Ο Βλαδίμηρος Πούτιν δεν είναι τυχαίο πρόσωπο. Αν κρίνεις από τον πνευματικό του, τον πατέρα Τύχωνα Σεβκούνωφ, κάθε άλλο παρά τυχαίος θα σου φανεί αυτός ο ευσταλής και δαιμόνιος βετεράνος των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών που σήκωσε από το καναβάτσο της παγκόσμιας χλεύης και της ανημπόριας ένα σπουδαίο έθνος και μία απέραντη πατρίδα, τα ξανάστησε στα πόδια τους και γράφει νέες ιστορικές σελίδες με χρυσά κυριλλικά γράμματα.
Ο π. Τύχων, ο πνευματικός του Ρώσου προέδρου, είναι ένας χαμογελαστός άνθρωπος. Απλός, θυμόσοφος, ίσως σοφός. Το παρουσιαστικό του κλέβει χρόνια. Ενώ διανύει το 58ο έτος της ηλικίας του, δείχνει λίγο μεγαλύτερος από σαράντα! Το βλέμμα του σταθερό. Σαν την ομιλία του. Οι διακυμάνσεις της έντασής της είναι ήπιες, αρμονικές. Η «μαλακή», ακατάβλητη δύναμη της αλήθειας του Χριστού δεν χρειάζεται κορόνες. Νικά επειδή υπάρχει. Η χροιά της φωνής του πατρός Σεβκούνωφ είναι ιδιαίτερη. Οταν σου μιλά, αισθάνεσαι ότι εκείνη τη συγκεκριμένη στιγμή δεν υπάρχει τίποτα σημαντικότερο στον κόσμο από το να τον ακούς - κι ύστερα να περιμένεις τη μετάφραση όσων σου είπε, αν δεν γνωρίζεις ρωσικά. Αλλά ακόμα και όταν σε χωρίζει από εκείνον το γλωσσικό χάσμα, σε κερδίζουν η χροιά και ο τόνος. Υπό μίαν έννοια αισθάνεσαι όσα θέλει να σου μεταδώσει. Κι ας μην κατανοείς τις λέξεις που εκστομίζει. Ούτως ή άλλως, όταν κάποιος έχει την ακράδαντη πεποίθηση ότι σου λέει την αλήθεια, έχει την προσοχή σου.
Ηλθε στην Ελλάδα για να παρουσιάσει ένα σπουδαίο βιβλίο που έχει συγγράψει, το «Σχεδόν Αγιοι. Πνευματικές αφηγήσεις από τη Ρωσία του χθες και του σήμερα». Μεταφράστηκε στα ελληνικά, διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία και σίγουρα έχει αλλάξει τις ζωές αρκετών απ’ όσους το έχουν διαβάσει. Δεν είναι υπερβολή η έκφραση της δυνατότητας της μεταβολής -επί τα βελτίω- του βίου ενός ανθρώπου, αν διαβάσει ένα βιβλίο με τις εμπειρίες και τις απόψεις του π. Τύχωνα.
Ο υπογράφων το παρόν είχε τη χαρά και την τύχη να ακούσει από τα χείλη του χαρισματικού ιερέα την ακόλουθη φράση, που έμεινε ανεξίτηλα χαραγμένη στη μνήμη του: «Η μεγαλύτερη άσκηση για τον χριστιανό είναι η απόλυτη εμπιστοσύνη στον Θεό». Σπουδαία λόγια, βαθιά. Παλαιότερα, ο π. Τύχων είχε δηλώσει ότι «οι πιο ισχυροί άνθρωποι στη Γη είναι εκείνοι που εμπιστεύονται απόλυτα τον Θεό». Αυτή είναι μια φράση-κλειδί για όλους όσοι θέλουν πραγματικά να αλλάξουν τη ζωή τους και να ξεφύγουν από τον βραχνά της υποχρεωτικής δυστυχίας που προκαλεί η απόσταση από τον Κύριο. Με τη λέξη «ισχυροί» ο Σεβκούνωφ δεν εννοεί τους δισεκατομμυριούχους, τους κυβερνήτες ή τους νομπελίστες στις τέχνες και τις επιστήμες, αλλά τους απλούς καθημερινούς ανθρώπους που κρατούν όρθια την πλάση, λειτουργώντας ως αγωγοί της αγάπης του Κυρίου για τον κόσμο του. Οι πράξεις εκείνων που εμπιστεύονται απόλυτα τον Θεό αντηχούν στον χώρο και στον χρόνο και μπορούν να κάμψουν πανεύκολα τις αντιστάσεις της ύλης. Αυτοί είναι οι δυνατοί.
