Ἀριστερά: τό ἐξώφυλλο τοῦ βιβλίου τοῦ Δ. Τσιμπουκίδη καί δεξιά ὁ συγγραφέας τῆς μελέτης γιά τή σχέση τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδας μέ τούς 'κλασικούς' τοῦ μαρξισμοῦ. |
Το πάθος τῶν κλασικών τοῦ μαρξισμοῦ Καρλ Μάρξ, Φρίντριχ Ἔνγκελς καί Βλαντιμίρ Οὐλιάνοφ (Λένιν) γιά τήν ἀρχαία Ἑλλάδα
Αὐτές τίς ἅγιες μέρες, ἀντί νά ἔρχεστε στή δυσάρεστη θέση νά λογομαχεῖτε μέ ὅσους θαυμάζουν τήν ἀδαημοσύνη ἀριστεριζόντων νεοταξιτῶν, πού ἐχθρεύονται τόν ἀρχαῖο ἑλληνικό Λόγο, δωρίστε τούς ἕνα βιβλίο ποῦ μπορεῖ νά τούς ἀνοίξει τά μάτια. Τιτλοφορεῖται «Οἱ κλασικοί τοῦ μαρξισμοῦ γιά τήν ἀρχαία Ἑλλάδα» καί ἔχει γραφτεῖ ἀπό τόν Δ. Τσιμπουκίδη. Ὁ Δημήτρης Τσιμπουκίδης (1921-2006) ἦταν ἀνατολιστής, ἀλεξανδρολόγος, ἱστορικός, μέλος τῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης. Τό 1965 τοῦ ἀνατέθηκε ἀπό τόν Μ. Α. Κοροστόβτσεφ (τακτικό μέλος τῆς Ἀκαδημίας Ἐπιστημῶν τῆς ΕΣΣΔ) νά συγκεντρώσει καθετί σχετικό μέ τήν ἑλληνορωμαϊκή ἐποχή στά ἔργα τῶν Μάρξ, Ἔνγκελς, Λένιν. Ἔτσι ἀπέκτησε πρόσβαση σέ ὅλα τά ἀρχεῖα, τά μουσεῖα, τίς βιβλιοθῆκες τῆς ΕΣΣΔ. Ταξίδεψε γι' αὐτόν τόν ἐρευνητικό λόγο σέ ὅλες τίς σοβιετικές δημοκρατίες. Ἀποτέλεσμα τῆς πολυετοῦς καί ἐπίμοχθης ἔρευνας εἶναι τό βιβλίο ἀπό τό ὁποῖο προέρχονται τά παρακάτω ἀποσπάσματα.
Κάρλ Μάρξ
σ.σ. 16-18: «Ἤξερε καλά τήν ἀρχαία ἑλληνική καί λατινική, τόσο ἄνετα, πού ὅταν κάποιος διάβαζε, ὁ νεαρός Κάρλ μποροῦσε ἀμέσως νά μεταφράζει ἐλεύθερα στά γερμανικά τό κείμενο πού ἄκουγε.[...] Ἀπό μικρός ἔδειξε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τήν ἑλληνική μυθολογία. Ἡ μορφή τοῦ Προμηθέα, πού
ἔκλεψε τή φωτιά ἀπό τούς θεούς καί τήν ἔφερε στούς ἀνθρώπους, συνεπῆρε τή σκέψη τοῦ σάν σύμβολο ἀντίστασης στούς ἰσχυρούς καί ἀγάπης πρός τήν ἐλευθερία καί τή δικαιοσύνη. Ἀργότερα (1841), στόν πρόλογο τῆς διδακτορικῆς διατριβῆς του ἀναφέρει τά λόγια τοῦ “Προμηθέα Δεσμώτη” τοῦ Αἰσχύλου πού ἐξεγέρθηκε ἐνάντια στούς παντοδύναμους θεούς γιά νά ὑπηρετήσει τούς ἀνθρώπους.[...] Εἶχε μελετήσει σέ βάθος τήν “Ἰλιάδα” καί “Ὀδύσσεια”. [...] Κατόπιν, στήν εἰσαγωγή τοῦ ἔργου “Κριτική τῆς Πολιτικῆς Οἰκονομίας” θά ὑπογραμμίσει πώς ἀφετηρία τῆς ἑλληνικῆς τέχνης εἶναι ἡ ἑλληνική μυθολογία, δηλαδή ἡ φύση καί οἱ κοινωνικές μορφές, ἐπεξεργασμένες στή λαϊκή φαντασία, μέ ἀσυναίσθητα καλλιτεχνικό τρόπο.[...] Αὐτό τό ἄφθαστο εἶδε ὁ Μάρξ καί στά ὁμηρικά ἔπη. Γι' αὐτό ὁ Ὅμηρος παρέμεινε σέ ὅλη του τή ζωή ἀπό τούς πιό ἀγαπημένους ποιητές τῆς ἀρχαιότητας. Ἡ κόρη τοῦ Μάρξ (Ἐλεονώρα Ἔβελινγκ) γράφει ὅτι ὁ πατέρας της διάβαζε τήν “Ἰλιάδα” καί “Ὀδύσσεια” μεγαλόφωνα γιά νά ἀκοῦνε οἱ θυγατέρες του».
