Δὲν θὰ ἀλλάξουμε τὸν κόσμο. Μόνο ἐμᾶς

Μωσαϊκὸ τοῦ 1ου αἰῶνα μ.Χ., ποὺ ἀνακαλύφθηκε στὴν Ἀπία Ὁδὸ τῆς Ρώμης. 

 «Τὸ μοναδικὸ μέρος ὅπου μπορεῖς πραγματικὰ νὰ ἀγγίξῃς τὸ θέμα τοῦ κακοῦ καὶ νὰ τὸ πολεμήσῃς σῶμα μὲ σῶμα εἶναι ὁ ἑαυτός σου. Καὶ ἐκεῖ ἔχεις τὴν ἐλπίδα νὰ ἀλλάξῃς κάτι. Ἡ ἐλπίδα νὰ ἀλλάξῃς τὸν κόσμο εἶναι μιὰ παιδαριώδης αὐταπάτη».

Μαρία Λουίζ φὸν Φράντς. Ἀπόσπασμα ἀπὸ συνέντευξη, ἡ ὁποία ποὺ διεξήχθη τὸ 1977, στὴν Σουζάννε Βάγκνερ, γιὰ τὴ σειρὰ ντοκιμαντὲρ “Remembering Jung” (Ἐνθυμούμενοι τὸν Γιοῦνγκ).

Ἡ Μαρία Λουίζ φὸν Φράντς (1915-1998), ἦταν Ἐλβετίδα ἀναλύτρια Γιουνγκιανῆς ψυχολογίας. Διατέλεσε στενὴ συνεργάτιδα τοῦ Ἐλβετοῦ ψυχιάτρου καὶ ψυχαναλυτῆ Κάρλ Γιοῦνγκ ἀπὸ τὸ 1933 μέχρι τὸ θάνατό του, τὸ 1961. Ἡ φράση της στὴν ἀρχὴ τοῦ ἄρθρου σχετικὰ μὲ τὸ μόνο μέρος ὅπου πραγματικὰ μπορεῖς νὰ ἀντιμετωπίσῃς τὸ κακὸ μοιάζει σὰν νὰ ἀνασύρῃ, ἀπὸ τὰ βάθη τοῦ χρόνου, τὸν ἀπόηχο τοῦ δελφικοῦ προτάγματος: Γνῶθι σαυτόν.

Προτοῦ ἡ ψυχολογία ἀνακαλύψῃ τὸ ὑποσυνείδητο, οἱ Ἕλληνες γνώριζαν ἤδη ὅτι ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα αἴνιγμα ποὺ ὀφείλει μόνο του νὰ βρῇ τὴν ἀπάντηση ποὺ τὸ ἴδιο θέτει. Τὸ ἔθνος μας κατανοοῦσε ὅτι τὸ κακὸ καὶ ἡ ὕβρις, δὲν βρίσκονται στοὺς ἄλλους. Ζοῦν μέσα μας.

Ἡ αὐτογνωσία ὑπῆρξε, γιὰ τὸν ἑλληνικὸ κόσμο, προϋπόθεση τῆς σοφίας. Οἱ Δελφοί, ὁ Σωκράτης, ὁ Ἡράκλειτος μὲ τὸ «ἐδιζησάμην ἐμεωυτόν» (μεταφράζεται ὡς: «ἀναζήτησα τὸν ἑαυτό μου») μᾶς στέλνουν τὸ μήνυμα ὅτι ὁ ἐντοπισμὸς καὶ ἡ κατανόηση τῆς ἀληθοῦς...

«Μάστιγα» οἱ σκύλοι σὲ πολυκατoικίες

Ὁ ὑπερπληθυσμὸς σκύλων σὲ μικροὺς χώρους, ὅπως τὰ διαμερίσματα τῶν πολυκατοικιῶν, εἶναι ἕνα πρόβλημα ποὺ ἀπασχολεῖ πολλοὺς συμπολῖτες μας.