Συζητώντας με τον π. Τύχωνα
Η συνέντευξη με τον π. Τύχωνα που ακολουθεί είναι ενδεικτική της νοοτροπίας και της ψυχοσύνθεσης του αδελφού και ομόδοξου ρωσικού λαού. «Κοινή η βάση μας», λέει ο Ρώσος ιερέας, «αλλά κοινά και τα ελαττώματα». Μεταξύ άλλων που προτείνει είναι ο περιορισμός των... απεργιών. Οι λόγοι που επικαλείται είναι απολύτως κατανοητοί!
Δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτεστε την Ελλάδα. Απ’ όλα τα μέρη του τόπου μας στα οποία έχετε πάει, ποιο σας έχει κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση;
Ειλικρινά δεν μπορώ να μετρήσω πόσες φορές έχω έρθει στην Ελλάδα. Εχω πάει σε πολλά μέρη, αλλά τα δύο πρώτα που μου έρχονται στον νου και μου έχουν κάνει μεγάλη εντύπωση είναι η Ακρόπολις και το Αγιον Ορος.
Εχετε δει να αλλάζει η πατρίδα μας από χρονιά σε χρονιά;
Η πρώτη μου φορά εδώ πρέπει να ήταν πριν από περίπου οκτώ χρόνια. Ιδιαίτερες αλλαγές δεν έχω διαπιστώσει. Το μοναδικό που έχω προσέξει είναι ότι η στάση των Ελλήνων προς την πίστη έχει γίνει λίγο πιο κρύα. Οταν βλέπω σε διαφημιστικά ταμπλό χλευαστικές εικόνες για ιερείς -όπως ένα στο οποίο ένας επίσκοπος, αν θυμάμαι καλά, κρατούσε ένα κοτόπουλο-, δεν μου δίνει πολλή χαρά. Είδα αρκετούς συμπολίτες σας να περνούν αδιάφοροι δίπλα από το ταμπλό. Στη Ρωσία οι ίδιοι οι πολίτες θα έσκιζαν αυτή τη διαφήμιση. Αμέσως!
Είχατε στη Ρωσία παρόμοια επεισόδια. Με το συγκρότημα Pussy Riot. Εκεί παρενέβη το κράτος. Δικάστηκαν οι γυναίκες μέλη του συγκροτήματος.
Στη Ρωσία δεν παρενέβη το κράτος. Πρώτα αντέδρασαν οι πιστοί που τις έβγαλαν από τους ναούς όπου ασχημονούσαν. Οι κοπέλες αυτές δεν διώχθηκαν από το κράτος, αλλά δικάστηκαν για χουλιγκανισμό. Αυτή ήταν η κατηγορία.
Στη Ρωσία πριν από περίπου δέκα χρόνια επικρατούσε παρόμοια κατάσταση με την Ελλάδα. Μεγάλη οικονομική κρίση και κοινωνική ανασφάλεια. Πώς θεωρείτε ότι ξεπεράστηκε;
Πρέπει να σας πω ότι δεν είμαι οικονομολόγος. Ως πολίτης επισημαίνω ότι οι άνθρωποι εργάστηκαν περισσότερο και έγινε εφικτό να ξεπεραστεί η δυσκολία. Βέβαια, έπαιξε τον ρόλο της και η ηγεσία. Οχι η εκκλησιαστική, αλλά η κρατική.
Εδώ συνηθίζουμε να πιστώνουμε το ξεπέρασμα της ρωσικής κρίσης στον Πούτιν και να λέμε ότι θα χρειαζόμασταν κι εμείς έναν πρόεδρο όπως ο δικός σας.
Σωστά πιστώνετε το ξεπέρασμα της κρίσης στον πρόεδρό μας. Αν θέλετε κι εσείς ανάλογο ηγέτη, δεν έχετε παρά να αναθρέψετε έναν ανάλογο, να τον βρείτε, να τον αναδείξετε με την ψήφο σας. Εμείς έχουμε και δεν τον δίνουμε πουθενά (σ.σ.: εδώ ο π. Τύχων δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα γέλια του).
