«Τί είν’ η πατρίδα της κυρίας Δραγώνα»

«Τί είν’ η πατρίδα μας ;»
Παρατηρήσεις για το βιβλίο της Άννας Φραγκουδάκη και της Θάλειας Δραγώνα από μια εκπαιδευτικό.

Το βιβλίο «Τι είν’ η πατρίδα μας;» με υπότιτλο : Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση, (σελίδες 539) είναι μια συλλογική εργασία επτά συνολικά συγγραφέων μεταξύ των οποίων και οι παραπάνω Α.Φ. και Θ.Δ. οι οποίες έχουν και την επιμέλεια γενικώς της εκδόσεώς του.
Μέσα σ’αυτό καταγράφουν τα συμπεράσματα, πορίσματα, στα οποία κατέληξε η έρευνα που έκανε η ομάδα σε ένα δείγμα διδασκάλων του Δημοτικού σχολείου, μετά από συνεντεύξεις και απαντήσεις σε ερωτηματολόγιο που τους έθεσαν, αλλά και από την ανάλυση βιβλίων Ιστορίας, Γλώσσας, Γεωγραφίας της εννιάχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης (Δημοτικού, Γυμνασίου). Οι κ. Α.Φ. και Θ.Δ. καλύπτουν, σε σελίδες, το μεγαλύτερο μέρος του βιβλίου και, όπως φαίνεται, έχουν πρωταρχικό ρόλο στην όλη εργασία.
Κεντρικό και κυρίαρχο θέμα σε όλο το βιβλίο είναι ότι η ελληνική εκπαίδευση έχει καθαρά εθνοκεντρικό χαρακτήρα και καλλιεργεί την αγάπη στην πατρίδα. Δικαίωμά τους να κάνουν την έρευνά τους και να βγάζουν τα συμπεράσματά τους. Όμως δεν σταματούν εκεί. Κρίνουν, κατακρίνουν, υποτιμούν και με κάθε τρόπο, παραθέτοντας και επιστημονικές θεωρίες, προσπαθούν κατηγορηματικά να αποδείξουν πόσο…ολέθριος είναι για τους Έλληνες ο εθνοκεντρισμός και πόσο αρνητικό να καλλιεργείται από την εκπαίδευση ο πατριωτισμός.(!)
Άλλο συμπέρασμα είναι ότι στην ελληνική εκπαίδευση κυριαρχεί ο φόβος ότι η εθνική ταυτότητα απειλείται και μάλιστα υπάρχουν στρατηγικές που οδηγούν σ’ αυτήν την αντίληψη, όπως π.χ. "η αποσιώπηση, η άρνηση στα σχολικά εγχειρίδια της επίδρασης του ελληνικού πολιτισμού από άλλους λαούς, Τούρκους, Βαλκάνιους κ.λ.π και ή πλήρης αποσιώπηση της σημασίας, της τεράστιας δύναμης, της έκτασης και του κύρους της οθωμανικής αυτοκρατορίας, η πλήρης απουσία οποιασδήποτε μνείας του πολιτισμού των γραμμάτων, των τεχνών της οθωμανικής αυτοκρατορίας, αλλά και του τουρκικού κράτους από το 1908 και ύστερα" (!) ( σελ.81).
Ένα άλλο συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν είναι ότι οι Έλληνες ζουν με φαντασιώσεις, όπως αυτή του να θεωρούν ότι ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός είναι ο ανώτερος, να θεωρούν τον εαυτό τους αδιάσπαστη συνέχεια των αρχαίων Ελλήνων και τον πολιτισμό τους συνέχεια εκείνου, αντίληψη η οποία "είναι μύθος" (!). Τα σχολικά εγχειρίδια, γράφει ή κ. Δραγώνα, καλλιεργούν μια "ψευδαισθητική, απατηλή ταυτότητα". Επίσης είναι φαντασίωση ότι οι Έλληνες αποτελούν μια ομοιογενή κοινότητα, γιατί αγνοούν τις διαφορετικές ομάδες πού υπάρχουν ανάμεσά τους και όλα αυτά "οδηγούν σε ρατσισμό και ξενοφοβία". Αυτά τα συμπεράσματα βγήκαν από τα σχολικά εγχειρίδια και τις απαντήσεις των εκπαιδευτικών.
Οι εκπαιδευτικοί που απάντησαν ότι ενέχει κινδύνους για την εθνική ταυτότητα η ευρωπαϊκή προοπτική της Ελλάδας χαρακτηρίζονται ως "οι συντηρητικώτεροι και αυταρχικώτεροι του δείγματος. Αντίστοιχα συντηρητική είναι η στάση των εκπαιδευτικών που θεωρούν ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση «απειλεί πολύ τα ήθη» και την «ελληνικότητα»" (σελ.93)
