Σάββατο, Σεπτεμβρίου 18, 2010

Το κακό είναι ο «ασκητισμός των δυνατών»


Από καταβολής κόσμου και από την πρώτη ημέρα που οι τροφοσυλλέκτες συγκροτήθηκαν σε κοινωνικό σώμα διαμορφώνοντας τις ιεραρχικές τους δομές, οι χαμηλές στιβάδες των «δούλων – δουλοπάροικων – πολιτών – βασιλευομένων» έχουν διαμορφώσει την ακόλουθη αντίληψη: Οι επικεφαλής της πολιτικής εξουσίας είναι διεφθαρμένοι, υποκριτές, σαδιστές, ψυχολογικά ή και ψυχικά διαταραγμένοι, σκληροί και απάνθρωποι. Αυτή η σκέψη μεταφέρεται από γενεά σε γενεά σαν ένα απαράγραπτο κληρονομούμενο στοιχείο και εν πολλοίς συνδιαμορφώνει την στάση των πολλών απέναντι στους λίγους σε όλες τις περιόδους – πλην των κρισίμων. Δηλαδή, οι χαμηλές στιβάδες αναπαράγουν αυτή την σκέψη όταν βρίσκονται στα μεσοδιαστήματα των μεγάλων μεταβολών στην κορυφή της πυραμίδας. Ανάμεσα σε δύο εκλογικές αναμετρήσεις. Κατά τη διάρκεια των προεπαναστατικών περιόδων. Στους μεσοπολέμους. Ωστόσο, τις ώρες που οι αιχμές της Ιστορίας έχουν βγει από τα θηκάρια τους, την ώρα που οι πολλοί έχουν την ευκαιρία να παρέμβουν και να αλλάξουν τη ρότα του συλλογικού βίου, σημειώνεται η φαινομενική παραδοξότητα της επισφράγισης και της διαιώνισης της αδικίας των ολίγων ισχυρών επί των αναρίθμητων ανίσχυρων. Το είχε διαγνώσει και ο ψευδεπίγραφος εθνάρχης με τα ψήγματα θυμοσοφίας που του είχε προσπορίσει η καταγωγή του: «Τέσσερα χρόνια με βρίζουν κι ύστερα με ψηφίζουν».
Γιατί συμβαίνει αυτό; Ποιος είναι ο μηχανισμός που ενεργοποιεί στο νου και την κρίση των χαμηλών κρίκων της τροφικής και κοινωνικής αλυσίδας να αναπαράγουν ένα εξώφθαλμα άδικο μοντέλο συλλογικού βίου όταν ο χρόνος τους παρέχει την ευκαιρία να το θρυμματίσουν; Γιατί οι μεγάλες επαναστάσεις και οι πολεμικές ανατροπές το μόνο που κάνουν είναι να αφαιρούν την ευκαιρία της εκμετάλλευσης των πολλών από τον Χ και να την προσφέρουν στον Ψ;
Μήπως επειδή οι πολλοί θυματοποιημένοι αναγνωρίζουν έμπρακτα ότι οι λίγοι κακοί, βουλημικοί και διαταραγμένοι της κορυφής είναι στην πραγματικότητα οι «ασκητές» της ισχύος; Κάτι τέτοιο έχει διατυπώσει με την ιδιαίτερη γραφή του πνευματικού του λυκόφωτος ο Φρειδερίκος Νίτσε.
Ιδού τι γράφει στα «Τελευταία Σημειωματάρια» την άνοιξη του 1888, λίγους μόλις μήνες πριν καταρρεύσει σωματικά και πνευματικά (3-01-1889):

Περί του Ασκητισμού των Δυνατών


Καθήκον του εν λόγω ασκητισμού, ο οποίος είναι μόνο μεταβατική εκπαίδευση και όχι στόχος: να ελευθερωθεί κανείς από τις παλιές αισθηματικές παρορμήσεις των παραδοσιακών αξιών. Να μάθει, βήμα-βήμα, πώς να ακολουθεί τον δικό του δρόμο προς το «πέραν του καλού και του κακού».

Πρώτο στάδιο: να αντέχει τις φρικαλεότητες


Δεύτερο, δυσκολότερο στάδιο: να διαπράττει φρικαλεότητες
να αντέχει τις αθλιότητες
να διαπράττει αθλιότητες: συμπεριλαμβανομένου, ως προκαταρκτικής άσκησης: να γίνεται γελοίος, να γελοιοποιείται.

