα λόγια, οἱ μέθοδοι που βοηθοῦν τὸ ἄτομο νὰ μαθαίνει σὲ βάθος τὸν ἑαυτὸ τοῦ καὶ νὰ κατακτᾶ μία πιὸ πνευματικὴ θεώρηση τῆς ζωῆς εἶναι οἱ πιὸ ἀποτελεσματικές. Ἐδῶ εἶναι που ἔρχεται ἡ Πυθαγόρεια φιλοσοφία. Ὁ Πυθαγορισμὸς μέσα ἀπὸ τὶς διδαχὲς τοῦ, ἀλλὰ καὶ τὴ λειτουργία τῶν σχολῶν Πυθαγορισμοὺ στὴν ἀρχαιότητα, ἀποτελοῦν ἕνα ἐξαιρετικὸ παράδειγμα νοητικῶν μεθόδων αὔξησης τῆς αὐτογνωσίας, συλλογικῆς θεώρησης τῆς ζωῆς, ἐσωτερικῆς ἁρμονίας καί, σὲ τελικὴ ἀνάλυση, διαχείρισης τοῦ στρὲς καὶ προαγωγῆς τῆς ὑγείας.
Στόχος μας λοιπὸν ἐδῶ καὶ πολλοὺς μῆνες ἦταν ἡ ἀνάδειξη τοῦ Πυθαγορισμού, ἀλλὰ καὶ ἡ μεταφορὰ τῆς φιλοσοφίας τοῦ στὴ σύγχρονη κοινωνία μέσα ἀπὸ τὴ μέθοδο που ἀναπτύξαμε. Ἦταν ἕνα ἐξαιρετικὰ δύσκολο ἔργο, ἀφοῦ στὴν πραγματικότητα ἦταν ἕνα στοίχημα νὰ φέρουμε σὲ ἐπαφὴ δύο τελείως διαφορετικοὺς κόσμους, τὸν ἀρχαῖο μὲ τὸ σύγχρονο.

Ερ.: Σε τὶ διαφέρει ἡ μέθοδος ἀπὸ ἄλλες παρόμοιες; Τι κάνει τὸν Πυθαγορισμὸ νὰ ξεχωρίζει;

Ἀπ.: Ἄν κανεὶς συγκρίνει τη μέθοδο που προτείνουμε με ἄλλες γνωστὲς μεθόδους διαχείρισης τοῦ στρὲς που χρησιμοποιοῦνται σήμερα, πολὺ εὔκολα θὰ καταλάβει ὅτι ἀποτελεῖ τὴν κορωνίδα τῶν νοητικῶν τεχνικῶν. Ἀντίθετα μὲ ἄλλες τεχνικές, ἡ μέθοδος αὐτὴ  δὲν χρησιμοποιεῖ κάποιο νοητικὸ "«τρικ" » ἤ κόλπο (π.χ. ἐπικέντρωση στὴν ἀναπνοή, ἤ σὲ λέξεις) προκειμένου νὰ ἐπιτύχει τὸν σκοπὸ τῆς. Ἡ μέθοδος ἐνθαρρύνει τὸ ἄτομο νὰ ἀξιολογήσει καὶ νὰ τροποποιήσει τὸν τρόπο ζωῆς τοῦ, τὶς σχέσεις τοῦ, τὴ συμπεριφορὰ τοῦ χρησιμοποιώντας τὴν κρίση ἑνὸς "«ἐσωτερικοῦ δικαστὴ" » που ὅλοι ἔχουμε μέσα μας. Αὐτὴ εἶναι μία βασικὴ διαφορὰ ἀπὸ ἄλλες τεχνικὲς που επικεντρώνουνται  κυρίως στὸ συναίσθημα καὶ στὴν ἐπίτευξη τῆς χαλάρωσης. Σε αὐτὴ τὴν τεχνική, ἡ σκέψη καὶ τὸ συναίσθημα συνεργάζονται, αλληλεπιδρούν.
Χωρὶς νὰ μποῦμε σὲ ἰδιαίτερες λεπτομέρειες θὰ λέγαμε ὅτι τὰ σημεῖα κλειδιὰ τῆς διαδικασίας ἐπιστράτευσης αὐτοῦ τοῦ "«δικαστὴ" » εἶναι ἡ ἐπικέντρωση στὴν ἐσωτερικὴ συνείδηση, ἡ νοητικὴ συγκέντρωση καὶ ἡ μνήμη, ἐνῶ ἐξαιρετικὰ σημαντικὸ γιὰ τὴν ἐπίτευξη ὠφέλειας εἶναι ἡ τακτικότητα ἐφαρμογῆς. Ὅσο προχωρᾶ ἡ ἐξάσκηση, τὸ ἄτομο βιώνει ὁλοένα καὶ διαφορετικότερες ἐμπειρίες καὶ ὀφέλη.


