Σμύρνη 1922. Ο πατέρας της συμφοράς Βενιζέλος και οι Σύμμαχοι

Τέτοιες μέρες του Σεπτεμβρίου του 1922 σφάζονταν και ατιμάζονταν οι Έλληνες και καιγόταν η Σμύρνη από τους Τούρκους με τους Κούρδους στην εμπροσθοφυλακή τους. Τότε η Ελλάδα γεύτηκε τον καρπό της προθυμίας μερίδας της ηγεσίας της να εξυπηρετεί τους ξένους αντί για τους πολίτες και το έθνος. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο άνθρωπος που το 1917 έγινε πρωθυπουργός έπειτα από ένοπλη επέμβαση των «Συμμάχων», αντιμετώπισε την ελληνική εξωτερική πολιτική ως εργαλείο εξευμενισμού και εξυπηρέτησης των δυνάμεων, οι οποίες του χάρισαν την εξουσία.
Δυστυχώς, ο τόσο εγκωμιασθείς και τιμηθείς από σχεδόν όλες τις κυβερνήσεις των προηγουμένων δεκαετιών Ελευθέριος Βενιζέλος, για να γίνει πρωθυπουργός χρειάστηκε να βομβαρδιστεί η Αθήνα και ο Πειραιάς από τον στόλο της Αντάντ (Νοέμβριος 1916). Το να είναι κάποιος και δαφνοστεφής και εγκάθετος των ξένων συμβαίνει σε πολλά σημεία της υδρογείου αλλά στη νεώτερη Ελλάδα αποτελεί άγραφο νόμο.
Κάθε κίνηση του Βενιζέλου, κάθε απόφαση, κάθε ενέργεια και σκέψη του είχε ως κεντρικό άξονα την
εναρμόνιση των κινήσεων της Ελλάδας με εκείνες της Δύσης. Η... νομιμοφροσύνη του προς τους Αγγλογάλλους ήταν τόσο μεγάλη ώστε αναλάμβανε ρόλους και αποστολές που εξ ορισμού θα έφερναν την πατρίδα μας σε δυσχερή θέση.  Αρκεί να το ήθελαν οι Δυτικοί. Ενέπλεξε την Ελλάδα στην Μικρασιατική εκστρατεία και κόμπαζε για τη Συνθήκη των Σεβρών (η οποία ουδέποτε κυρώθηκε στην Ελληνική Βουλή) και έπειτα από λίγο, τον Ιανουάριο του 1919, έστειλε ελληνικό εκστρατευτικό σώμα στην Κριμαία εναντίον των μπολσεβίκων. Ένα δεινό αποτέλεσμα ήταν να περάσει τα πάνδεινα ο ελληνισμός της περιοχής ένεκα της αναπόφευκτης διάθεσης αντεκδίκησης των μπολσεβίκων, που τελικά επικράτησαν. Επίσης καταστρεπτικό επακόλουθο ήταν ότι η συμμετοχή της Ελλάδας στην κωμικοτραγική εκστρατεία της Αντάντ έστρεψε την κομμουνιστική πλέον Ρωσσία στην «αγκαλιά» των Νεότουρκων του Κεμάλ. Στη συνέχεια, οι Δυτικοί, που δεν ήθελαν να απωλέσουν όλα τα ερείσματά τους στην περιοχή, προσπάθησαν να ανταγωνιστούν τους Ρώσσους σε... φιλότουρκη διάθεση. Έτσι, «άδειασαν» την πατρίδα μας και τη συνέχεια την γνωρίζουμε άπαντες. Η Ελλάς, για πρώτη φορά στην πολυχιλιετή Ιστορία της, δεν είχε παρουσία στην Ιωνία! Έχασε το ένα σκέλος της! Τον τόπο που γέννησε την φιλοσοφία και τις περισσότερες επιστήμες. Μια πανωλεθρία άνευ προηγουμένου, η οποία μας στοιχειώνει μέχρι σήμερα και αποτελεί την πηγή των δεινών μας. Κι όλα αυτά για τους ξένους και τους πρόθυμους, ελληνόφωνους υπηρέτες τους...

Ματωμένα Χώματα

«-Οι Μεγάλες Δυνάμεις δώκανε εντολή να μην ανοίξει ρουθούνι χριστιανικό.
-Αυτή 'ναι η αλήθεια. Φτάνει το αίμα. Τι τα γενιτσαριά θα 'χουμε; 
-Τόσοι στόλοι! Τόσα βασιλικά για τα μάτια ηθαρρέψατε πώς στέκουνε δω χάμου[...]
Ξάφνου, μέσα στη γενική χαρά, ακούστηκε μια φωνή κι ύστερα πολλές μαζί:
-Φωτιά!
-Φωτιά!
-Βάλαν φωτιά στην Σμύρνη!
Πεταχτήκαμε ορθοί. Κοκκινόμαυρες φλόγες τινάζονταν στον ουρανό χοροπηδηχτές. -Είναι κατά την Αρμενογειτονιά. 
-Κατά κει φαίνεται να 'ναι.
-Πάλι οι Αρμεναίοι θα τα πλερώσουνε!
-Αποκλείεται να κάψουνε ολόκληρη την Σμύρνη. Ποιο συμφέρον έχουνε; Αφού έγινε πια δική τους...»
Διδώ Σωτηρίου, «Ματωμένα Χώματα», εκδόσεις Κέδρος, σελ. 311

Τέτοια λόγια, τέτοιες σκέψεις, τέτοια γεγονότα σημάδεψαν τον μοιραίο για το έθνος μας 20ό αιώνα. Οι μεγάλες αυταπάτες διαδέχονταν η μία την άλλη. Οι περισσότερες είχαν ως βασικό θέμα τους την ανύπαρκτη ευμένεια του ξένου παράγοντα προς την Ελλάδα. Τι προκάλεσαν; Συρρίκνωση. Υποχώρηση. Υποτέλεια.

Η Διδώ Σωτηρίου στο αξιοσημείωτο έργο της, που αντιπροσωπεύει μια θλιμμένη και ηττημένη γενιά Ελλήνων, απαθανάτισε με λιτό και παραστατικό τρόπο την συνταγή της καταστροφής. Αυτή είναι η παραβίαση του «συν Αθηνά και χείρα κίνει» και στα δύο σκέλη της. Και στην ευσέβεια προς τα θεία και στην αυτενέργεια. Οι Έλληνες, έχοντας ανάξιες του Γένους ηγεσίες και ίσως λόγω του Ναυαρίνου, έστρεψαν το βλέμμα προς τους ξένους. Σκέφτηκαν ότι ούτε ο Θεός ούτε εμείς οι ίδιοι έχουμε την ισχύ να πράξουμε κάτι καλό και μεγάλο για τους εαυτούς μας. Οι ξένοι, ως πανίσχυροι από μηχανής «θεοί», θα επενέβαιναν και θα έσωζαν την κατάσταση.
Λίγες παραγράφους έπειτα από την παράθεση των φρούδων ελπίδων των Σμυρνιών για την «χριστιανική αλληλεγγύη» που θα επιδείκνυαν οι σύμμαχοι της Αντάντ, η πικρή αλήθεια:
«Τι κάνουν, λοιπόν, οι προστάτες μας; Τι κάνουν οι ναύαρχοι με τα χρυσά σιρίτια, οι διπλωμάτες και οι πρόξενοι της Αντάντ! Στήσανε κινηματογραφικές μηχανές στα καράβια τους και τραβούσανε ταινίες την σφαγή και τον ξολοθρεμό μας! Μέσα στα πολεμικά οι μπάντες τους παίζανε εμβατήρια και τραγούδια της χαράς για να μην φτάνουν ίσαμε τ' αυτιά των πληρωμάτων οι κραυγές της οδύνης και οι επικλήσεις του κόσμου. Και να ξέρει κανείς πως μια, μόνο μια κανονιά, μια διαταγή, έφτανε για να διαλύσει όλα εκείνα τα μαινόμενα στίφη. Κι η κανονιά δε ρίχτηκε κι η εντολή δε δόθηκε!»
Κι αντί να πέσει έστω μια τουφεκιά, για την τιμή των όπλων, αντί ο... χριστιανικός κόσμος έστω να προσπαθήσει να σώσει τους άμοιρους κυνηγημένους, η Δύση έδειξε για μια επιπλέον φορά το αληθινό πρόσωπό της ρίχνοντας ζεματιστό νερό στους ικέτες και κοπανώντας τα χέρια όσων προσπαθούσαν να σκαρφαλώσουν στα πολεμικά των Συμμάχων.
Γράφει η Σωτηρίου:
«Τότε, μέσα στον πανικό που ξέσπασε, χιλιάδες άνθρωποι πέσανε στη θάλασσα κοπαδιαστά! Μαύρισε το νερό. Ο ένας πιανότανε απ' τα μαλλιά, απ' το λαιμό του αλλουνού και πνιγότανε. Γαντζώνανε στα πολεμικά να σωθούνε και δεχόντανε ζεματιστά νερά και χτυπήματα με λοστούς και ξύλα. Όσοι δεν χάσαμε την ψυχραιμία μας και μείναμε στις μαούνες έτοιμοι να παλέψουμε με τη μοίρα μας, είχαμε περσότερη πίστη στη θηριωδία των Τούρκων παρά στο έλεος των συμμάχων».
Ποτέ δεν πρέπει να τα ξεχνάμε όσα υπέστημεν στη Μικρασία, την Πόλη, την Κύπρο, τον Πόντο, όπου υπάρχει ή υπήρχε ελληνική κοινότητα. Αν τα λησμονήσουμε θα τα ξαναζήσουμε και θα διαπιστώσουμε ότι οι ξένοι, οι «σύμμαχοι», την κρίσιμη στιγμή θα μας ρίχνουν ζεματιστό νερό στο πρόσωπο και θα μας χτυπούν στα χέρια με ραβδιά για να μην σκαρφαλώνουμε στα πλοία τους...

Από την εφημερίδα «δημοκρατία»