- Να προκαλεί την περιφρόνηση και να διατηρεί παρ’ όλα αυτά απόσταση μέσω ενός (ακατονόμαστου) υπεράνω χαμόγελου.
- Να αναλαμβάνει την ευθύνη για κάμποσα ατιμωτικά εγκλήματα, π.χ. να κλέβει χρήματα, ώστε να δοκιμάζει την αίσθηση ισορροπίας του.
- Για ένα διάστημα, να μην πράττει, να μην μιλά, να μην αγωνίζεται για τίποτε που δεν προκαλεί φόβο ή περιφρόνηση, που δεν εξωθεί τους καθωσπρέπει και τους ενάρετους σε πόλεμο – που δεν τον αποκλείει…
- Να παριστάνει το αντίθετο από αυτό που είναι (ακόμα καλύτερα, όχι το ακριβώς αντίθετο αλλά απλώς κάτι το διαφορετικό: αυτό είναι δυσκολότερο.
- Να ακροβατεί σε κάθε τεντωμένο σκοινί, να χορεύει σε κάθε δυνατότητα: Να στήνει την ιδιοφυΐα του στα πόδια της.
- Κατά διαστήματα να αρνείται – ακόμα και να διαβάλλει– τους σκοπούς του με τα μέσα του.
- Άπαξ και διά παντός, να επιδεικνύει ένα χαρακτήρα ο οποίος αποκρύπτει το γεγονός ότι έχει κανείς πέντε έξι άτομα.
- Να μη φοβάται τα πέντε κακά: τη δειλία, την κακή φήμη, την ακολασία, το ψέμα, τη γυνή.-


Πηγή: «Τελευταία Σημειωματάρια» (εκδόσεις Κέδρος), Σημειωματάριο 15, 117, σελ. 441-442.

Τι μας λέει μεταξύ άλλων ο Τεύτωνας Σαλιέρι του Ηράκλειτου και πολέμιος του Χριστιανισμού; Ότι ο εωσφορικός «ασκητισμός των δυνατών» που μόλις διαβάσατε είναι «μόνο μεταβατική εκπαίδευση και όχι στόχος». Τα πολιτικά πράγματα δίνουν την αίσθηση ότι οι αυτουργοί των ασκητικών ωμοτήτων και διαστροφών που προτείνει ο Νιτσεϊκός μπούσουλας έχουν υιοθετήσει αυτές τις πρακτικές ως στόχο. Δεν είναι έτσι. Αν η κατάσταση είχε παγιωθεί σ’ αυτό το προκαταρκτικό κεφάλαιο δεν θα βλέπαμε να ξεφυτρώνει ο ένας πολιτικός μετά τον άλλον που έχουν την ίδια απαίτηση: απελευθέρωση «από τις παλιές αισθηματικές παρορμήσεις των παραδοσιακών αξιών».
Στα ελληνικά πράγματα δεν σας έρχονται εύκολα συνειρμοί με πρόσωπα που δείχνουν ότι κύριο μέλημά τους είναι η απαλοιφή των παραδοσιακών αξιών από τα κοινωνικά και εθνικά κατάστιχα;
Μην το ψάχνετε άλλο. Δίκιο έχετε. Αυτοί που σκεφτήκατε διαβάζοντας τα νιτσεϊκά μαθήματα που οδηγούν «πέραν του καλού και του κακού» όντως πράττουν και σχεδιάζουν ό,τι έγραφε και ο Νίτσε στα στερνά του…
Οι παραδοσιακές αξίες, ο χριστιανισμός και η διάκριση του καλού και του κακού είναι ο τελικός στόχος των ασκητών της δύναμης.
Σε περίπτωση που παύσουν οι πολλοί να διακρίνουν το καλό και το κακό, είναι πρόδηλο ότι δεν ωφελείται το καλό. Η σύγχυση μεταξύ γέννησης και φόνου ευνοεί τον δολοφόνο όχι τον Δημιουργό, τον Γεννήτορα. Πάνω απ’ όλα, όμως, πλήττει τους θολωμένους νόες που μπλέκονται σε μια ατέρμονη διαδρομή σ’ έναν δαίδαλο που οδηγεί στην αγκαλιά της απώλειας.

