Πίθηκοι ἀντιγράφουν, ὑποβολεῖς πλουτίζουν

Το ἄγαλμα τοῦ Ἀπολλωνίου Τυανέως ἐκτίθεται στὸ
ἀρχαιολογικὸ μουσεῖο τοῦ Ἡρακλείου Κρήτης. 

«Τὸ δένδρον πέπερις φύεται ἐδῶ εἰς ἀπόκρημνα μέρη, ὅπου δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ φθάσουν οἱ ἄνθρωποι· οἱ πίθηκοι ὅμως, οἱ ὁποῖοι ἄφθονοι διαιτῶνται ἐκεῖ 'ἐν μυχοῖς τοῦ ὄρους' τίθενται εἰς τὴν ὑπηρεσίαν τῶν ἀνθρώπων κατὰ τὸν ἑξῆς ἔξυπνον τρόπον: Ἀπὸ ὅσα δένδρα φθάνουν, οἱ Ἰνδοὶ κόπτουν μερικοὺς βοστρύχους μὲ καρπὸν καί, ἀφοῦ καθαρίσουν ἕνα μέρος σὰν ἁλώνι γύρω ἀπὸ τὰ δένδρα, ἀπορρίπτουν ἐκεῖ ἐνδεικτικῶς τὸν καρπὸν ὡς ἄχρηστον δῆθεν καὶ ἀπομακρύνονται. Οἱ πίθηκοι τὰ βλέπουν ὅλα ἀπὸ ψηλὰ καί... πιθηκίζουν τὸν ἄνθρωπον. Ἀναβαίνουν δηλαδὴ ἀμέσως εἰς τὰ δένδρα καὶ μιμούμενοι ἀκριβῶς τὰς κινήσεις τῶν ἀνθρώπων γεμίζουν τὰ ἁλώνια μὲ βοστρύχους καρποῦ. Καὶ οἱ ἄνθρωποι τῆς περιοχῆς εὐγνωμονοῦντες προστατεύουσι τοὺς πιθήκους ἀπὸ τοὺς λέοντας». 
Κ. Σ. Κιτρινιάρη «Ἀπολλώνιος Τυανεὺς– Ἄνθρωπος ἤ Δαίμων, Μάγος ἤ Μύστης», ἐκδόσεις Νέα Θέσις, σελ. 25

Tὸ ἐξώφυλλο τοῦ βιβλίου γιὰ
τὸν Ἀπολλώνιο Τυανέα.

Ὁ Ἀπολλώνιος Τυανεὺς (περ. 15– 100 μ.Χ.) εἶναι μία προσωπικότητα, ἡ ὁποία σκιαγραφεῖται ἱστορικὰ μὲ τὰ χρώματα ποὺ ταιριάζουν στὴν σπανιότητα τῶν ποιοτήτων της. Ὁ χρωστήρας τῶν συγγραφέων καὶ τῶν μελετητῶν, γιὰ νὰ ἀποδώσει τὴ μορφὴ τοῦ Ἀπολλωνείου Τυανέως, τὴ μία βουτάει στὴν ἀλήθεια καὶ τὴν ἄλλη στὸν θρῦλο. Τὸ ἀποτέλεσμα εἶναι ἀντίστοιχο μὲ ἐκεῖνο ποὺ προκαλοῦσε στοὺς μαθητὲς καὶ ἀκροατὲς του ἡ συναναστροφὴ μὲ τὸν πυθαγόρειο φιλόσοφο: δέος, ἔξαψη, θαυμασμὸ καὶ περιέργεια. Ὁ Ἀπολλώνιος ποὺ γεννήθηκε στὰ Τύανα τῆς Καππαδοκίας καὶ περιπλανήθηκε σχεδὸν σ' ὁλόκληρο τὸν μέχρι τότε πολιτισμένο κόσμο ἔζησε τὸν πρῶτο αἰῶνα μ.Χ., σκόρπισε μὲ ἑλληνικὸ φῶς τὰ σκότη, ὅπου κι ἂν τὰ βρῆκε, καὶ μετέφερε πίσω, στὸ ἐθνικὸ κέντρο, γνώσεις καὶ πολύτιμα θραύσματα ἀπὸ τὸν σπασμένο καθρέφτη τῆς μίας, μοναδικῆς, καθολικῆς ἐπιστήμης: τῆς φιλοσοφίας. 
Τὸ πρῶτο μέρος τοῦ ἔργου τοῦ Κ. Σ. Κιτρινιάρη ἀφιερώνεται στὴν ἀφήγηση τοῦ Φιλοστράτου (περ. 170 - 250μ.Χ.) γιὰ τὴ ζωὴ τοῦ Ἀπολλωνίου Τυανέως. Ἐκεῖ διαβάζουμε καὶ γιὰ τὸ πέρασμὰ του ἀπὸ τὴν Ἰνδία, ὅπου οἱ ἄνθρωποι εἶχαν βρεῖ ἕναν εὐφυῆ τρόπο νὰ
συγκεντρώνουν, δίχως νὰ κοπιάζουν ἰδιαίτερα, τὸ -υπερπολύτιμο γιὰ τὴν ἐποχὴ- πιπέρι. Ἁπλούστατα, ἀξιοποιοῦσαν τὸν μιμητισμὸ τῶν πιθήκων. Οἱ ἄνθρωποι ἔκοβαν καρποὺς ἀπὸ τὸ φυτό, τοὺς πετοῦσαν ἐπιδεικτικὰ σ' ἕνα ξέφωτο, ὡς... ἀχρήστους καὶ οἱ πίθηκοι ἔκαναν τὸ ἴδιο, συγκεντρώνοντας ὅσους καρποὺς ἔβλεπαν! Στην περίπτωση τῶν πιθήκων ὑπῆρχε αντιμίσθιο. Οἱ Ἰνδοὶ ἐργοδότες καί... ὑποβολεῖς τούς, τοὺς προστάτευαν ἀπὸ τὰ λιοντάρια. Στον σύγχρονο κόσμο οἱ πιθηκίζοντες ἐπιδιώκουν νὰ ἔχουν αὐτὴ τὴν παροχή, τῆς ἐξασφάλισης ἀπὸ τοὺς κινδύνους, ἀλλὰ τό... σενάριο δὲν προβλέπει κάτι τέτοιο.  

