Ἡ ἐμμονή τῆς θλίψης

Ψυχαναγκαστικός σημαίνει νά κοιτᾶς συνέχεια τό κινητό γιά νά τσεκάρεις μηνύματα κι ὅταν 
ἐπιμένεις νά ψάχνεις γιά λύπη μέσα στή χαρά.

Ὁ ψυχαναγκασμός ἐπιστημονικά ὁρίζεται ὡς «ἰδεοψυχαναγκαστική διαταραχή». Εἶναι μία ἀγχώδης διαταραχή, ἡ ὁποία εκδηλωνόμενη ὁδηγεῖ ἕνα ἄτομο σέ μία σειρά ἀπό ἐπαναληπτικές συμπεριφορές καί σκέψεις. Ἡ ἐπανάληψη τῶν συμπεριφορικῶν μοτίβων δέν εἶναι, ὅπως θά ἀνέμενε κάποιος, κάτι τό εὐχάριστο γιά τόν πάσχοντα.

Ἀντιθέτως, ὁ ψυχαναγκασμός ὑποχρεώνει τόν ἀσθενή νά κάνει ἤ νά σκέφτεται κάτι πού τοῦ προκαλεῖ δυσφορία, ἀνησυχία, κόπωση. Ψυχαναγκαστική συμπεριφορά εἶναι νά ἐπιστρέφει κάποιος καί μία καί δυό καί τρεῖς φορές σπίτι του γιά νά ἐλέγξει ἄν ἔκλεισε τό σίδερο, τήν κουζίνα, τό θερμοσίφωνο. Ψυχαναγκασμός εἶναι νά κοιτάζει κάποιος ἀνά δέκα δευτερόλεπτα τό φορητό τηλέφωνό του γιά νά δεῖ ἄν ἔλαβε μήνυμα ἤ ἄν εἶχε ἀναπάντητη κλήση. Συνήθως, ὁ ψυχαναγκασμός εἶναι κάτι σάν
«παράσιτο», σάν μία ἄχρηστη καί ἀχρείαστη παρεμβολή στήν ἐκπομπή τοῦ βίου μας.

Ὅταν οἱ ψυχαναγκασμοί ξεφεύγουν ἀπό τό πεδίο τῆς «παρεμβολῆς» καί γίνονται κυρίαρχοι στή ζωή μας, τότε μιλᾶμε γιά ἐμμονές. Μία ἐμμονή τοῦ «ὑποψιασμένου» Νεοέλληνα εἶναι ἡ ἀναζήτηση τοῦ σκότους, τῆς θλίψης, τοῦ λόγου γιά νά πνίγεσαι στή στενοχώρια ἀκόμα κι ὅταν βρέχει χαρά. «Ἀποφυλακίστηκε ἡ καθαρίστρια» λέγει ὁ ἀνυποψίαστος χαρούμενος. «Πόσοι ἄλλοι θά εἶναι ἀκόμα ἄδικα μέσα...» ἀντιλέγει ὁ ἐμμονικός τῆς θλίψης. «Νά κάνεις τότε κάτι, νά ἀγωνιστεῖς γιά νά μήν πηγαίνουν ἄδικα οἱ ἄνθρωποι στή φυλακή» προτείνει ὁ μέν. «Ὅσο κι ἄν ἀγωνιστῶ, ὁ κόσμος θά παραμείνει ἄδικος» ἀντιπροτείνει ὁ ὀπαδός τοῦ ΔΕΝ. «Ἄν ἀγωνιστεῖς, ὅμως, μπορεῖ νά γλιτώσεις ἔστω κι ἕναν ἀπό τήν ἀδικία» ἐπιχειρηματολογεῖ ὁ αἰσιόδοξος. «Κι ἄν γλιτώσει ἀπό τήν ἀδικία, δέν θά γλιτώσει ἀπό τόν θάνατο» προσπαθεῖ νά πείσει ὁ ταμένος ἐχθρός τῆς χαρᾶς.

Στην Ἑλλάδα, οἱ εμμονικοί τῆς θλίψεως, τοῦ ὀδυρμοῦ καί τῆς ὀδύνης πληθαίνουν. Ὅσοι δέν τούς ἀκολουθοῦν στιγματίζονται ὡς «χαζοχαρούμενοι» καί «ἀφελεῖς» ἀπό τούς «λογικούς». Ἀλήθεια, πόσο λογικό καί ἔξυπνο εἶναι νά νιώθεις (καί, συνεπῶς, νά εἶσαι κι ἀπό πάνω) «χάλια» ἀπό τό λίκνο μέχρι τό κιβούρι;