Απάντηση, όμως, δεν έχει δοθεί ακόμα. Γιατί οι πολλοί την «χαρίζουν», προσφέρουν αναστολή εκτέλεσης ποινής στους «ασκητές της δύναμης»; Για ποιο λόγο η αδυναμία τους γίνεται τρόπος ζωής; Πώς αναπαράγουν τον κύκλο της αδικίας και θέτουν τον εαυτό τους έρμαιο σε όλους όσοι διαπράττουν φρικαλεότητες, αντέχουν και διαπράττουν αθλιότητες, γελοιοποιούνται, υποκρίνονται, κρύβουν τις πολλαπλές προσωπικότητές τους, κλέβουν και αδρανούν όταν πρέπει να δράσουν;

Η μοναδική απάντηση βρίσκεται στον πλατωνικό μύθο του σπηλαίου (Πολιτεία Ζ). Οι πολλοί είναι αλυσοδεμένοι και ανίσχυροι σ’ έναν ημιφωτισμένο τόπο και πρόθυμοι να πιστέψουν ως αληθείς οντότητες τις σκιές που προβάλλουν οι χειριστές των ειδώλων. Ελάχιστοι κατορθώνουν να βγουν στο φως, σε αληθινά πεδία γνώσης και κατανόησης του περιβάλλοντος και τολμούν να επιστρέψουν στο σκοτεινό δεσμωτήριο για να μιλήσουν στους δεσμώτες για το αγαθό της ελευθερίας και της φωτοδότρας κατανόησης του Όντος που αληθινά υπάρχει.
Η διαφορά μεταξύ της σκιάς και του άπλετου φωτός είναι τόσο χαώδης που οι ανεκπαίδευτοι νόες την κρίνουν αφόρητη, βασανιστική. Απεμπολούν άμεσα την ενσωμάτωσή της στην βιωτή τους και ο αγγελιοφόρος του πραγματικού καταδικάζεται από τους δεσμώτες ως απειλή. Νομίζουν ότι ο φορέας του αληθινού λόγου είναι φορέας εμφύλιας σύρραξης διότι έχουν την ψευδαίσθηση ότι ανήκουν, οι ταλαίπωροι ισοβίτες, στην ίδια ράτσα με τους βασανιστές και δεσμώτες τους.
Συνεπώς, η μοίρα του αγγελιοφόρου η ίδια με εκείνον που την ομηρική εποχή αγαπούσε τον εμφύλιο πόλεμο: «Αφρήτωρ, αθέμιστος, ανέστιός εστιν εκείνος, ος πολέμου έραται επιδημίου, οκρυόεντος» (Ιλιάδα Ι 63).

Όλοι θυμόμαστε τον Άγγελο της Αλήθειας που επισκέφθηκε τον κόσμο μας πριν από δύο περίπου χιλιετίες. Ζωντανή είναι ακόμα η θύμηση της κατάληξής του επί του Σταυρού. Για την Ευρώπη το πέρασμα και οι διδαχές του δεν αποτελούν μόνο μια «παραδοσιακή αξία» αλλά το βασικό συστατικό της ύπαρξης της τελευταίας ηπείρου που μπορεί να αντισταθεί στην παράδοση στις δυνάμεις του Χάους (για τις οποίες μιλάει σοφότατα εδώ και χρόνια ο Μίκης Θεοδωράκης)*.

Αυτή η αξία είναι ο κεντρικός στόχος στον οποίον βάλλουν οι «ασκητές της δύναμης» μέσω των κλοπών, της υποκρισίας, των αθλιοτήτων και των φρικαλεοτήτων που δικαιολογούν με το «ακατονόμαστο υπεράνω χαμόγελο» που σημειώνει ο Νίτσε.

Τι πράττειν; Πώς θα σπάσει ο φαύλος κύκλος της παράδοσης της συλλογικής ζωής στους βουλημικούς «ασκητές» της δύναμης που αυτοσυστήνεται ως «πέραν του καλού και του κακού» με το σόφισμα της αναγκαιότητας; (βλέπε: «αναγκαίο κακό το ΔΝΤ». Από πότε άραγε το κακό είναι αναγκαίο;) Ο Χριστός στο Κατά Ιωάννην έδωσε το κλειδί της απελευθέρωσής μας από τους κατά τόπους και κατά καιρούς δυνάστες μας: Γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς.
Τόσο απλή η λύση και τόσο δύσκολο στοίχημα η πραγματοποίησή της…


*Η ομιλία του Μίκη Θεοδωράκη στην έναρξη της 9ης Συνόδου του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κοινοβουλίου, που πραγματοποιήθηκε στην «Τεχνόπολις» (αμφιθέατρο 9.84)

«Σήμερα είναι φανερό, ότι οι δυνάμεις του Χάους, ισχυρότερες και δολιότερες από ποτέ, έχουν νικήσει κατά κράτος, βυθίζοντας τους λαούς μας σε βαθειά πολύπλευρη κρίση. Τόσο οικονομική όσο και κρίση αξιών. Κρίση Πολιτισμού.

