Τό ἀνίκητο ἑλληνικό ὅπλο

«Ὁ Ἰησοῦς βαδίζων ἐπὶ τῶν ὑδάτων». Πίνακας τοῦ γερμανικῆς καταγωγῆς Ρώσου ζωγράφου Julius Sergius Klever (1850-1924). 

«Ἤκουσαν οἱ Φαρισαῖοι τοῦ ὄχλου γογγύζοντος περὶ αὐτοῦ ταῦτα, καὶ ἀπέστειλαν ὑπηρέτας οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς ἵνα πιάσωσιν αὐτόν. Εἶπεν οὖν ὁ Ἰησοῦς· ἔτι μικρὸν χρόνον μεθ' ὑμῶν εἰμι καὶ ὑπάγω πρὸς τὸν πέμψαντά με. Ζητήσετέ με καὶ οὐχ εὑρήσετε· καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν. Εἶπον οὖν οἱ Ἰουδαῖοι πρὸς ἑαυτούς· ποῦ οὗτος μέλλει πορεύεσθαι, ὅτι ἡμεῖς οὐχ εὑρήσομεν αὐτόν; μὴ εἰς τὴν διασπορὰν τῶν Ἑλλήνων μέλλει πορεύεσθαι καὶ διδάσκειν τοὺς Ἕλληνας; Τίς ἐστιν οὗτος ὁ λόγος ὃν εἶπε, ζητήσετέ με καὶ οὐχ εὑρήσετε, καὶ ὅπου εἰμὶ ἐγώ, ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν;»

«Η Καινή Διαθήκη μετά συντόμου ἐρμηνείας», ὑπό Παν. Ν. Τρεμπέλα, Τὸ Κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, κεφ. ζ' 32-36, ἐκδόσεις τῆς ἀδελφότητος θεολόγων «Ὁ Σωτήρ», σελ. 404


Σε ἐλεύθερη ἀπόδοση τὸ εἰσαγωγικὸ κείμενο ἔχει ὡς ἑξῆς: «Ἄκουσαν οἱ Φαρισαῖοι τὸν ὄχλο νὰ κρυφομιλάει γιὰ Ἐκείνον καὶ ἔστειλαν ὑπηρέτες οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς γιὰ νὰ Τὸν συλλάβουν. Εἶπε λοιπὸν ὁ Ἰησοῦς: γιὰ λίγο ἀκόμη θὰ βρίσκομαι μαζὶ σας. Θὰ πάω σ’ ἐκεῖνον ποὺ
μὲ ἔστειλε ἐδῶ. Θὰ μὲ ζητᾶτε καὶ δὲν θὰ μὲ βρίσκετε. Κι ὅπου θὰ βρίσκομαι ἐγὼ δὲν θὰ μπορεῖτε ἐσεῖς νὰ ἔλθετε. Καὶ εἶπαν οἱ Ἰουδαῖοι ὁ ἕνας στὸν ἄλλον: ποῦ πρόκειται νὰ πάει ἐκεῖνος κι ἐμεῖς δὲν θὰ μποροῦμε νὰ τὸν βροῦμε; Μήπως θὰ πάει νὰ διδάξει τοὺς Ἕλληνες; Τι εἶναι τοῦτος ὁ λόγος ποῦ εἶπε ὅτι θὰ μὲ ζητᾶτε καὶ δὲν θὰ μὲ βρίσκετε κι ὅπου βρίσκομαι ἐγὼ δὲν θὰ ἔχετε τὴ δυνατότητα νὰ ἔλθετε;»

Σ’ αὐτὸ τὸ κομβικὸ ἀπόσπασμα, ποὺ ἔχει περάσει σχεδὸν ἀπαρατήρητο καὶ ἥκιστα σχολιασμένο ἀπὸ τούς… παντὸς καιροῦ «ἀναλυτές», τὸ ἰουδαϊκὸ ἱερατικὸ κατεστημένο τῆς ἐποχῆς τοῦ Χριστοῦ ἀναγνωρίζει, ἔστω δίχως νὰ τὸ ἐπιδιώκει, ὅτι ὁ ἑλληνικὸς κόσμος (των ἰδεῶν, τῆς φιλοσοφίας καὶ τῆς θέασης τῆς ἀπόλυτης, ἀνόθευτης Ἀληθείας) εγκαταβιοῖ σὲ κορυφὲς προσβάσιμες μόνο στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ, στὸν Χριστό. Ἀφοῦ ὁ Χριστὸς εἶπε ὅτι θὰ ἐπέστρεφε σὲ Ἐκεῖνον ποῦ Τον ἔστειλε, οἱ Φαρισαῖοι κι οἱ ἀρχιερεῖς κατάλαβαν ὅτι μᾶλλον Ἕλληνας ἔστειλε τὸν Ἰησοῦ στὸν τόπο τοὺς καὶ σὲ ἐκεῖνον θὰ ἐπέστρεφε ὁ ἄνθρωπος ποῦ τόσο τοὺς προβλημάτισε. Ὅταν ὑποπτεύθηκαν ὅτι δὲν θὰ μποροῦν νὰ φτάσουν στὸν τόπο τοῦ Χριστοῦ ὑπέθεσαν ὅτι αὐτὸ τὸ «κάπου» εἶναι ἡ οὐρανία Ἑλλάς, τῆς Δικαιοσύνης ὁ ἥλιος ὁ νοητός. 