Τὰ ἄρθρα τῆς στήλης γιὰ τὴν κτηνολατρεία (3 καὶ 5 Νοεμβρίου 2025) ποὺ ἔχει ἐξαπλωθεῖ σὰν ἐπιδημία στὴν Ἑλλάδα φαίνεται ὅτι κίνησαν τὸ ἐνδιαφέρον πολλῶν ἀναγνωστῶν,  ποὺ ἐπικοινώνησαν μὲ τὸν ὑπογράφοντα. Οἱ περισσότεροι μένουν σὲ πολυκατοικίες.

Ἀρκετοὶ δήλωσαν ὅτι ὁ βίος τους ἔχει γίνει ἀβίωτος καὶ μὲ τὴ βρόμα τῶν τετράποδων ἀλλὰ -πάνω ἀπ’ ὅλα- μὲ τὸ ἀδιάκοπο γάβγισμά τους. Οἱ σκύλοι εἶναι ζῶα ἐκ φύσεως κινητικὰ καὶ ἐκδηλωτικὰ (κι ἔχουν ὡς βασικὴ ἐκδήλωση ἐπικοινωνίας τὸ γάβγισμα). Ὅταν ζοῦν σὲ μικροὺς χώρους, στὰ… κουτιὰ ποὺ ἀποκαλοῦνται διαμερίσματα πολυκατοικιῶν (καὶ πολὺ συχνὰ στὰ μπαλκόνια), εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ γαβγίζουν συχνὰ καὶ αὐτὸ νὰ ἀκούγεται ὄχι μόνο στοὺς διπλανούς, ἀλλὰ σὲ πολλοὺς ὀρόφους καὶ ἀπὸ πάνω καὶ από… κάτω.

Ὁρισμένοι ἀναγνῶστες θέλησαν νὰ μάθουν ποιὸς νόμος ἐπιτρέπει στοὺς ἰδιοκτῆτες νὰ ἔχουν καὶ ἕνα καὶ δύο καὶ παραπάνω σκυλιὰ στὰ διαμερίσματά τους κι ἂν μπορεῖ, μέσω ἀλλαγῆς καταστατικοῦ τῆς πολυκατοικίας, αὐτὸ νὰ ἀπαγορευτεῖ. Ἡ ἀπάντηση εἶναι...

Ο Αντώνης Σαμαράς που δεν ξανάφερε το επίθετο "Εθνικής" στο Υπουργείο Παιδείας

Όταν δηλώνεις ότι θέλεις να καταφέρεις τα δύσκολα αλλά δεν αποπειράσαι να κάνεις ούτε τα εύκολα τότε τι να περιμένουν οι άλλοι από εσένα;

Συγκρατήστε μια σοφή παροιμία: εξ όνυχος τον λέοντα. Το λιοντάρι το καταλαβαίνεις ακόμα κι αν δεις ένα… νυχάκι του. Τότε, υποθέτεις και τα υπόλοιπα. Ο πεινασμένος λέων που θέλει να μας κατασπαράξει ονομάζεται αφελληνισμός. Εκδηλώνεται ποικιλοτρόπως. Πρώτα του αρέσει να πλήττει την γλώσσα και τη συνείδηση κι έπειτα πατάει δαγκωνιές όπου αλλού βρει. Αυτό έχει συμβεί πολλές φορές στην ελληνική ιστορία. Ένα τοσοδούλικο νυχάκι του ανθελληνικού λέοντα είναι η αφαίρεση από την ονομασία του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων το επίθετο «Εθνικής». Το υπουργείο ανέφερε στον τίτλο του ότι είχε ως αντικείμενο την «Εθνική» Παιδεία από την 1η Νοεμβρίου 1945 μέχρι τον τυφώνα της κυβέρνησης του Γιωργάκη Παπανδρέου. Πέρασαν εξήντα τέσσερα χρόνια χωρίς αλλαγή ονομασίας. Επειδή, όμως, τα εθνικά προκαλούν αναφυλαξία στον ΓΑΠ, στις 7 Οκτωβρίου 2009 (την επομένη του σχηματισμού της κυβέρνησης) αφαιρέθηκε η λέξη «Εθνικής» και το υπουργείο έγινε Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, με υπουργό την Άννα –φωτοτυπίες– Διαμαντοπούλου. 