Αν σας ζητούσαν Ελληνες πνευματικές συμβουλές, τι θα τους λέγατε;
Δεν θα τολμήσω ποτέ να δώσω συμβουλές σε Ελληνες, οι οποίοι έχουν τόσο θαυμάσιους ιερείς και επισκόπους. Εκείνοι γνωρίζουν καλά την κατάσταση και τον λαό και μπορούν να υποδείξουν όσα πρέπει. Το μόνο που μπορώ είναι να σας παρακαλέσω να προσεύχεστε για εμάς.
Οι Ελληνες και οι Ρώσοι έχουν περισσότερα κοινά ή διαφορές; Υπάρχουν και κοινά και διαφορές. Η βάση, όμως, είναι κοινή: η Ορθοδοξία. Η ορθόδοξη αντίληψη του κόσμου.
Σε τι συνίσταται αυτό που αναφέρατε; Τι είναι η «ορθόδοξη αντίληψη του κόσμου»;
Είναι η κατανόηση του θελήματος του Θεού. Απόλυτη πίστη και εμπιστοσύνη στον Θεό και μετάνοια. Πρέπει, όμως, να σας πω ότι Ρώσοι και Ελληνες μοιάζουμε πολύ και στις αμαρτίες μας. Εμείς οι Ρώσοι κληρονομήσαμε κάποια χαρακτηριστικά των Ελλήνων που δεν έχουν οι Γερμανοί. Οπως, για παράδειγμα, ότι δεν κατορθώνουμε να φτάνουμε στην ώρα μας... Βέβαια, και οι αδυναμίες μας αποτελούν ενοποιητικό στοιχείο για τους δύο λαούς.
Θα πείτε μια ευχή για τους αναγνώστες της «δημοκρατίας»;
Να προσπαθήσετε κι εσείς από την πλευρά σας να γίνονται λιγότερες απεργίες. Το λέω διότι έχω πρόσφατη εμπειρία. Χθες με κάλεσαν σε μια ψαροταβέρνα. Το πρωί είχα μια μεγάλη ακολουθία. Επειτα αγιασμό. Πεινάσαμε όλοι πάρα πολύ. Το τραπέζι ήταν κανονισμένο, μας περίμενε και ήταν γεμάτο φαγητά. Εμείς, αντί να πάμε για το φαγητό, περάσαμε τρεις ώρες εγκλωβισμένοι στην κίνηση λόγω των πορειών και των απεργιών. Είναι κάπως δυσάρεστο να σε καλούν σε τραπέζι κι εσύ ούτε να μυρίσεις τα φαγητά να μην μπορείς. Κάντε το έστω για τους φίλους σας από τη Ρωσία!
Μια που γνωρίζετε καλά τον πρόεδρο Πούτιν, θα μπορούσατε να μας πείτε μερικά στοιχεία του χαρακτήρα του;
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων άνθρωπος. Είναι απίστευτα υπεύθυνος και ως προσωπικότητα και ως ηγέτης. Βλέπει τον κόσμο ρεαλιστικά, όπως είναι. Και πάνω απ’ όλα ξεχωρίζω τη μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα.
«Σχεδόν Αγιοι»: Ενα βιβλίο ταξίδι στην ορθόδοξη Ρωσία
Το πόνημα του π. Τύχωνα Σεβκούνωφ τιτλοφορείται «Σχεδόν Αγιοι. Πνευματικές αφηγήσεις από τη Ρωσία του χθες και του σήμερα». Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εν Πλω και έχει διαγράψει έως τώρα μια εντυπωσιακή παρουσία στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Αφορά διδαχές, θαύματα και εμπειρίες που βίωσε ο π. Τύχων κατά τη διάρκεια του ατέλειωτου και υπέροχου ταξιδιού της αναζήτησης του Κυρίου. Στην παρουσίαση του βιβλίου, που έγινε την Κυριακή 20/1/2013 στη Στοά του Βιβλίου, σημειώθηκε το αδιαχώρητο. Δύο αίθουσες κατάμεστες από κόσμο - στη μία οι παρευρεθέντες παρακολούθησαν τις εισηγήσεις των ομιλητών και του π. Τύχωνα από γιγαντοοθόνη. Ο ίδιος μίλησε ελάχιστα και προτίμησε να κάνει διάλογο με το κοινό. Απάντησε σε πάρα πολλές ερωτήσεις -αιχμηρές και μη- χωρίς να χάσει ούτε στιγμή τον ειρμό και το χιούμορ του. Η συζήτηση μαζί του είχε ακριβώς τον χαρακτήρα των κειμένων που περιλαμβάνονται στο «Σχεδόν Αγιοι», που αξίζει πραγματικά να διαβαστεί. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου υπάρχει μια εξαιρετική σύνοψη των περιεχομένων του, που λέει τα εξής: «Κάποιο ζεστό απόγευμα του Σεπτεμβρίου, εμείς οι δόκιμοι μοναχοί της Μονής των Σπηλαίων του Πσκωφ -στην πρώτη νιότη μας τότε- ανεβήκαμε από τα περάσματα και τις στοές του μοναστηριού πάνω στα αρχαία τείχη και βολευτήκαμε κάπου ψηλά. Μπροστά μας απλώνονταν ο κήπος και τα χωράφια. Πάνω στην κουβέντα, αρχίσαμε να θυμόμαστε πώς ο καθένας μας είχε εμφανιστεί στη μονή. Και όσο περισσότερο ακούγαμε ο ένας τον άλλο τόσο περισσότερη έκπληξη νιώθαμε... Και γιατί λοιπόν πήγαμε εκεί και επιθυμούσαμε διακαώς να μείνουμε για πάντα; Ξέραμε καλά την απάντηση σε αυτή την ερώτηση: είχε αποκαλυφθεί στον καθένα μας ένας υπέροχος κόσμος, ασύγκριτος με οτιδήποτε άλλο. Και αυτός ο κόσμος φαινόταν απίστευτα πιο ελκυστικός απ’ όσα είχαμε ζήσει στα λιγοστά και ευτυχισμένα μας χρόνια. Γι’ αυτό τον κόσμο θέλω να σας μιλήσω στο βιβλίο που κρατάτε, για τον υπέροχο αυτό κόσμο, που οι άνθρωποι ζουν με εντελώς άλλους κανόνες από εκείνους της συνηθισμένης ζωής· τον κόσμο του ατελείωτου φωτός, τον γεμάτο αγάπη και χαρούμενες αποκαλύψεις, τον κόσμο των ελπίδων και της ευτυχίας, των δοκιμασιών, των νικών και της ανακάλυψης νοήματος στις ήττες. Και το βασικότερο: για τα ισχυρά φαινόμενα της δύναμης και της βοήθειας του Θεού - γι’ αυτά θέλω να σας διηγηθώ σε τούτο το βιβλίο»...
Από την κυριακάτικη δημοκρατία
Συζητώντας με τον π. Τύχωνα
Η συνέντευξη με τον π. Τύχωνα που ακολουθεί είναι ενδεικτική της νοοτροπίας και της ψυχοσύνθεσης του αδελφού και ομόδοξου ρωσικού λαού. «Κοινή η βάση μας», λέει ο Ρώσος ιερέας, «αλλά κοινά και τα ελαττώματα». Μεταξύ άλλων που προτείνει είναι ο περιορισμός των... απεργιών. Οι λόγοι που επικαλείται είναι απολύτως κατανοητοί!
Δεν είναι η πρώτη φορά που επισκέπτεστε την Ελλάδα. Απ’ όλα τα μέρη του τόπου μας στα οποία έχετε πάει, ποιο σας έχει κάνει τη μεγαλύτερη εντύπωση;
Ειλικρινά δεν μπορώ να μετρήσω πόσες φορές έχω έρθει στην Ελλάδα. Εχω πάει σε πολλά μέρη, αλλά τα δύο πρώτα που μου έρχονται στον νου και μου έχουν κάνει μεγάλη εντύπωση είναι η Ακρόπολις και το Αγιον Ορος.
Εχετε δει να αλλάζει η πατρίδα μας από χρονιά σε χρονιά;
Η πρώτη μου φορά εδώ πρέπει να ήταν πριν από περίπου οκτώ χρόνια. Ιδιαίτερες αλλαγές δεν έχω διαπιστώσει. Το μοναδικό που έχω προσέξει είναι ότι η στάση των Ελλήνων προς την πίστη έχει γίνει λίγο πιο κρύα. Οταν βλέπω σε διαφημιστικά ταμπλό χλευαστικές εικόνες για ιερείς -όπως ένα στο οποίο ένας επίσκοπος, αν θυμάμαι καλά, κρατούσε ένα κοτόπουλο-, δεν μου δίνει πολλή χαρά. Είδα αρκετούς συμπολίτες σας να περνούν αδιάφοροι δίπλα από το ταμπλό. Στη Ρωσία οι ίδιοι οι πολίτες θα έσκιζαν αυτή τη διαφήμιση. Αμέσως!