Τα έθνη, οι φυλές, οι κοινωνίες των ανθρώπων έχουν κοινό παρανομαστή τον ενιαίο, όμοιο και ακέραιο άνθρωπο, εκλεκτό της Ζωής και της Αρμονίας. Γι’ αυτό το λόγο οι δυνάμεις του Χάους για να χτυπήσουν τη Ζωή και την Αρμονία από αρχαιοτάτων χρόνων έως σήμερα χρησιμοποιούν βασικά το όπλο των Αντιθέσεων, των διαιρέσεων, των αντιπαλοτήτων, της έχθρας και του μίσους ανάμεσα στους ανθρώπους, τις κοινωνίες και τους λαούς. Τα μέσα που χρησιμοποιούν είναι η βία, η καταπίεση, η εκμετάλλευση του ενός από τον άλλον, η ευτυχία του ενός εις βάρος του άλλου και τέλος η αλληλοεξόντωση και οι πολεμικές συρράξεις...


Ώσπου σήμερα φτάσαμε στην αποκορύφωση των δόλιων δυνάμεων του Χάους με τη δημιουργία ενός διεθνούς Διευθυντηρίου που στηρίζεται σε 4-5 διεθνή κέντρα εξουσίας με επίκεντρο τις ΗΠΑ, στηριγμένα επάνω σε μια πρωτοφανή στρατιωτική δύναμη καταστροφής, καθώς και σε τεράστια οικονομικά μέσα καταστολής και επιβολής. Με εκτελεστικά όργανα τον Στρατό και τις Τράπεζες επιβάλουν επίμονα και συστηματικά τη Νέα Τάξη της Παγκοσμιοποίησης που επιδιώκει την ριζική αλλοίωση του παγκόσμιου χάρτη με την κατεδάφιση των εθνών, με όπλο τη διάβρωση έως την εξαφάνιση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους.

Θέλουν να μας κάνουν όλους «ιδιώτες», μοναχικά άτομα αποκομμένα από κάθε είδους συλλογικότητα, καταφοβισμένους, ευάλωτους, υπάκουους υπηκόους στις εντολές των νέων κυρίαρχων του πλανήτη Γη. Αυτή είναι κατά τη γνώμη μου η ουσία της σημερινής κρίσης που ταλανίζει τους λαούς, που προς το παρόν δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν, γιατί πρόκειται πραγματικά για μια πρωτόγνωρη και σατανική επίθεση που τους κατέλαβε εξ’ απήνης.

Παράλληλα όμως πιστεύω ότι οι δυνάμεις του Χάους με τη σημερινή ακραία τους επιχείρηση έχουν φτάσει στα όριά τους. Ας θυμηθούμε τον προηγούμενο μεγάλο κίνδυνο της Ανθρωπότητας με τον τότε εκπρόσωπο και εκφραστή του Χάους Αδόλφο Χίτλερ. Μήπως μετά τους θριάμβους του στην Ευρώπη δεν υπήρχε ο διάχυτος φόβος ότι όλα τελείωσαν πια; Έτσι και τώρα οι σημερινοί Φύρερ, όπως τότε εκείνος, με τα κοστούμια και τις γραβάτες τους μεθυσμένοι από τις επιτυχίες τους έχουν οδηγήσει τη δύναμή τους στα όριά της. Δηλαδή μπροστά σε ένα νέο Στάλινγκραντ».

«Σήμερα η Ευρώπη κατέχει μια θέση κλειδί που της επιτρέπει να αντιστρέψει το αρνητικό ρεύμα και να οδηγήσει ολόκληρη την Ανθρωπότητα στο δρόμο της Αρμονίας, της Ειρήνης και της Ευημερίας. Πρέπει όμως γι’ αυτό, πρώτον να κόψει τον ομφάλιο λώρο με τις ΗΠΑ που την έχουν μεταβάλει σε ένα πειθήνιο όργανο της καταστροφικής πολιτικής που καταστρώνει η στρατιοοικονομική εξουσία, που έχει επιβληθεί πάνω σε αυτή τη μεγάλη χώρα με τόσο πλούσιες παραδόσεις και τη μεγάλη συμβολή στην πρόοδο και τον πολιτισμό, και την έχει μεταβάλει σε ορμητήριο βίας και καταστροφών. Και δεύτερον, να αναθεωρήσει εκ βάθρων την έως τώρα φιλοσοφία της για τις μεθόδους ανάπτυξης και ευημερίας των λαών της.

Η Ελλάδα θα είναι παρούσα σε μια τέτοια σωτήρια και αναγεννητική για όλη την ανθρωπότητα προσπάθεια.