Ήταν αναπόφευκτο να δυσφορήσουν και να διαμαρτυρηθούν για την αφαίρεση του επιθέτου «Εθνικής» από την ονομασία του υπουργείου άπαντες οι…

Ἡ Ἑλλάδα στὸ μεταίχμιο: κατάρρευση ἢ ἀναγέννηση

 

Ἡ πραγματικότητα ἐκπέμπει ἕνα διαρκές, ἀπειλητικὸ μήνυμα. Ζοῦμε σὲ ἐποχὴ σιωπηλῆς παρακμῆς. Πρέπει νὰ ξυπνήσουμε, ἐπειγόντως! Ἡ φθορὰ δὲν εἶναι θεαματική. Δὲν «ἐκρήγνυται» στὰ δελτία εἰδήσεων. Ἡ παρουσία της εἶναι ἐπίμονα διαβρωτική. Κατατρώγει τὸ σῶμα τῆς κοινωνίας. Ἡ Ἑλλάδα τοῦ σήμερα πάσχει πρωτίστως ἀπὸ κατάρρευση τῆς ἀξιοπιστίας τῶν θεσμῶν. Ὁ πολίτης δὲν πιστεύει πιὰ ὅτι οἱ θεσμοὶ ὑπηρετοῦν τὸ κοινὸ καλό. Ἀντιλαμβάνεται τοὺς βασικοὺς ἁρμοὺς καὶ τὶς λειτουργίες τοῦ πολιτεύματος σὰν μηχανισμοὺς ἀναπαραγωγῆς τῆς ἐξουσίας καὶ ἐξυπηρετήσεως ἰδιοτελῶν συμφερόντων. Ἡ δικαιοσύνη κατάντησε παρακολούθημα τῆς κυβέρνησης. Ἡ νομοθετικὴ ἐξουσία τὸ ἴδιο. Ἡ ἀποξένωση τῶν πολιτῶν ἀπὸ τοὺς θεσμοὺς γεννᾶ κυνισμό. Ὁ κυνισμὸς πάντα προηγεῖται τῆς συλλογικῆς ἀποσύνθεσης. Ὁ κοινωνικὸς ἱστὸς ἔχει διαρραγεῖ.

Ὁ ἄνθρωπος ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὴ συλλογικότητα. Ἐγκλωβίστηκε στὸ μικρὸ ἐγὼ του, στὴ βιοτικὴ του ἀγωνία, στὸ κυνήγι τῆς ἰδιωτικῆς ἀσφάλειας. Ὁ ἀτομισμὸς ὑποκατέστησε τὴ γειτονιά, τὴ φιλία, τὴ συμμετοχή. Ἡ κοινωνία βιώνεται ὡς σύνολο παράλληλων μοναξιῶν. Παράλληλα, ἡ ἀλλοίωση τῆς πληθυσμιακῆς σύνθεσης μέσῳ τοῦ ἰσλαμικοῦ  ἐποικισμοῦ ἀμβλύνει τὴν αἴσθηση τῆς πολιτισμικῆς συνέχειας. Ἀποδομεῖται σκόπιμα ἡ ταυτότητα τοῦ λαοῦ μας χωρὶς νὰ ὑπάρχῃ μιὰ δύναμη νὰ ἀντισταθῇ στὴν κυβερνῶσα ἐθνοδιαλυτικὴ ὁμάδα. Ἐδῶ ἔρχεται νὰ προστεθῇ ἡ διεύρυνση τῶν ἀνισοτήτων. Ὄχι μόνον στὸ εἰσόδημα, ἀλλὰ καὶ στὴν πρόσβαση στὶς λειτουργίες τοῦ κράτους, στὴν παιδεία, στὴν ὑγεία, στὴ δυνατότητα νὰ ἀκουσθῇ ἡ φωνὴ τοῦ ἀνήμπορου. Οἱ προνομιούχοι ἀξιοποιοῦν σύστημα φτιαγμένο στὰ μέτρα τους. Οἱ ὑπόλοιποι σιωποῦν καὶ προσπαθοῦν νὰ ἐπιβιώσουν. Ἔτσι ἡ δημοκρατία ἐκπίπτει σὲ διαδικασία χωρὶς περιεχόμενο, σὲ τυπικὴ ψῆφο χωρὶς ἐμπιστοσύνη. Ὅλα αὐτὰ συνοδεύονται ἀπὸ τὸν ἐκχυδαϊσμὸ τοῦ δημοσίου λόγου.