Είχατε στη Ρωσία παρόμοια επεισόδια. Με το συγκρότημα Pussy Riot. Εκεί παρενέβη το κράτος. Δικάστηκαν οι γυναίκες μέλη του συγκροτήματος.
Στη Ρωσία δεν παρενέβη το κράτος. Πρώτα αντέδρασαν οι πιστοί που τις έβγαλαν από τους ναούς όπου ασχημονούσαν. Οι κοπέλες αυτές δεν διώχθηκαν από το κράτος, αλλά δικάστηκαν για χουλιγκανισμό. Αυτή ήταν η κατηγορία.
Στη Ρωσία πριν από περίπου δέκα χρόνια επικρατούσε παρόμοια κατάσταση με την Ελλάδα. Μεγάλη οικονομική κρίση και κοινωνική ανασφάλεια. Πώς θεωρείτε ότι ξεπεράστηκε;
Πρέπει να σας πω ότι δεν είμαι οικονομολόγος. Ως πολίτης επισημαίνω ότι οι άνθρωποι εργάστηκαν περισσότερο και έγινε εφικτό να ξεπεραστεί η δυσκολία. Βέβαια, έπαιξε τον ρόλο της και η ηγεσία. Οχι η εκκλησιαστική, αλλά η κρατική.
Εδώ συνηθίζουμε να πιστώνουμε το ξεπέρασμα της ρωσικής κρίσης στον Πούτιν και να λέμε ότι θα χρειαζόμασταν κι εμείς έναν πρόεδρο όπως ο δικός σας.
Σωστά πιστώνετε το ξεπέρασμα της κρίσης στον πρόεδρό μας. Αν θέλετε κι εσείς ανάλογο ηγέτη, δεν έχετε παρά να αναθρέψετε έναν ανάλογο, να τον βρείτε, να τον αναδείξετε με την ψήφο σας. Εμείς έχουμε και δεν τον δίνουμε πουθενά (σ.σ.: εδώ ο π. Τύχων δεν μπόρεσε να συγκρατήσει τα γέλια του).
Αν σας ζητούσαν Ελληνες πνευματικές συμβουλές, τι θα τους λέγατε;
Δεν θα τολμήσω ποτέ να δώσω συμβουλές σε Ελληνες, οι οποίοι έχουν τόσο θαυμάσιους ιερείς και επισκόπους. Εκείνοι γνωρίζουν καλά την κατάσταση και τον λαό και μπορούν να υποδείξουν όσα πρέπει. Το μόνο που μπορώ είναι να σας παρακαλέσω να προσεύχεστε για εμάς.
Οι Ελληνες και οι Ρώσοι έχουν περισσότερα κοινά ή διαφορές; Υπάρχουν και κοινά και διαφορές. Η βάση, όμως, είναι κοινή: η Ορθοδοξία. Η ορθόδοξη αντίληψη του κόσμου.
Σε τι συνίσταται αυτό που αναφέρατε; Τι είναι η «ορθόδοξη αντίληψη του κόσμου»;
Είναι η κατανόηση του θελήματος του Θεού. Απόλυτη πίστη και εμπιστοσύνη στον Θεό και μετάνοια. Πρέπει, όμως, να σας πω ότι Ρώσοι και Ελληνες μοιάζουμε πολύ και στις αμαρτίες μας. Εμείς οι Ρώσοι κληρονομήσαμε κάποια χαρακτηριστικά των Ελλήνων που δεν έχουν οι Γερμανοί. Οπως, για παράδειγμα, ότι δεν κατορθώνουμε να φτάνουμε στην ώρα μας... Βέβαια, και οι αδυναμίες μας αποτελούν ενοποιητικό στοιχείο για τους δύο λαούς.
Θα πείτε μια ευχή για τους αναγνώστες της «δημοκρατίας»;
Να προσπαθήσετε κι εσείς από την πλευρά σας να γίνονται λιγότερες απεργίες. Το λέω διότι έχω πρόσφατη εμπειρία. Χθες με κάλεσαν σε μια ψαροταβέρνα. Το πρωί είχα μια μεγάλη ακολουθία. Επειτα αγιασμό. Πεινάσαμε όλοι πάρα πολύ. Το τραπέζι ήταν κανονισμένο, μας περίμενε και ήταν γεμάτο φαγητά. Εμείς, αντί να πάμε για το φαγητό, περάσαμε τρεις ώρες εγκλωβισμένοι στην κίνηση λόγω των πορειών και των απεργιών. Είναι κάπως δυσάρεστο να σε καλούν σε τραπέζι κι εσύ ούτε να μυρίσεις τα φαγητά να μην μπορείς. Κάντε το έστω για τους φίλους σας από τη Ρωσία!