Ερ.: Εἶναι εὔκολο νὰ ἀκολουθήσει κάποιος αὐτὸν τὸν δρόμο ἤ θὰ πρέπει νὰ ἔχει λυμένα τὰ οἰκονομικὰ τοῦ προβλήματα καὶ ἄφθονο χρόνο στὴ διάθεση τοῦ;

Ἀπ.: Ἀντιθέτως, Ἀναμένουμε ὅτι μέσα ἀπὸ τὸν δρόμο ποῦ προτείνουμε τὸ ἄτομο θὰ εἶναι ευκολότερο νὰ ἀντιμετωπίσει οἰκονομικὰ προβλήματα ἤ νὰ αὐξήσει τὸν ἐλεύθερο τοῦ χρόνο. Εἴμαστε πεπεισμένοι, ἀλλὰ ἀποτελεῖ ἴσως καὶ ἐμπειρία  πολλῶν συνανθρώπων μας, ὅτι ἡ ἐνέργεια, ὁ χρόνος καὶ οἱ ὑλικοὶ πόροι μας συχνὰ σπαταλούνται σὲ ἀνώφελες πρακτικὲς τῆς καθημερινότητας. Οἱ περισσότεροι ἀπὸ ἐμᾶς ἔχουμε καταστρεπτικὲς συνήθειες που ὑποσκάπτουν τὸ ἐνεργητικὸ μᾶς καὶ τὶς δυνατότητες μας, .  Πολλὲς φορὲς μεταξὺ μας ὀνομάζουμε τὸ σύγχρονο ἄνθρωπο ὡς "αὐτόματο ὂν". Οἱ περισσότεροι ἀπὸ ἐμᾶς ἔχουμε καταστρεπτικὲς συνήθειες που ὑποσκάπτουν τὸ ἐνεργητικὸ μας καὶ τὶς δυνατότητες μας ἀπομακρύνοντὰς μας ἀπὸ τὸν ἴδιο μας τὸν ἑαυτό. Μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴ μέθοδο, ἐνδυναμώνουμε τὸ ἄτομο, τὸ φέρνουμε κοντὰ στὸν ἑαυτὸ τοῦ καὶ βελτιώνουμε τὴν ἱκανότητὰ τοῦ νὰ διαχειρίζεται καλύτερα  τὸν ἑαυτὸ τοῦ καὶ τὶς προσωπικὲς τοῦ ὑποθέσεις.
Τέλος, θὰ πρέπει νὰ εἰπωθεῖ ὅτι ἡ ἀρχικὴ ἐκπαίδευση στὴν τεχνικὴ διαρκεῖ λίγες μόνο ἑβδομάδες, ἕνα ἀπειροελάχιστο χρονικὸ διάστημα ἂν σκεφτεῖ κανεὶς ὅτι τὸ ἄτομο θὰ ἐξοπλιστεῖ μὲ ἕνα προσωπικὸ ἐφόδιο γιὰ ὅλη τοῦ τὴ ζωή.