Οἱ λέξεις φθείρονται. Καταντοῦν συνθήματα. Ἡ πολιτικὴ σκέψη ἀντικαθίσταται ἀπὸ...

Νὰ ὑπάρχει Τύπος γιὰ νὰ ὑπάρχει οὐσία

Ἡ ἀνατολὴ τῆς ἐποχῆς τοῦ Διαδικτύου, κατὰ πολλούς, ἔφερε τὴ «δύσι» τῆς κυριαρχίας τῶν ἔντυπων ΜΜΕ. Ἡ κρίση τῶν ἐφημερίδων γιγαντώθηκε τὰ χρόνια τῆς πανδημίας, μὲ τὰ ἀχρείαστα καὶ ἐπιβλαβῆ γιὰ τὸ κοινωνικὸ σύνολο λοκ ντάουν. Ὁ κατ᾿ οἶκον περιορισμὸς ποὺ ἐπέβαλαν ἐκλεγμένοι ἡγέτες, ποὺ συμπεριφέρθηκαν σὰν τύραννοι τύπου Ἀρδιαίου* ἔθραυσε πολλὰ μοτίβα τῆς καθημερινότητος καὶ μαζί μὲ αὐτὰ μιὰ συνήθεια: τὴν ἔξοδο γιὰ ἀγορά ἐφημερίδας. Τὸ κοινὸ ποὺ τότε ἐγκατέλειψε τὴν ἔντυπη ἐνημέρωση δὲν ἀναπληρώθηκε.

Ἡ ἀποστολὴ τῆς σωτηρίας τῶν ἐφημερίδων ἔχει κυρίως πολιτισμική, πολιτική καὶ κοινωνικὴ διάσταση. Δὲν ἀφορᾷ μόνο τὶς ἐπιχειρήσεις τοῦ Τύπου, ἀλλὰ τὴ σχέση τοῦ πολίτη μὲ τὴν ἀλήθεια. Ὅταν ἡ ἐνημέρωση μετατρέπεται σὲ φτηνὸ προϊόν μαζικῆς κατανάλωσης, ἡ δημοκρατία φτωχαίνει, γιατί στηρίζεται σὲ πολίτες ἀνενημέρωτους, ἀποσπασματικοὺς, εὐάλωτους στὴ δημαγωγία.

Ἡ ἐφημερίδα, μὲ ὅλα της τὰ ἐλαττώματα, παραμένει ὁ τελευταῖος θεσμὸς λογοδοσίας τοῦ δημοσίου λόγου. Ἂν καταρρεύσῃ, θὰ μείνουμε μὲ ἕναν δημόσιο διάλογο χωρὶς πρόσωπα, χωρὶς εὐθύνη, χωρὶς ἔλεγχο.

Τὸ ἐρώτημα, λοιπόν, εἶναι καὶ πὼς θὰ ἐπιβιώσουν οἱ ἐφημερίδες, ἀλλὰ καὶ πὼς θὰ μείνῃ ζωντανὴ ἡ πολιτικὴ μας συνείδηση. Ἡ ἀπάντηση ὀφείλει νὰ εἶναι διπλή: κρατικὴ καὶ κοινωνική.

