Οι ελληνόφωνοι πράκτορες των ξένων

«Η επιτυχία ενός ειδικού στελέχους στο εξωτερικό εξαρτάται από το ταλέντο του στην στρατολόγηση πρακτόρων. Τα στελέχη οφείλουν να αυτοσχεδιάζουν, όμως θέτουν τον εαυτό τους σε κίνδυνο αν αγνοήσουν τα θεμελιώδη μαθήματα που διδάχτηκαν στην αποκαλούμενη Φάρμα (σ.σ.: Φάρμα αποκαλείται το κέντρο εκπαίδευσης της CIA). Βασικός μεταξύ αυτών των μαθημάτων είναι ένας κύκλος στρατολόγησης τεσσάρων βημάτων: εντοπισμός, αξιολόγηση, ανάπτυξη, στρατολόγηση. Τα καλύτερα στελέχη διαρκώς αναζητούν άτομα που έχουν πρόσβαση σε ενδιαφέρουσες και χρήσιμες πληροφορίες για την αμερικανική κυβέρνηση. Εφόσον το στέλεχος εντοπίσει ένα τέτοιο άτομο, είτε αυτό συμβεί σε κάποια ψυχαγωγική εκδήλωση είτε σε...
ένα συνέδριο είτε στο γυμναστήριο της γειτονιάς, ξεκινά η αξιολόγηση. Τι αδυναμίες έχει το συγκεκριμένο άτομο; Κατά πόσο είναι θετικά διακείμενο απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες; Δίνει την εικόνα υπεύθυνου ατόμου; Αν η αξιολόγηση οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι δικαιολογείται περαιτέρω ενασχόληση, το στέλεχος θέτει σε εφαρμογή το στάδιο της ανάπτυξης, αποκτώντας απευθείας επαφή με τον στόχο και ξεκινώντας προσωπική σχέση». 
Τζον Κυριάκου, «Ο Κατάσκοπος. Η κρυφή ζωή μου στον πόλεμο της CIA κατά της τρομοκρατίας», εκδόσεις Λιβάνη, σελ. 113

Ο ελληνικής καταγωγής αμερικανός πράκτορας της CIA που έγραψε αυτό το βιβλίο, αυτή την στιγμή βρίσκεται στη φυλακή. Καταδικάστηκε σε 30μηνη κάθειρξη επειδή αποκάλυψε σε δημοσιογράφο το όνομα ενός συναδέλφου του. Υποστηρικτές του θεωρούν ότι η ποινή ήταν το αντίτιμο που πλήρωσε για τις αποκαλύψεις που έκανε σχετικά με τον βασανισμό κρατουμένων -υπόπτων για τρομοκρατική δράση- από την υπηρεσία του. Σε κάθε περίπτωση, το πόνημά του αξίζει να διαβαστεί από το αναγνωστικό κοινό της χώρας μας όχι μόνο επειδή ο Κυριάκου έδρασε και στην Ελλάδα αναζητώντας τα ίχνη της 17 Νοέμβρη αλλά κυρίως για την περιγραφή που κάνει στη μεθοδολογία που ακολουθεί μια μυστική υπηρεσία (σε ξένο έδαφος). Ειδικά τα σημεία που αναφέρονται στην στρατολόγηση πρακτόρων έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον και ξαφνιάζουν τον Έλληνα αναγνώστη διότι του προκαλούν αυθόρμητους συνειρμούς με συγκεκριμένους πρωταγωνιστές του δημοσίου βίου. Κάθε λέξη, κάθε φράση στα επίμαχα σημεία φέρνει στο νου πρόσωπα τόσο κατεστημένα, τόσο «θεσμικά» και τόσο απεχθή στο λαό, που τείνεις να πιστέψεις ότι ο συγγραφέας έγραψε το βιβλίο αποκλειστικά και μόνο για να τους εκθέσει – έστω έμμεσα, χωρίς να αναφέρει διευθύνσεις και ονόματα.

Μια οικογένεια

Ο Κυριάκου αναφέρει στο απόσπασμα που παρατέθηκε από το βιβλίο του ότι ο «νεοφώτιστος» πράκτορας που στρατολογείται αποκτά προσωπικές σχέσεις με τον χειριστή του. Πόσο αληθινές είναι αυτές; Μπορούν να εξελιχθούν σε πραγματικές φιλίες; Τι πρέπει να υποθέτουν οι Έλληνες όταν βλέπουν έναν συμπατριώτη τους, που έχει πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες, να βγαίνει οικογενειακώς με ξένους διπλωμάτες και να τους συναναστρέφεται συχνά; Ο φυλακισμένος κατάσκοπος εξηγεί: «Στην καλύτερη περίπτωση, η σχέση εξελίσσεται σε μια αληθινή, αν όχι απολύτως γνήσια φιλία. Καθώς εξελίσσεται αυτό το στάδιο, δεν αποκλείεται ο σύζυγος ή η σύζυγος του στελέχους να αναπτύξει φιλικές σχέσεις με τον αντίστοιχο σύζυγο του στόχου».
Μετά τα δείπνα, τα χαμόγελα, τις ανταλλαγές φιλοφρονήσεων, τα συμβαλλόμενα μέρη μπαίνουν στο... ψητό: «Τελικά, το στέλεχος προχωρά στην πρόταση, δηλαδή θέτει στο άτομο το ενδεχόμενο να εργαστεί για λογαριασμό των Ηνωμένων Πολιτειών. Εφόσον η πρόταση γίνει δεκτή, ο στόχος στρατολογείται και συνάπτει το αντίστοιχο μιας επίσημης συμφωνίας, η οποία ενίοτε περιλαμβάνει και σχετικά έγγραφα, με την αμερικανική κυβέρνηση».

Ντοκουμέντα

Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Όπως γράφει ο Κυριάκου, σε πολλές περιπτώσεις στρατολόγησης πρακτόρων της CIA υπάρχουν τα σχετικά έγγραφα που υπογράφει κάθε σπιούνος. Αυτό, φυσικά, δεν είναι πρακτική μόνο των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών. Όλες οι μυστικές υπηρεσίες του κόσμου δομούν την ισχύ τους επάνω σε έγγραφα που δεν πρέπει να γνωστοποιούνται. Ωστόσο, τα γραπτά... μένουν. Συνεπώς, κάποτε, με κάποιον τρόπο αυτά θα κατορθώσουν να φτάσουν στο φως της δημοσιότητας. Το κοινό θα μάθει -έστω με μεγάλη καθυστέρηση- ποιοι ήταν εκείνοι που εκτελούσαν συμβόλαια με ξένες μυστικές υπηρεσίες και ποιοι λειτουργούσαν κατά συνείδηση. Φυσικά, για πολλούς από δαύτους ισχύει η παροιμία πως «ο κόσμος το έχει τούμπανο κι αυτοί κρυφό καμάρι» αλλά ομολογουμένως θα είναι εξαιρετικά ευχάριστη η ημέρα που θα πέσουν οι μάσκες.
Διαβάστε αυτό το βιβλίο και εκπλαγείτε με τους συνειρμούς που θα σας προκαλέσει!