Είναι καιρός πια να ενηλικιωθούμε και να ωριμάσουμε, για να σώσουμε όχι μόνο τον άνθρωπο αλλά και τον πλανήτη Γη που τόσο μεγαλόψυχα μας φιλοξενεί. Ας καταλάβουμε καλά, ότι ο Άνθρωπος είναι ενιαίος και ότι η δωρεά της ζωής που είναι ίδια για όλους, τον προορίζει να γευτεί με όλους τους πόρους του σώματος, του πνεύματος και της ψυχής του την απόλυτη ευδαιμονία που μπορεί να του εξασφαλίσει η ειρηνική συνύπαρξη με τους άλλους και με τη φύση, που θα του επιτρέψουν να αναπτύξει στο έπακρο τις δημιουργικές του δυνάμεις. Τόσο στη σφαίρα του υλικού όσο και του πνευματικού κόσμου.

Είμαι βέβαιος, ότι εάν η Ευρώπη επιλέξει αυτόν τον δρόμο, είναι ικανή να μεταβάλει τη σημερινή Κόλαση σε Παράδεισο».

9 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Θαυμάσιο κείμενο. Δεν θέλω να σας κολακεύσω αλλά θα έβαζα στοίχημα ότι δεν υπάρχει ούτε μισός δημοσιογράφος στην Ελλάδα που θα μπορούσε όχι να γράψει αλλά να κατανοήσει κάτι τόσο βαθύ, ακριβές και γοητευτικό. Τα θερμά μου συγχαρητήρια σε όποιον το συνέταξε και τα σέβη μου στον απέραντο Μίκη Θεοδωράκη. Δεν έχω λόγια. Μου έφτιαξε την ημέρα!
Ειρήνη

Παναγιώτης Λιάκος είπε...

Ειρήνη ευχαριστώ για τα ωραία σου λόγια. Το ζήτημα δεν είναι η αδυναμία των δημοσιογράφων αλλά οι δυνατότητες των πολλών.

Ανώνυμος είπε...

Otan o logos ginetai mageia kai o kosmos apokta nohma.

Misha είπε...

Συγχαρητήρια συντροφοι
Θα σας υποκλέψω!
Δε θέλω άδεια, ξεκινώ τον νιστεϊκό ασκητισμό :)

Παναγιώτης Λιάκος είπε...

@Ανώνυμο: Πολλά-πολλά ευχαριστώ.
@Misha: Μετά χαράς φίλε.

Ανώνυμος είπε...

«Εγώ ειμί το Φως του κόσμου· ο ακολουθών εμοί ου μη περιπατήση εν τη σκοτία, αλλ΄ έξει το Φως της ζωής» (Ιωάν. η΄ 12).
Συγχαρητήρια συνταξιδιώτη-Παναγιώτη.
Εμπνευσμένο! Υπέροχο!

Ανώνυμος είπε...

Πολύ ωραίο το κείμενο σε περιεχόμενο, μορφή και στόχους!

"... ας μην το κρύβουμε. Διψάμε για ουρανό." (Μίλτου Σαχτούρη "Το ψωμί").

Αλήθειες λέει ο μεγάλος και πολύς Μίκης Θεοδωράκης, όμως,
"...θεριά οι ανθρώποι, δεν μπορούν το φως να το σηκώσουν...χίλιες φορές να γεννηθείς, τόσες θα σε σταυρώσουν" (Κώστα Βάρναλη "Οι πόνοι της Παναγιάς").

Όντως η Αλήθεια πονάει, στοιχίζει, όμως φωτίζει και ελευθερώνει όποιον έχει αφήσει έστω και μια μικρή χαραμάδα για να μπει μέσα του.

Συνεχίστε! Έτσι δίνετε και στους μεγαλύτερους ένα μάθημα και ελπίδα ότι οι νέοι μπορούν να γίνουν πολύ καλλίτεροι από αυτούς, που τους έχουν προδώσει.
(ΚΑΤΕΡΙΝΑ)

Παναγιώτης Λιάκος είπε...

@αιθεροβάμονα: να σε έχει καλά ο Θεός φίλε και εύχομαι πάντα να έχεις πνευματική λιακάδα.
@Κατερίνα: η ελπίδα φιλτάτη δεν έχει ηλικία. Αγέραστη είναι. Ευχαριστώ για τα ωραία σου λόγια.

Ευδοκία είπε...

Προσθέτω:

"...απ’ το σκοτάδι στη λευτεριά το πανηγύρι κρατάει χρόνια στα μαρμαρένια του χάρου αλώνια. Kριτής και αφέντης είν’ ο Θεός και δραγουμάνος του ο λαός...."

"Τσάμικος" (Χατζηδάκις & Γκάτσος)