Ἀκολουθοῦν μερικὲς ἰδέες γιὰ παρεμβάσεις ποὺ μποροῦν νὰ κάνουν οἱ πολῖτες ἀλλὰ καὶ τὸ κράτος, γιὰ νὰ συνεχίσῃ νὰ ὑπάρχῃ ἔντυπη ἐνημέρωση μὲ λογοδοσία, παρέμβαση καὶ παραγωγὴ πνευματικοῦ πλούτου.

Ἐπένδυση στὴν ἐνημέρωση καὶ συνδρομητικὴ κουλτούρα.

Ἡ στήριξη τῶν ἀναγνωστῶν πρέπει νὰ εἶναι ἔμπρακτη. Ὅσοι νιώθουν ὅτι ταυτίζονται ψυχολογικὰ, ἰδεολογικὰ μὲ μιὰ ἐφημερίδα, δὲν ἀρκεῖ νὰ δηλώνουν τὶς συγκλίσεις τους μὲ ἐκείνην, ἀλλὰ νὰ τὴ στηρίζουν ἐπενδύοντας στὴν ἀγορά της. Ἡ κοινωνία ὀφείλει νὰ ξαναγίνῃ...

«Θὲς σκύλο; Νὰ πληρώσεις!»

Ὑπάρχουν πολλοὶ συμπολίτες μας ποὺ νιώθουν ὅτι οἱ σκυλομανεῖς παραβιάζουν μὲ διαφόρους τρόπους τὰ δικαιώματά τους.

Τὸ ἄρθρο τῆς στήλης «Περὶ Πωλητικῆς» τῆς ἐφημερίδας «δημοκρατία» ποὺ δημοσιεύτηκε τὴν Δευτέρα καὶ τιτλοφορεῖτο «Ἀντικοινωνικὴ κτηνολατρεία» προκάλεσε πολλὲς ἀντιδράσεις τοῦ κοινοῦ. Τὸ περίεργο εἶναι ὅτι ὅλες ἦταν θετικὲς! Ἀξίζει δὲ νὰ σημειωθεῖ ὅτι οἱ περισσότερες ὑπερθεμάτιζαν. Εἶναι πολλοὶ οἱ ἄνθρωποι ποὺ νιώθουν καταπίεση καὶ παραβίαση τῶν δικαιωμάτων τους ἀπὸ τὴν μόδα τῆς σκυλομανίας. Σταχυολογῶ μερικὲς ἀπὸ τὶς ἀπόψεις τῶν ἀναγνωστῶν: «Εἶναι, λένε, ὑπεύθυνοι οἱ ἰδιοκτῆτες τῶν σκύλων ποὺ μαζεύουν τὰ… κακάκια τους. Ὄχι, δὲν εἶναι. Ἐπιβαρύνουν μάλιστα συμπολίτες τους χωρὶς κανένα λόγο καὶ χωρὶς νὰ τοὺς ἀποκαθιστοῦν τὶς βλάβες ποὺ προκαλοῦν οἱ μούργοι τους. Ὅταν μαζεύουν τὰ… κακάκια δὲν μαζεύουν καὶ δὲν ξεπλένουν τὶς καφετιὲς λωρίδες καὶ τὶς στάμπες ἀπὸ τὰ περιττώματα τῶν ζώων τους. Ὅταν χέζει ὁ σκύλος στὸ πεζοδρόμιο, μπροστὰ ἀπὸ κατώφλι ἰσογείου ἢ σὲ πλατεία, τὴ βρομερὴ καφὲ στάμπα τὴν ἀφήνεις τάχα...

Ἀντικοινωνικὴ κτηνολατρεία

Ἡ σκυλομανία ὡς ὑποκατάστατο τῆς κοινωνικότητας καὶ –κυρίως– τοῦ γονεϊκοῦ ἐνστίκτου ἔχει στραφεί ἐναντίον τῶν ἀνθρώπων.