Ερ.: Ποιὰ  εἶναι μέχρι τώρα τὰ ἀποτελέσματα τῶν ἐρευνῶν σας;

Ἀπ.: Ἡ ἔρευνα εἶναι ἐν ἐξελίξει καὶ τὰ πρῶτα ἀποτελέσματα ἔχουν προκύψει ἀπὸ μελέτες πρώτον σὲ ὑγιὴς ἀνθρώπους  μὲ  πολὺ ἐνθαρρυντικὰ ἀποτελέσματα στὴ μείωση τοῦ στρές, στὴ βελτίωση τοῦ ὑγιεινοῦ τρόπου ζωῆς, τοῦ ὕπνου, κ.λπ. Δεύτερον, σὲ ἀσθενεῖς μὲ ἤπια γνωστικὴ ἔκπτωση, ἕνα πρόδρομο στάδιο τῆς κλινικὰ ἔκδηλης ἄνοιας (κυρίως τύπου Alzheimer), καθὼς  καὶ σὲ ἀσθενεῖς μὲ σκλήρυνση κατὰ πλάκας. Σε ὅλους αὐτοὺς τοὺς ἀσθενεῖς, τὰ ἀποτελέσματα μᾶς ἐξέπληξαν. Τρεῖς μῆνες καθημερινῆς ἐφαρμογῆς τῆς μεθόδου ὁδήγησε σὲ βελτίωση τῶν ἐπιπέδων, στρές, ἄγχους καὶ κατάθλιψης, τὰ ἄτομα ὑιοθέτησαν ἕναν πιὸ ὑγιεινὸ τρόπο ζωῆς, ἐνῶ βελτίωσαν ἐπίσης τὴν ἱκανότητα τοὺς νὰ ἀντιμετωπίζουν τὸ καθημερινὸ στρές. Ἰδιαίτερα σημαντικὸ ἦταν ἐπίσης ὅτι σημειώθηκαν ὀφέλη στὴ γνωστικὴ λειτουργία ὅλων τῶν ἀσθενῶν σὲ τομεῖς ὅπως ἡ ταχύτητα ἐπεξεργασίας πληροφοριῶν, ἡ μνήμη καὶ ἡ οπτικοχωρικὴ ἀντίληψη.
 Τέλος, μὲ ἰδιαίτερη χαρὰ διαπιστώσαμε ὅτι ἡ μέθοδος μας ἦταν πλήρως ἐφαρμόσιμη καὶ οἱ ἀσθενεῖς ἦταν ἰδιαίτερα εὐχαριστημένοι χαρούμενοι που συμμετεῖχαν.

Ερ.: Ποιὰ εἶναι ἡ ὑποδοχὴ τῆς πυθαγόρειας αὐτογνωσίας ἀπὸ τὸ κοινό; Οἱ Ἕλληνες καὶ ξένοι συνάδελφοι σᾶς πῶς τὸ ἀντιμετωπίζουν;

Ἀπ.: Σε καθετὶ καινοτόμο ὑπάρχει σκεπτικισμός. Καὶ ἐμεῖς οἱ ἴδιοι ἤμασταν πολὺ προβληματισμένοι στὴν ἀρχή. Ἡ πράξη εὐτυχῶς μείωσε τὶς ἀρχικὲς ἀνησυχίες καὶ ἐπέτρεψε χρήσιμες βελτιωτικὲς προσαρμογές. Πιστεύουμε ὅτι τὸ κοινὸ εἶναι ἕτοιμο νὰ δεχθεὶ κάτι που προέρχεται ἀπὸ τὶς ἴδιες τὶς ρίζες τοῦ.  Οἱ ξένοι συνάδελφοι μας στὴν Ἀμερική, ὅπου πρώτοπαρουσιάστηκαν οἱ ἔρευνες μᾶς, ἔδειξαν ἐνθουσιασμὸ καὶ μᾶς παρότρυναν νὰ συνεχίσουμε. Ὅλη ἡ ὁμάδα μὲ τὴ συνεργασία πολλῶν εἰδικῶν εἶναι ἀνοικτὴ στὴν κριτικὴ καὶ σὲ προτάσεις γιὰ τὴ βελτίωση τῆς μεθόδου.

