Μίκης Θεοδωράκης: Ἕνας Ἕλληνας κλασικός

Στην Ἑλλάδα γίνεται κι αὐτό τό παράξενο: Νάνοι προσπαθοῦν νά πετύχουν μέ πέτρες μία ἄφταστη βουνοκορφή τῆς μουσικῆς.

Τά ἀγάλματα ἦταν χρωματισμένα. Αὐτά πού κοιτάζουμε καί θαυμάζουμε στήν ἁγνή λευκότητά τους εἶχαν χρῶμα, ἔντονο, σαφῶς διακριτό. Στό βιβλίο τοῦ Δημήτρη Πλάντζου «Ἑλληνική Τέχνη καί Ἀρχαιολογία 1200-30 π.Χ.» (σ.σ.: 118-119) διαβάζουμε: «Ἕνα ἰδιαίτερο τυπολογικό στοιχεῖο τῆς κόρης, αὐτονόητο γιά τήν ἀρχαϊκή καί τήν κλασική πλαστική, εἶναι καί ἡ χρήση τοῦ χρώματος. Ἄν καί ἀπαντᾶ καί στούς κούρους -ὅπως καί σέ κάθε ἄλλο τύπο τῆς ἀρχαϊκῆς πλαστικῆς- τό χρῶμα ἦταν ἰδιαίτερα ἐμφανές στά ἀγάλματα τῶν ἀρχαϊκῶν κορῶν.[...] Μέ χρῶμα ἀποδιδόταν ἡ κόμη ἀλλά καί ἡ σάρκα τῶν μορφῶν.[...] Λόγω τῆς κακῆς διατήρησης τοῦ χρώματος πάνω στήν ἐπιφάνεια τῶν γλυπτῶν, συχνά οἱ σημερινοί θεατές τούς -ἀκόμη καί οἱ ἴδιοι οἱ ἀρχαιολόγοι- ξεχνοῦν πόσο βασικό συστατικό στοιχεῖο τῆς αἰσθητικῆς τῶν ἀρχαίων ἀγαλμάτων ἦταν ὁ χρωματικός τους διάκοσμος». Μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου ἔφυγε τό χρῶμα καί ἔμεινε ἡ ψυχή τοῦ ἔργου, ἡ μορφή, τό
πηγαῖο, πρωτογενές ὑλικό του.

Ὁ Μίκης Θεοδωράκης εἶναι ἕνας Ἕλληνας καλλιτέχνης τῆς κλασικής ἀρχαιότητας ποῦ γεννήθηκε μετά Χριστόν. Ὁ χαρακτηρισμός προέρχεται ἀπό τό συναισθηματικό ἀποτύπωμα πού ἀφήνει ἡ ἐπαφή μέ τό ἔργο του. Ἡ μουσική του, στά πρῶτα χρόνια τῆς δημιουργίας του ἀλλά καί τήν περίοδο τῆς ὡριμότητας, ἦταν κομματικά, παραταξιακά, ἰδεολογικά χρωματισμένη ὄχι λόγω τοῦ περιεχομένου της (αὐτό ἦταν καί εἶναι ξεκάθαρα ἑλληνικό), ἀλλά ἐξαιτίας τῆς χρήσεώς της ἀπό κόμματα, παρατάξεις καί ἰδεολογίες. Ὁ Μίκης Θεοδωράκης ὡς πρόσωπο ταυτίστηκε κατά καιρούς μέ κόμματα καί ἰδεολογίες. Καί ἔτσι κατά τή διάρκεια τῆς ἀκρόασης τῶν μελωδιῶν του δημιουργεῖτο ἡ ἐντύπωση ὕπαρξης χρώματος. Κι ὁ χρόνος πέρασε. Οἱ ἰδεολογίες κατέρρευσαν. Τά τείχη ἔπεσαν. Τα κόμματα ἐξευτελίστηκαν. Καί ἡ μουσική τοῦ Μίκη παρεδόθη ἀπό τόν χρόνο στούς ἀνθρώπους σάν ὁλόλευκο ἀρχαϊκό ἄγαλμα, στό ὁποῖο διακρίνεται ἕνα ἀχνό, αἰνιγματικό, γεμάτο αὐτοπεποίθηση χαμόγελο.

Μπορεῖ ἕνας Κοῦρος νά εἶναι μουσική; Μπορεῖ μία Κόρη νά μετασχηματίζεται σέ μελωδία; Μποροῦν. Ὅταν ὁ γλύπτης ὀνομάζεται Μίκης Θεοδωράκης. Ἐμεῖς θά ἔχουμε ξεχαστεῖ καί οἱ αἰῶνες ποῦ ἔρχονται θά συγκινοῦνται βαθιά ἀπό τά ἔργα του.