Στὴν Ἑλλάδα ποὺ ἐρημώνει ἀπὸ ἀνθρώπους ὁ ἦχος ἀπὸ τὰ κλάματα τῶν βρεφῶν καὶ τὰ γέλια τῶν παιδιῶν ἀντικαταστάθηκε ἀπὸ τὰ γαυγίσματα τῶν σκύλων. Ἡ κατάντια τῆς κοινωνίας μας ἔχει φτάσει σὲ τέτοιο σημείο ὥστε ἀκούς συζητήσεις μεταξὺ ἀνθρώπων ὅπου λένε τὴν φράση «ἔκανα γενέθλια στὸ παιδί μας καὶ κόψαμε καὶ τούρτα» καὶ με τὴ λέξη «παιδί» ἐννοοῦν τὸν σκύλο τους! Στὴν ἀρχὴ σκέφτεσαι νὰ γελάσεις μόλις ἀκούσεις αὐτὴ τὴ βλασφημία, ὅπου ἐξισώνεται ἡ εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, ὁ ἄνθρωπος, με ἕνα τετράποδο ζῷο ἀλλὰ τελικά μόνο θλίψη σου προκαλεῖ. Ἡ σκυλομανία ὡς ὑποκατάστατο τῆς κοινωνικότητας καὶ –κυρίως– τοῦ γονεϊκοῦ ἐνστίκτου ἔχει στραφεί ἐναντίον τῆς ἀνθρωπότητας.

Τὰ παραπάνω γράφονται ἐξ ἀφορμῆς τοῦ φρικιαστικοῦ βίντεο με τὸν 76χρονο ποὺ δέχτηκε ἐπίθεση ἀπὸ τὸ μανιασμένο κατοικίδιό του, ράτσας ροτβάιλερ. Ὁ ἐξαγριωμένος σκύλος εἶχε βάλει κάτω τὸν γέροντα καὶ τὸν κατασπάραζε με μανία. Μόνο οἱ σφαῖρες ἀστυνομικοῦ κατόρθωσαν νὰ σταματήσουν αὐτὴν τὴν ἐπίθεση ποὺ ἔστειλε τὸν γέροντα δεσπότη τοῦ ζῴου στὴν ἐντατικὴ.

Εἶναι προφανές ὅτι ἡ κατάσταση με τοὺς σκύλους ἔχει ξεφύγει. Στους δρόμους, στὰ πάρκα, στὶς πλατεῖες καὶ ἀκόμα καὶ ἔξω ἀπὸ τὰ νηπιαγωγεῖα καὶ τὰ δημοτικὰ σχολεῖα καὶ τὰ γυμνάσια τὴν ὥρα εἰσόδου καὶ ἐξόδου τῶν μαθητῶν τριγυρνοῦν ἀνεύθυνοι δεσπότες σκύλων θηριωδῶν διαστάσεων. Δὲν τοὺς φοροῦν φίμωτρα. Ἀρκετοὶ τὰ ἔχουν χωρὶς λουρί, καὶ ὅταν...

Ἀντεθνική ἐνέργεια τὸ κλείσιμο τῶν ἘΛΤΑ

Ἡ κυβέρνηση, μὲ τὸ πρόσχημα τῆς «ἐξυγίανσης» καὶ τῆς «ἀποδοτικότητας», προχωρᾷ στὸ κλεῖσιμο δεκάδων καταστημάτων τῶν Ἑλληνικῶν Ταχυδρομείων (ΕΛΤΑ) σὲ ὅλη τὴ χώρα. Τὰ ΕΛΤΑ χαρακτηρίζονται πλέον «ἀσύμφορα». Τὴν ἴδια στιγμή, ὅμως, θεωρεῖται «συμφέρον» γιὰ τὴ χώρα νὰ λειτουργοῦν κόμματα ὅπως ἡ Νέα Δημοκρατία καὶ τὸ ΠΑΣΟΚ ποὺ ἔχουν φεσώσει τὶς τράπεζες μὲ σχεδὸν ἕνα δισεκατομμύριο εὐρώ! Φυσικὰ, αὐτὸ τὸ ποσόν, στὸ τέλος, θὰ τὸ πληρώσουν οἱ Ἕλληνες. Ὅταν πρόκειται γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ κοινοῦ ἡ κυβέρνηση μετρᾷ καὶ τὸ τελευταῖο σέντ. Ὅταν εἶναι νὰ πέσει χρήμα τῶν πολιτῶν στὸν πίθο τῶν Δαναΐδων τοῦ παλαιοκομματισμοῦ, τότε δὲν ὑπάρχει πρόβλημα.