Ο ὀξὺς καὶ γυμνασμένος νοῦς τούς, ποῦ ἀντέχει τὴ δοκιμασία στοὺς σκληροὺς αἰῶνες καθὼς καὶ ἡ συλλογικὴ ἐμπειρία τοὺς δὲν ὑπέδειξε ὡς τόπο ἐπιστροφῆς τοῦ Ἰησοῦ τὴν Αἴγυπτο, τὴ Βαβυλῶνα ἤ τὴν Ρώμη ἀλλὰ κάποιο στίγμα στὸν ἑλληνικὸ χάρτη.

Φαρισαῖοι

Αὐτὸ δὲν τὸ εἰκάζουν ἀβάσιμα. Οἱ ἐκπρόσωποι τοῦ διαχρονικοῦ «κατεστημένου», παρὰ τὶς πεπερασμένες δυνατότητὲς τοὺς στὴν φιλοσοφικὴ ἐνατένιση τοῦ κτιστοῦ καὶ ἄκτιστου κόσμου, μπόρεσαν νὰ ἀντιληφθοῦν ὅτι ὑπάρχει τεράστιο, ἀνυπολόγιστο δυναμικὸ σ’ Ἐκεῖνον, στὸν Ἰησοῦ. Ἀναγνώρισαν τμῆμα τῆς ισχύος τοῦ ἐπειδὴ ἔχει ἤδη κατορθώσει νὰ πολλαπλασιάσει τοὺς ἄρτους καὶ τοὺς ἰχθεὶς καὶ ἔχει ταΐσει χιλιάδες ἀκροατὲς τῶν διδαχῶν Του (κεφ. ΣΤ΄ 11-12). Ἐπίσης, εἶχαν ἐνημερωθεῖ ὅτι βάδισε ἐπὶ τῶν ὑδάτων (κεφ. ΣΤ΄ 18-21). 

Γι’ αὐτοὺς τοὺς λόγους ὁδηγήθηκαν στὸ συμπέρασμα ὅτι θὰ ἔπαυαν νὰ ἔχουν πρόσβαση στὸν Ἰησοῦ ἂν ἐπέλεγε νὰ διδάξει τοὺς Ἕλληνες πηγαίνοντας στοὺς τόπους τούς. 

Ὡστόσο, ἂν αὐτὸ τὸ χωρίο ἐξεταστεῖ διεξοδικότερα σὲ πραγματολογικὸ καὶ ἱστορικὸ ἐπίπεδο θὰ προσφέρει πολύτιμα συμπεράσματα γιὰ τὴν αἴγλη καὶ τὴν μεταμορφωτικὴ ἐπιρροὴ ποὺ ἀσκοῦσε καὶ ἀσκεῖ ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμός. Οἱ Φαρισαῖοι καὶ οἱ ἀρχιερεῖς δὲν εἶχαν πρόβλημα μετακίνησης σὲ ἑλληνικὴ ἀποικία ἤ μητροπολιτικὸ ἄστυ τῆς πατρίδας μας. Το οἰκονομικὸ ἐπίπεδὸ τους ἦταν ἀρκετὰ ὑψηλὸ ὥστε νὰ τοὺς ἐπιτρέπει νὰ ταξιδεύουν σὲ ὁποιαδήποτε γωνιὰ τοῦ τότε γνωστοῦ κόσμου. Ἁπλούστατα δὲν ἤθελαν νὰ συγχρωτισθοῦν μὲ Ἕλληνες διότι φοβοῦνταν μὴν τυχὸν καὶ ἀλλοιώσουν τὶς περὶ κόσμου καὶ θείου πεποιθήσεις τούς. Προτιμοῦσαν νὰ βρίσκονται ὑπὸ τὴν κυριαρχία τῶν σιδηρόφρακτων λεγεώνων καὶ τὴν ἀπειλὴ τῶν λογχῶν τοῦ Ρωμαίου αὐτοκράτορα παρὰ νὰ ἐκτεθοῦν στὸ φῶς τῆς φιλοσοφίας καὶ νὰ αυτολησμονηθοὺν ζῶντας σύμφωνα μὲ τὸν ἑλληνικὸ τρόπο. Ὁ διάλογος, τὸ θέατρο, τὸ γυμναστήριο, οἱ ἐπιστῆμες, ἡ ἀρχιτεκτονικὴ καὶ ὁ τρόπος ἀποδοχῆς, σεβασμοῦ καὶ λατρείας τοῦ θείου ποῦ εἰσήγαγε στὸν κόσμο τὸ ἔθνος τῶν Ἑλλήνων ἦταν καὶ εἶναι ὅπλο ἀνίκητο καὶ ὁ φόβος τῶν Φαρισαίων, μὴν τυχὸν καὶ ἡττηθοῦν ἀπ’ ὅλα τοῦτα, εὔλογος.