Μια που γνωρίζετε καλά τον πρόεδρο Πούτιν, θα μπορούσατε να μας πείτε μερικά στοιχεία του χαρακτήρα του;
Είναι εξαιρετικά ενδιαφέρων άνθρωπος. Είναι απίστευτα υπεύθυνος και ως προσωπικότητα και ως ηγέτης. Βλέπει τον κόσμο ρεαλιστικά, όπως είναι. Και πάνω απ’ όλα ξεχωρίζω τη μεγάλη αγάπη του για την πατρίδα.
«Σχεδόν Αγιοι»: Ενα βιβλίο ταξίδι στην ορθόδοξη Ρωσία
Το πόνημα του π. Τύχωνα Σεβκούνωφ τιτλοφορείται «Σχεδόν Αγιοι. Πνευματικές αφηγήσεις από τη Ρωσία του χθες και του σήμερα». Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Εν Πλω και έχει διαγράψει έως τώρα μια εντυπωσιακή παρουσία στις προθήκες των βιβλιοπωλείων. Αφορά διδαχές, θαύματα και εμπειρίες που βίωσε ο π. Τύχων κατά τη διάρκεια του ατέλειωτου και υπέροχου ταξιδιού της αναζήτησης του Κυρίου. Στην παρουσίαση του βιβλίου, που έγινε την Κυριακή 20/1/2013 στη Στοά του Βιβλίου, σημειώθηκε το αδιαχώρητο. Δύο αίθουσες κατάμεστες από κόσμο - στη μία οι παρευρεθέντες παρακολούθησαν τις εισηγήσεις των ομιλητών και του π. Τύχωνα από γιγαντοοθόνη. Ο ίδιος μίλησε ελάχιστα και προτίμησε να κάνει διάλογο με το κοινό. Απάντησε σε πάρα πολλές ερωτήσεις -αιχμηρές και μη- χωρίς να χάσει ούτε στιγμή τον ειρμό και το χιούμορ του. Η συζήτηση μαζί του είχε ακριβώς τον χαρακτήρα των κειμένων που περιλαμβάνονται στο «Σχεδόν Αγιοι», που αξίζει πραγματικά να διαβαστεί. Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου υπάρχει μια εξαιρετική σύνοψη των περιεχομένων του, που λέει τα εξής: «Κάποιο ζεστό απόγευμα του Σεπτεμβρίου, εμείς οι δόκιμοι μοναχοί της Μονής των Σπηλαίων του Πσκωφ -στην πρώτη νιότη μας τότε- ανεβήκαμε από τα περάσματα και τις στοές του μοναστηριού πάνω στα αρχαία τείχη και βολευτήκαμε κάπου ψηλά. Μπροστά μας απλώνονταν ο κήπος και τα χωράφια. Πάνω στην κουβέντα, αρχίσαμε να θυμόμαστε πώς ο καθένας μας είχε εμφανιστεί στη μονή. Και όσο περισσότερο ακούγαμε ο ένας τον άλλο τόσο περισσότερη έκπληξη νιώθαμε... Και γιατί λοιπόν πήγαμε εκεί και επιθυμούσαμε διακαώς να μείνουμε για πάντα; Ξέραμε καλά την απάντηση σε αυτή την ερώτηση: είχε αποκαλυφθεί στον καθένα μας ένας υπέροχος κόσμος, ασύγκριτος με οτιδήποτε άλλο. Και αυτός ο κόσμος φαινόταν απίστευτα πιο ελκυστικός απ’ όσα είχαμε ζήσει στα λιγοστά και ευτυχισμένα μας χρόνια. Γι’ αυτό τον κόσμο θέλω να σας μιλήσω στο βιβλίο που κρατάτε, για τον υπέροχο αυτό κόσμο, που οι άνθρωποι ζουν με εντελώς άλλους κανόνες από εκείνους της συνηθισμένης ζωής· τον κόσμο του ατελείωτου φωτός, τον γεμάτο αγάπη και χαρούμενες αποκαλύψεις, τον κόσμο των ελπίδων και της ευτυχίας, των δοκιμασιών, των νικών και της ανακάλυψης νοήματος στις ήττες. Και το βασικότερο: για τα ισχυρά φαινόμενα της δύναμης και της βοήθειας του Θεού - γι’ αυτά θέλω να σας διηγηθώ σε τούτο το βιβλίο»...