Ὅμως, ποιὰ λογικὴ δικαιολογεῖ τὸν παραλογισμὸ τοῦ κλεισίματος τόσων καταστημάτων τῶν ΕΛΤΑ; Πῶς γίνεται νὰ «κόβεται» μιὰ βασικὴ κοινωνικὴ ὑπηρεσία ποὺ ἐξυπηρετεῖ τοὺς πιὸ εὐάλωτους, ἐνῶ χαρίζεται οὐσιαστικὰ τὸ χρέος στοὺς ἰσχυροὺς τοῦ πολιτικοῦ συστήματος;

Ἐδῶ ἀξίζει νὰ ἐπισημανθεῖ ὅτι τὰ ἘΛΤΑ ἀποτελοῦν κομμάτι τῆς ζωῆς στὴν περιφέρεια. Εἶναι ἕνας ἀγγελιαφόρος τῆς δημόσιας διοίκησης σὲ κάθε ἀπομακρυσμένο χωριό καὶ ἡ γέφυρα ἐπικοινωνίας γιὰ χιλιάδες ἡλικιωμένους, συνταξιούχους, ἀνθρώπους ποὺ δὲν ἔχουν πρόσβαση στὶς ψηφιακὲς ὑπηρεσίες. Εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ...

Εφημερίδα: το χρυσό κλειδί της ενημέρωσης

Από τους συσχηματιζόμενους τον αιώνα τούτον* διατυπώνεται συχνά η άποψη ότι το μέλλον της εγχάρτου ενημέρωσης είναι βραχύ και οι ημέρες του μετρημένες. Τα νέα, πλέον, εκτιμάται πως υποχρεωτικά θα περνούν μέσα από τις πύλες του δυαδικού κώδικα για να φτάσουν στους αναγνώστες μέσω οθονών. Αυτή η βεβαιότητα έχει δομηθεί πάνω στα θεμέλια μιας εποχής που ο λόγος αποϋλοποιείται. Γίνεται στιγμιαίος, απρόσωπος. Η πληροφορία, που άλλοτε ήταν καρπός μόχθου και στοχασμού, έχει μετατραπεί σε πυρετώδη και θορυβώδη αγώνα ταχύτητας. Στην άβυσσο του διαδικτύου, κάθε φωνή διεκδικεί το ίδιο βάρος, είτε είναι η σκέψη ενός στοχαστή είτε η εκτόνωση ενός ανώνυμου χρήστη. Σ’ αυτή την απεραντοσύνη της ψηφιακής σύγχυσης, η εφημερίδα, τα φύλλα του χαρτιού που κρατάς, που μυρίζεις, που διπλώνεις, μοιάζει με ένα μικρό θαύμα ανθρωπιάς.

Η εφημερίδα είναι ύλη. Είναι σωματική εμπειρία, όχι απλώς οπτική. Το χαρτί έχει θερμοκρασία, έχει αφή, έχει μυρωδιά και ήχο. Ο ψίθυρος των σελίδων όταν γυρίζουν, ο τρόπος που στέκει στο φως, η ανεπαίσθητη μυρωδιά του μελανιού. Όλα αυτά συνθέτουν μια τελετουργία ανάγνωσης που εμπλέκει το σώμα στην πράξη της κατανόησης. Ο αναγνώστης δεν «καταναλώνει περιεχόμενο», αλλά μετέχει σε μια σχεδόν τελετουργική...