Ἡ γκραβούρα ποὺ ἀπεικονίζει
ρωμαϊκὸ χάλκινο μετάλλιο
μὲ τὴν μορφὴ τοῦ φιλοσόφου βρίσκεται
στὴν Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη τῆς Γαλλίας. 

Τὸ ἅγιον τοῖς κυσὶ

Στὴν θέση τῶν Ἰνδῶν ποῦ ἤθελαν νὰ μαζέψουν ἄκοπα πιπέρι ἔχουμε τὴν ὑπερδομή, ποὺ προσπαθεῖ νὰ μᾶς πείσει νὰ πετάξουμε σὰν σκουπίδι ό,τι ἐκείνη θεωρεῖ πολύτιμο: τοὺς πνευματικοὺς (κυρίως) καὶ ὑλικοὺς (δευτερευόντως) θησαυροὺς τῆς παράδοσης. Ἡ γλῶσσα μας, οἱ συνήθειὲς μας, οἱ ἱεροπραξίες καὶ οἱ γιορτὲς μας, οἱ μνῆμες ἀνδραγαθημάτων καὶ οἱ ἀφηγήσεις ἀρετῆς καὶ ἀπόπειρας προσέγγισης μὲ τὸ θεῖο, οἱ βωμοὶ καὶ οἱ ἑστίες μας, ὅλα θέλουν νὰ τὰ πετάξουμε στὸ ξέφωτο γιὰ νὰ τὰ συγκεντρώσουν ὕστερα ἐκεῖνοι καὶ νὰ ἐπεκτείνουν τὴν κυριαρχία τούς. 
Οἱ θαλαμηπόλοι τοῦ παγκόσμιου ἐξουσιαστικοῦ συστήματος εἶναι σὲ θέση νὰ ἀντιστρέφουν τὸ ἀξιακὸ σύστημα τῶν νεοπιθήκων. Δὲν εἶναι δὰ καὶ τόσο δύσκολη ὑπόθεση ἂν στὰ ἀμπάρια τῶν πειρατικῶν, ποὺ κουρσεύουν συνειδήσεις, ἔχουν συγκεντρωθεῖ, λαδωμένα μικρόφωνα, παραισθησιογόνες κάμέρες, μισθωμένες γραφίδες ποὺ σκαλίζουν νηπενθεῖς λέξεις– καθὼς καὶ μερικὰ κανονικὰ πυροβόλα ὄπλα, ἂν ὅλα τὰ προαναφερθέντα δὲν ἀποδώσουν τὰ ἀναμενόμενα. 
Οἱ μαγεμένοι νεοπίθηκοι θὰ λησμονήσουν τὶς θυσίες τῶν προγόνων τοὺς καὶ τὸ αἷμα των προπατόρων πολεμιστῶν θὰ γίνει σπονδὴ στὶς κίβδηλες θεότητες τοῦ τίποτα. Με τὸν εκχυνόμὲνο ἱδρῶτὰ τῶν γενεῶν θὰ γεμίζουν οἱ πισίνες τῶν λυγρῶν, λιπαρῶν συβαριτῶν, τῶν ὑποβολέων τῆς νέας τάξης.
Ὅμως, ἡ μεγάλη διαφορὰ μεταξὺ τῆς διδακτικῆς ἀφήγησης τοῦ Φιλοστράτου γιὰ τοὺς πιθήκους ποὺ ἐξασφάλιζαν τὸ πιπέρι τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν σημερινῶν πιθηκιζόντων βρίσκεται στὸ μενοὺ τῶν λεόντων. Στην ἀρένὰ τῆς μετανεωτερικότὴτας μόλις οἱ νεοπίθηκοι ὁλοκληρώσουν τὴ μεταφορὰ τῶν διαθεσίμων τους στὰ ἀποταμιευτήρια τῶν ὑποβολέων, ρίπττονται στὰ λιοντάρια, τὰ ἀείποτε πεινασμένα.