Όσο για την ελληνική γλώσσα, η κ. Φραγκουδάκη απορρίπτει την άποψη που κυριαρχεί ανάμεσα στους εκπαιδευτικούς και στα σχολικά βιβλία, ότι είναι διαχρονική, μοναδική, έχει το αξιολογικό προβάδισμα έναντι όλων των άλλων γλωσσών και ότι σήμερα η γλώσσα πάσχει από λεξιπενία. Θεωρεί δε μύθο την πίστη εκπαιδευτικών και επιστημόνων ότι για να πλουτίσουν το λεξιλόγιό τους και να βελτιώσουν τη γλώσσα τους σήμερα οι μαθητές πρέπει να επιστρέψουν στις ρίζες τους δηλ. στην αρχαία έλληνική γλώσσα. Γράφει χαρακτηριστικά: "Θα πρέπει να είναι αρκετά ευρεία ή αποδοχή του μύθου που λέει ότι για να μάθουν οι μαθητές να μιλούν «σωστά» τη γλώσσα τους, πρέπει να μάθουν μια άλλη γλώσσα (την αρχαία)" (σελ.178).
Στις σελίδες 344 – 400 η κ Φραγκουδάκη αναλύει τα βιβλία της Ιστορίας Δημοτικού και Γυμνασίου.
Μέσα σ’αυτή την ενότητα ανασκευάζει και προσπαθεί να αποδείξει πόσο λάθος και μύθος είναι η παρουσίαση στα βιβλία αυτά της συνέχειας από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα του ελληνισμού, έννοια την οποία αμφισβητεί γι’ αυτό και την γράφει «ελληνισμός» με εισαγωγικά.
Γράφει κάπου για το βιβλίο της Γ΄ γυμνασίου: "Η περίοδος της οθωμανικής αυτοκρατορίας από την άλωση και μέχρι την ίδρυση του ελληνικού κράτους αναφέρεται συστηματικά ως «τουρκοκρατία» και αρκετά συχνά με τους παρωχημένους και φορτισμένους όρους «δουλεία» και «τουρκικός ζυγός» και «υπόδουλο Γένος»" (σελ.348).
Σχετικά με την Ορθοδοξία είνα ικανοποιημένη η συγγραφέας για τη μικρή παρουσία της στα σχολικά εγχειρίδια (!), εκτός ωρισμένων εξαιρέσεων, όπως "πατριάρχης «εθνάρχης» ή «κρυπτοχριστιανισμός»".
Στα συμπεράσματα αυτής της ενότητας μεταξύ άλλων γράφει: "διαπαιδαγωγούνται τα παιδιά από το μάθημα της ιστορίας να αγαπούν την πατρίδα τους, επειδή θα ήταν ανήθικο ή προδοσία το αντίθετο. Μαθαίνουν να είναι περήφανοι που είναι Έλληνες/ίδες: επειδή είναι κατ’ ευθείαν «απόγονοι» της κλασικής αρχαιότητας και στη συνέχεια του Βυζαντίου…επειδή ο ελληνικός πολιτισμός είναι αξία υπερκοινωνική….επειδή οι πρόγονοί τους ήταν ανδρείοι….επειδή το έθνος τους ανέκαθεν αποτελείται αποκλειστικά από Έλληνες, ελληνόφωνους, χριστιανούς ορθόδοξους, άνδρες. Με άλλα λόγια μαθαίνουν ν’ αγαπούν την πατρίδα τους και να αναγνωρίζουν θετικά την εθνική τους ταυτότητα, για λόγους που δεν έχουν καμιά σχέση με την ιστορική πραγματικότητα και για καμιά απολύτως ορθολογική αιτία".
Μέσα στο βιβλίο είναι διάχυτη η διαπίστωση ότι τα σχολικά βιβλία και οι εκπαιδευτικοί που συμμετείχαν θεωρούν κατώτερο τον εαυτό τους σήμερα από τους προηγμένους ευρωπαϊκούς λαούς και ανώτερο από λαούς βαλκανικούς, ανατολικούς, αφρικανικούς. Εξυμνούν το παρελθόν και μειώνουν το παρόν του ελληνισμού, αλλά στηρίζονται στο παρελθόν για να νοιώθουν περήφανοι και ασφαλείς. Ακόμη πιστεύουν ότι όλοι τούς επιβουλεύονται, τούς αδικούν και τούς υπονομεύουν, απόψεις τις οποίες απορρίπτουν οι συγγραφείς του βιβλίου στο οποίο αναφερόμαστε.

Κλείνοντας αυτή τη συντομώτατη αναφορά στα συμπεράσματα και σε μερικά σημεία του βιβλίου των κ.Θ. Δραγώνα και Άννας Φραγκουδάκη, λίγα σχόλια.
Ότι τα βιβλία της ελληνικής εκπαίδευσης παρουσιάζουν πολλά ελαττώματα, παραλείψεις, λάθη, κάποιες φορές προχειρότητα και ανακρίβειες είναι κοινό μυστικό στους εκπαιδευτικούς γενικώς. Για τις παραπάνω συγγραφείς όμως η εκπαίδευση, όπως προσφέρεται από τους δασκάλους και τα βιβλία, πάσχει από μια «θανατηφόρα », «ανίατη» και «φοβερή» ασθένεια. Είναι ο εθνοκεντρισμός και η καλλιέργεια του πατριωτισμού(!). Αυτό αποτελεί τροχοπέδη και ανασταλτικό στοιχείο για την πρόοδο της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας. Γι’ αυτό πρέπει, πάση θυσία, να κοπούν και να καυτηριαστούν όλα τα κεφάλια αυτής της …«ολέθριας λερναίας ύδρας »!!!!
Το ότι κάποιες φορές η καλλιέργεια ενός νοσηρού εθνοκεντρισμού–εθνικισμού και αχαλίνωτου πατριωτισμού έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης του λαού προκαλώντας ολέθριες καταστροφές τόσο στον ίδιο, όσο και σε άλλους λαούς, είναι αλήθεια. Αυτό όμως δεν αναιρεί το δικαίωμα να έχουν την εθνική τους ταυτότητα, όποια και αν είναι αυτή, να αγαπούν και να υπερασπίζονται την πατρίδα τους, απέναντι τόσο στους εξωτερικούς, όσο και στους εσωτερικούς κινδύνους. Πιστεύουν οι συγγραφείς ότι, αν ξερριζώσουμε αυτά από το μυαλό και την ψυχή των Ελλήνων, θα χτίσουμε μια αξιοζήλευτη, προοδευτική, σύγχρονη Ελλάδα (!). Μήπως όμως θα γίνουμε υποδειγματικοί πρωτοπόροι μιας κακώς εννοούμενης παγκοσμιοποίησης που τόσο βιάζονται κάποιοι, γνωστοί-άγνωστοι, να μας επιβάλουν ;
Δεν με ενοχλεί η έρευνά τους. Όλοι έχουν το δικαίωμα να την κάνουν, αν μπορούν. Θα μου ήταν αδιάφορες και οι προτάσεις τους, με τις οποίες διαφωνώ, αν ηταν απλώς μία ιδιωτική πρωτοβουλία, με έξοδά τους, που απευθύνονταν σε όσους θέλουν να τις διαβάσουν ή να τις ασπασθούν. Έχουν γραφτεί και χειρότερα.
Με ενοχλεί που το «βιβλίο αυτό και οι έρευνες που περιέχει μπόρεσαν να γίνουν χάρη στην υποστήριξη και χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή διεύθυνση ΧΧΙΙ, Task Force for Human Resources, Education, Training and Youth και από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας του (ελληνικού!) υπουργείου Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας» όπως γράφουν (σελ.4).
Με ενοχλεί δε αφάνταστα και ανυσηχώ για το ότι η κ. Θ. Δραγώνα κατέχει μια από τις θέσεις-κλειδιά στο σχεδιασμό της εκπαίδευσης των Ελληνοπαίδων και είναι «δεξί χέρι » της υπουργού παιδείας….

Κατερίνα Ορφανίδου

ΥΓ (από Αδιάβροχους): Που να είχε και αναγνωρισμένο τίτλο βασικό τίτλο σπουδών η εθνικά υπερήφανη κυρία Δραγώνα. Τότε να δεις τι θα 'γραφε.