Φρίντριχ Ἔνγκελς
σ.σ.: 79-82: «Ὅσα ἔγραψε ὁ Φ. Ἔνγκελς γιά τήν ἀρχαία ἑλληνική Ἱστορία ἀποτελοῦν ἀναπόσπαστο τμῆμα τῆς θεωρητικῆς κληρονομιᾶς τοῦ μαρξισμοῦ. Ἀπό τά παιδικά του χρόνια ἔδειξε ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τή γέννηση καί ἐξέλιξη τῆς ἀρχαιοελληνικῆς κοινωνίας. Ὁ παππούς του, Γκάαρ, καθηγητής καί γυμνασιάρχης στό Χαμ τῆς Βεστφαλίας, μιλοῦσε συχνά στόν ἐγγονό του γιά τή σημασία τῆς ἀρχαιοελληνικῆς ποίησης καί κλασικῆς μυθολογίας, γιά τούς ἡρωικούς ἄθλους τοῦ Ἡρακλῆ καί τούς θρύλους τοῦ Θησέα, γιά τήν Ἀριάδνη καί τόν φοβερό Μινώταυρο, τούς Ἀργοναῦτες, τόν Ἰάσονα καί τό χρυσόμαλλο δέρας.[...] Ἀπό τά πιό ἀγαπημένα του μαθήματα ἦταν ἡ ἀρχαιοελληνική Ἱστορία. Ὑπάρχει ἀκόμα τό γυμνασιακό τετράδιο, ὅπου ὁ νεαρός Ἔνγκελς ἔγραφε τά μαθήματα τοῦ δασκάλου του, δόκτορα Κλάουζεν: “Ἀπό τή δημιουργία τοῦ κόσμου ὡς τήν ἔναρξη τοῦ Πελοποννησιακοῦ Πολέμου (431-404 π.Χ.)”. Τό τετράδιο εἶναι ἐπιμελημένα ἰχνογραφημένο μέ εἰκόνες τῶν Δελφῶν, τῶν Θερμοπυλῶν καί τοῦ Σαρωνικού Κόλπου, τῆς Καρχηδόνας καί τῆς Ἱερουσαλήμ. Πιό πέρα, ξεφυλλίζοντας τό σπάνιο αὐτό ντοκουμέντο, βλέπεις ζωγραφισμένες μέ μελάνι τήν Πύλη τῶν Λεόντων στίς Μυκῆνες καί, στό περιθώριο, ἀρχαῖες ἑλληνικές κολώνες ἰωνικοῦ καί κορινθιακοῦ ρυθμοῦ.[...] Συχνά στίς συζητήσεις του ἀναφερόταν στόν “Ἐπιτάφιο τοῦ Περικλή”, πού περιέχεται στό ἔργο τοῦ Θουκυδίδη, καί ὑπογραμμίζει τό σημεῖο ἐκεῖνο ποῦ λέει ὅτι τό ἀθηναϊκό πολίτευμα ὀνομάζεται δημοκρατία γιατί ἡ ἐξουσία ἀσκεῖται ὄχι ἀπό λίγους πολίτες, ἀλλά ἀπό ὁλόκληρο τόν λαό.[...] Ὁ Ἔνγκελς τόνιζε ὅτι “θά ἀναγκαζόμαστε τόσο στή φιλοσοφία ὅσο καί σέ πολλούς ἄλλους τομεῖς νά ἐπανερχόμαστε στούς ἄθλους τοῦ μικροῦ αὐτοῦ λαοῦ, πού το καθολικό του ταλέντο καί ἡ δραστηριότητα τοῦ ἐξασφάλισαν μία τέτοια θέση στήν ἱστορία τῆς ἐξέλιξης τῆς ανθρωπότητας”».
Βλαντιμίρ Οὐλιάνοφ (Λένιν)
σ.σ. 132-139: «Ὁ Λένιν μελέτησε τήν ἡρακλείτειο διαλεκτική. Κατά τή γνώμη του, ἡ διαλεκτική τοῦ Ἡρακλείτου, παρόλο πού ἐμφανίστηκε στήν πρώτη περίοδο τῆς ἀρχαίας ἑλληνικῆς φιλοσοφίας, εἶνάι τό τελικό, τό ἀνώτατο ἐπίτευγμά της. [...] Στις ἐκτιμήσεις του γιά τῇ “Λογική” τοῦ Ἀριστοτέλη ὁ Λένιν λέει ὅτι στόν Σταγειρίτη ὀφείλουμε τή δημιουργία τῆς λογικῆς σάν αὐτοτελοῦς ἐπιστήμης, ὅτι συγκέντρωσε καί γενίκευσε τίς προγενέστερες ἀντιλήψεις, περιέγραψε ὅλες τίς μορφές καί τούς νόμους τῆς λογικῆς σκέψης, ἀνέλυσε γιά πρώτή φορά τίς λογικές κατηγορίες: οὐσία, ποσότητα, ποιόττήτα, τόπος, χρόνος κ.ά. Στον Ἀριστοτέλη παντοῦ ἡ αντικειμένική λογική, γράφει ὁ Λένιν, ἀνακατεύεται μέ τήν υποκειμένική καί παντοῦ διαφαίνεται ἡ αντικειμενική».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου