Ἀπὸ τοὺς τυράννους δασκάλους καὶ καθηγητὲς τῶν προηγουμένων δεκαετιῶν φτάσαμε στους σατράπες μαθητές, χωρὶς οὔτε στιγμὴ νὰ περάσουμε ἀπὸ τὸν σταθμὸ τῶν ἀληθινῶν παιδαγωγῶν καὶ ἐκπαιδευομένων.
Ἀπὸ τὸν αὐταρχισμό, τὶς ἀπάνθρωπες σωματικὲς τιμωρίες παιδιῶν ἀπὸ συμπλεγματικοὺς τάχα «λειτουργούς» τῆς ἐκπαίδευσης περάσαμε στὸν δικαιωματισμό, τὴν ἀτιμωρησία ἀποχαλινωμένων ἐφήβων, τὴν ἐνθάρρυνση τῆς ἀρνησιπατρίας καὶ τοῦ μηδενισμοῦ, τὴν ἐξοικείωση μὲ τὴν ἀνωμαλία καὶ τὴν προβολὴ τῆς παρακμῆς σὰν «κανονικότητα». Σὰν νὰ ξέχασαν οἱ πάντες τὸ δελφικὸ παράγγελμα μηδὲν ἄγαν. Ὅλα βρίσκονται ἐκτὸς ἰσορροπίας ἐδῶ καὶ καιρό.
Τὸ μαντεῖο τῶν Δελφῶν ὑποδεχόταν τοὺς επισκέπτες μὲ μηνύματα νοητικῆς καὶ ψυχικῆς προπαρασκευῆς γιὰ τὴν ἐπαφὴ μὲ τὸ θεῖο. Τὸ μερικὸ ὅταν ἀποπειρᾶται νὰ...
προσεγγίσει τὸ πεδίο τοῦ ἀμέριστου χρῄζει προετοιμασίας – καὶ γι’ αὐτὸ ἦταν ἀπαραίτητη ἡ κατανόηση καὶ ἡ βιωματικὴ σχέση μὲ τὸ μηδὲν ἄγαν, τὸ ὁποῖο ἀποδίδεται στὸν Χίλωνα τὸν Λακεδαιμόνιο (600-520 π.Χ.), τὸν Σπαρτιάτη νομοθέτη, ποιητὴ καὶ φιλόσοφο ποὺ θεωρεῖτο ὡς εἷς ἐκ τῶν ἑπτὰ σοφῶν τῆς ἑλληνικῆς ἀρχαιότητος. «Τίποτε σὲ ὑπερβολή» σημαίνει αὐτὸ τὸ ρητό – κι ὑπερβολὴ μπορεῖ νὰ εἶναι τὸ πάρα πολὺ ἀλλὰ καὶ τὸ πάρα πολὺ λίγο, τὸ ἀμελητέο.Ἡ ἀκολούθηση τοῦ μέτρου ἦταν τρόπος ζωῆς, ποὺ μποροῦσε νὰ ὁδηγήσει στὸν προορισμὸ τῆς τελειότητος, τῆς ἑνώσεως μὲ τὸ θεῖο. Ἡ ὑπερβολὴ ἦταν καὶ παραμένει ἀντίπαλος καὶ τοῦ Ἑλληνισμοῦ καὶ γενικότερα τῆς ἀνθρωπότητος.
Ἀκριβῶς σ’ αὐτὸ τὸ πεδίο τῆς μεγάλης δοκιμασίας ἔχουν ἀποτύχει οἱ γενιὲς ποὺ ἀπαρτίζουν τὸν διαρκῶς ἀπισχνούμενο ἑλληνικό, γηγενῆ πληθυσμὸ τῆς πατρῴας γῆς. Ἡ ὑπερβολὴ ἔχει παγιδεύσει γιὰ τὰ καλά στους μασητῆρες της τὸ ἔθνος μας καὶ τὸ ἀλέθει ἕως κονιορτοποιήσεως καὶ ἀφανισμοῦ.
Ἐκεῖ ἀκριβῶς πάσχει τὸ δημόσιο ἐκπαιδευτικὸ σύστημα, τὸ ὁποῖο εἶναι σταθερὰ προσανατολισμένο στὴν παραγωγὴ μαζῶν ψηφοφόρων, πειθήνιων ὑποτακτικῶν καὶ ἀκολούθων τοῦ συρμοῦ καὶ προθύμων νὰ συσχηματισθοῦν μὲ τὸν αἰῶνα τοῦτο. Ἡ δημόσια «Παιδεία» (εἶναι ἀπαραίτητα τὰ… σκωπτικὰ εἰσαγωγικὰ στὴ λέξη Παιδεία ὅταν συνοδεύεται ἀπὸ τὸν ἐπιθετικὸ προσδιορισμὸ «δημόσια») καὶ παλαιότερα καὶ στὴν ἐποχὴ τῆς μετανεωτερικότητος ἀποτελεῖ μέρος τοῦ προβλήματος, ὄχι τῆς λύσεως τῶν κοινωνικῶν προβλημάτων. Δὲν ἀπαντᾷ στους προβληματισμοὺς τῶν προσώπων γιὰ τὴ νοηματοδότηση τοῦ βίου τους, δὲν καλλιεργεῖ ἦθος, δὲν παράγει πολίτες. Ἀπλῶς εὐθυγραμμίζει τὰ παιδιά, τοὺς ἐφήβους καὶ τοὺς νέους μὲ τὴ μακρὰ γραμμὴ παραγωγῆς καὶ ἀναπαραγωγῆς τοῦ κυρίαρχου ἀφηγήματος. Ἐπίσης, ἡ δημόσια «Παιδεία» παράγει περισσότερα ἀδιέξοδα καὶ βία ἀπ’ ὅση μπορεῖ νὰ ἀφομοιώσει ἕνας ἄνθρωπος.
Στὶς δεκαετίες τοῦ ’50, ’60 καὶ μέχρι καὶ τὰ μέσα τοῦ ’70 οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν ἀσκοῦντων καθήκοντα ἐκπαιδευτοῦ σὲ δημοτικὰ σχολεῖα καὶ ἐξατάξια γυμνάσια προσπαθοῦσαν νὰ ὑπαραναπληρώσουν τὴν ταραχή, τὶς στερήσεις, τὴν ὀδύνη, τὸ πένθος καὶ τὰ ἀνεκπλήρωτα ὄνειρα τῆς ἑλληνικῆς κοινωνίας, ὅπως αὐτὴ στιγματίστηκε ἀπὸ τὴ Μικρασιατικὴ Καταστροφή, τὸν πόλεμο τοῦ ’40 καὶ τὸν Ἐμφύλιο. Ἡ ἀπόπειρα ἐπιτεύξεως «ρεβάνς» λόγω προσωπικῶν πικρῶν βιωμάτων σὲ βάρος ἀνήλικων ἀτόμων, καὶ μάλιστα σὲ μιὰ ἐξαρτησιακὴ σχέση ὅπως ἐκείνη μαθητῆ-δασκάλου, δὲν προοιωνίζεται κάτι καλό.
Ταυτοχρόνως οἱ «παιδαγωγοί» ἀσκοῦσαν καὶ μία μορφὴ πολιτικῆς κατηχήσεως – πάντοτε βοηθητικῆς γιὰ τὴν ἐκπλήρωση τῶν ἀπαιτήσεων τῶν «συμμάχων» μας. Ἀκόμα κι ὁ –σύμφυτος μὲ τὸν ἄνθρωπο– πατριωτισμὸς εἶχε νατοϊκὴ ἐπίγευση. Ἡ παράδοσις σερβιρόταν μὲ τὴ μορφὴ τοῦ ἀνωδύνου φολκλόρ. Καὶ –πάνω ἀπ’ ὅλα– οἱ μαθητὲς ἦταν σάκοι τοῦ μποξ. Ἡ κοινωνία ἀνεχόταν τὴ σωματικὴ τιμωρία στὰ σχολεῖα. Ἀρκετοὶ ἐκ τῶν διδασκόντων ἦταν ἄξιοι παιδαγωγοί ἀλλὰ οὐκ ὀλίγοι ἀπεδείχθησαν μοχθηροὶ κακοποιηταί ποὺ εἶχαν τὸν χάρακα σὰν προέκτασιν τοῦ χεριού τους καὶ ἐχρησιμοποιοῦσαν τὰ χέρια τους περισσότερο γιὰ νὰ δίνουν χαστούκια παρὰ γιὰ νὰ γράφουν στὸν μαυροπίνακα.
Ἔτσι ἔπλασαν τὴν ἐπόμενη γενιά, ἡ ὁποία ἦταν ἐκείνη τῶν ὑποδοχέων τῶν προσβολῶν καὶ τῶν χτυπημάτων μὲ τὸν χάρακα. Ἡ ἐπόμενη γενιὰ δασκάλων στελεχώθηκε ἀπὸ ἀκροατὲς τῶν ὑποκριτικῶν ρητορειῶν περὶ πατρίδος καὶ θρησκείας ἀπὸ ἄτομα τῶν ὁποίων ὁ τρόπος ζωῆς οὐδόλως συμβάδιζε μὲ τὰ λόγια τους. Παρὰ τὶς τραυματικὲς ἐμπειρίες τους ἀπὸ τὸ δυσλειτουργικὸ ἐκπαιδευτικὸ σύστημα δὲν εἶναι λίγοι οἱ παιδαγωγοὶ ποὺ προσπαθοῦν νὰ προσφέρουν στους μαθητὲς ὅ,τι καλύτερο διαθέτουν – καὶ σὲ γνωστικὸ ἐπίπεδο ἀλλὰ καὶ σὲ ὅ,τι ἀφορᾷ στὴ διαμόρφωση ὑγιoῦς καὶ ἐνάρετου χαρακτῆρα. Οἱ ὑπόλοιποι ἀπλῶς μεριμνοῦν γιὰ νὰ κάνουν τὰ στοιχειώδη. Νὰ ἀνταποκριθοῦν σὲ ὅσα προβλέπει τὸ πρόγραμμα. Καὶ αὐτό, φυσικὰ, δὲν ἀρκεῖ…
Δημοσιεύτηκε στὴν κυριακάτικη δημοκρατία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου