Εφήμεροι άνθρωποι, αιώνια συμφέροντα

Στη μεγάλη φωτογραφία στιγμιότυπο από την αφή του Αγίου Φωτός στα Ιεροσόλυμα. Στη μικρή, το εξώφυλλο του βιβλίου του Guy Sajer. 

«Η φίλια Ουκρανία αντιμετωπίζει, επίσης, το πλιάτσικο των συμμοριών που εκτελούν τις διαταγές του μεγάλου συντρόφου! Ο Ουκρανός πολίτης πρέπει να διαλέξει με ποια πλευρά είναι. Η αναμονή και ο δισταγμός τιμωρούνται το ίδιο. Οι συμμορίτες εκτελούν ή στρατολογούν τους νέους Ουκρανούς, τους άλλοτε αξιοσέβαστους απ' το Γερμανικό Στρατό. [...] Στην καρδιά των Ουκρανών, όπως και σε εκείνη των Γερμανών, κυλά η πικρή χολή που ενστάλαξαν με επιτηδειότητα. Το μίσος φουντώνει. Γίνεται αποκρουστικό. Υποδαυλίζει μάχες μέχρι θανάτου! Βάζει φωτιά όπου γης! Βασανίζει το ίδιο τον κάθε χωρικό που γίνεται θύμα σε αντίποινα, όπως και σε όσους μέλλει να ηττηθούν. Υποθάλπει στην απαίσια αιματηρή του πορεία, τον πιο σφοδρό παροξυσμό μιας ακατονόμαστης σύγκρουσης».  
Guy Sajer, «Ο Ξεχασμένος Στρατιώτης – Αναμνήσεις από τον Πόλεμο στο Ανατολικό Μέτωπο 1942-1945», εκδόσεις Ιωλκός, σελ. 550-551

Η ζωή του Γκυ Σαζέρ, του συγγραφέα αυτού του αιματοβαμμένου χρονικού, είναι ένας χάρτης του άγριου 20ού αιώνα. Ο πατέρας του ήταν Γάλλος και η μητέρα του Γερμανίδα, μια σύμπτωση, η πρώτη από τις πολλές που εμπίπτουν στο πεδίο της σημειολογίας του βίου τούτου του ανθρώπου. Στα 17 του φόρεσε την στολή της Βέρμαχτ και έπειτα από λίγους μήνες κατέληξε στο Ανατολικό Μέτωπο για να εκπληρώσει την ψεύτικη «προφητεία» που έκρυβε το... όνομα της επίλεκτης μηχανοκίνητης μεραρχίας όπου εντάχθηκε εθελοντικά: «Großdeutschland – Μεγάλη Γερμανία». Η «Μεγάλη Γερμανία» συνετρίβη στην αχανή Ρωσία και συρρικνώθηκε. Τόσο, ώστε ο Γκυ Σαζέρ να
υπερασπίζεται τα απομεινάρια της στο Μέμελ (στη Ανατολική Πρωσία. Σήμερα λέγεται Κλάιπεντα και βρίσκεται στη Λιθουανία, νοτιοδυτικά της Ρίγας, στα παράλια της Βαλτικής).
Φυσικά, όπως ήδη γνωρίζουμε όλοι η «Μεγάλη Γερμανία» σχεδόν εκμηδενίστηκε. Τα φράγματα που ύψωσαν στρατιώτες σαν τον Σαζέρ κατέρρευσαν υπό το βάρος της Ιστορίας, που ήρθε για να πάρει την εκδίκησή της από τους πρωταιτίους του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Δυστυχώς, η κακή σπορά της μεγαλομανίας, της ύβρεως και της περιφρόνησης της αξίας της ανθρώπινης ζωής βρήκε πρόσφορο έδαφος στις επόμενες γενιές των Γερμανών αλλά και των υπολοίπων «μεγάλων παικτών» της υφηλίου. Οι χειριστές και διαχειριστές της πολιτικής παρέμειναν πιστοί στο στυγνό δόγμα που θέλει τους ανθρώπους να είναι εφήμεροι και τα συμφέροντα αιώνια.

Ουδετερότητα

Στο εξαιρετικό πόνημά του, που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1967 και έλαβε διθυραμβικές κριτικές, ο Σαζέρ, μεταξύ πολλών άλλων, μας προσφέρει και την ευκαιρία να σχηματίσουμε διαχρονική άποψη για το ουκρανικό πρόβλημα. Είτε ανατρέξουμε στα δημοσιεύματα της εποχής μας είτε μελετήσουμε το βιβλίο του βετεράνου της μηχανοκίνητης μεραρχίας «Μεγάλη Γερμανία», η γεύση είναι ίδια. Αμήχανοι άμαχοι παγιδευμένοι ανάμεσα στις συμπληγάδες πέτρες των «αιώνιων συμφερόντων» καλούνται να πάρουν θέση. Να στοιχηματίσουν τη ζωή τους στην πλευρά εκείνου, που υποθέτουν πως θα... κερδίσει για τις επόμενες δεκαετίες – μέχρι να ηττηθεί πάλι από τον προηγούμενο «χαμένο». Η σιωπή εκ μέρους των πολλών, η ουδετερότητα, η καθυστέρηση λήψης απόφασης θεωρείται από το νικητή ως ταύτιση με την πλευρά του ηττημένου!
Η εξουσία, σαν ζηλόφθων, χθόνιος θεός, δεν μπορεί να συγχωρήσει τους «απίστους» προς αυτήν. Στα απομνημονεύματα του Σαζέρ διαπιστώνεται ότι οι Γερμανοί και οι Ρώσοι δεν ήταν οι θεσμοθέτες τούτης της ανθρωποφάγου νοοτροπίας αλλά μόνο οι φορείς της.
Στην πολύπαθη Ουκρανία, κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, εναλλάσσονταν στην επιβολή της κυριαρχίας τους στην περιοχή αλλά το αποτέλεσμα δεν άλλαζε: τρόμος και αίμα. Το αυτό συμβαίνει ξανά. Οι βούβαλοι μαλώνουν και την πληρώνουν τα βατράχια...
Τραγική η μοίρα του ανθρώπου, που έχει μόνο μια ζωή για να επιλύσει τόσα προβλήματα, κι αυτή να την χάνει επειδή κάποιοι πρέπει να φανούν νικητές και κάποιοι άλλοι ηττημένοι για ένα τόσο δα μικρό χρονικό διάστημα.
Αυτό που επιβάλλει η κοινή λογική και ο σεβασμός στις παροδικές και τόσο όμορφες εμπειρίες μας σ' αυτό τον φθαρτό κόσμο είναι να συνεχίζουμε να εκτιμούμε πριν απ' όλα και πάνω απ' όλα τους συνεπιβάτες μας σε τούτο το μοναχικό ταξίδι του χαμού. Δεν υπάρχει καμιά ανάγκη να ταυτιστούμε με οτιδήποτε άλλο πέρα από τον άνθρωπο.
Και ο Ιησούς Χριστός με εμάς συνδέθηκε οριστικά και αμετάκλητα. Γι' αυτό τα «αιώνια συμφέροντα» τον οδήγησαν στον Γολγοθά και στον Σταυρό ενώ εμείς κάθε χρόνο Τον ανασταίνουμε. Χρόνια πολλά!