Ερ.: Ποιὰ εἶναι τὰ βασικὰ προβλήματα που μπορεῖ νὰ ξεπεράσει κάποιος ἐφαρμόζοντας τὴν πυθαγόρεια αὐτογνωσία;

Ἀπ.: Ἤδη ἀναφέρθηκε ὅτι τὰ πρῶτα ἐρευνητικὰ μας δεδομένα ἔδειξαν ὀφέλη τόσο γιὰ τὴν ψυχικὴ ὑγεία, ὅσο καὶ γιὰ τὴ νοητικὴ κατάσταση τοῦ ἀτόμου καὶ τὸν ὑγιεινὸ τρόπο ζωῆς τοῦ. Αὐτὰ τὰ πρωτογενῆ ἀποτελέσματα ἐπικυρώνουν τὴν πολύπλευρη ἀξία τῆς μεθόδου. Οἱ πρῶτες ἐνδείξεις γιὰ τὴ σωματικὴ ὑγεία τῶν ἀσθενῶν που μελετήθηκαν ἦταν ἐπίσης θετικές. Γιὰ παράδειγμα ἀσθενεῖς μὲ σκλήρυνση κατὰ πλάκας ἀνέφεραν σημαντικὰ μειωμένη κόπωση, ἕνα χαρακτηριστικὸ σύμπτωμα τῆς νόσου. Θὰ ἀπαιτηθοῦν περισσότερες μελέτες, μεγαλύτερα χρονικὰ διαστήματα καὶ αντικειμενικότερες μετρήσεις στὸ μέλλον γιὰ τὴ διαπίστωση τῶν ὠφελειῶν σὲ σωματικὸ ἐπίπεδο.
Σε κάθε περίπτωση, οἱ ποιοτικὰ καταγεγραμμένες ἐμπειρίες τῶν ἀτόμων που ἐφαρμόζουν τὴ μέθοδο ὑποδηλώνουν ὀφέλη σὲ ὅλες τὶς ἐκφάνσεις τῆς καθημερινότητὰς τούς. Πολλὰ ἄτομα ἀνέφεραν   τὴν ἐργασιακὴ τοὺς κατάσταση ἤ ἀπόδοση, ἄλλοι κατάφεραν νὰ κάνουν στρατηγικὲς οἰκογενειακὲς ἤ διαπροσωπικὲς ἐπιλογὲς που δὲν ἦταν σὲ θέση νὰ κάνουν παλαιότερα (π.χ. ἕνα διαζύγιο ἤ ἕναν γάμο) κ.λπ. Ἡ δικὴ μας ἐντύπωση εἶναι ὅτι τὰ ἄτομα ἔμαθαν νὰ «"ἀκοῦν" » περισσότερο τὸν ἑαυτὸ τούς, νὰ ἐξελίσσονται ὡς ἄνθρωποι καὶ νοήμονα  ὄντα καὶ κυρίως ἔμαθαν νὰ βάζουν ὑγιῆ ὅρια στὸν ἑαυτὸ τοὺς καὶ στοὺς ἄλλους.
Ὁμάδες ὑγιῶν ἀνθρώπων αὐτὴ τὴν στιγμὴ συμμετέχουν μὲ πολὺ ἐνθουσιασμὸ καὶ σημαντικὰ ὀφέλη  σὲ ἐρευνητικὰ παρεμβατικὰ προγράμματα, καθὼς καὶ ὁμάδες πληθυσμοῦ μὲ εἰδικὰ προβλήματα καὶ νοσήματα.